कीटाणुशोधन
कीटाणुशोधन कर्तव्य
- विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर वा Si/Gun/Gu को प्रमुखले कीटाणुरहित मापदण्ड र विधिहरू अन्तर्गत सरसफाइ वा कीटाणुनाशक सञ्चालन गर्ने छ र सङ्क्रामक रोगहरूलाई रोकथाम गर्नका लागि मुसा, कीरा नष्ट गर्ने उपायहरू अपनाउनुहोस् (यहाँ यसपछि ''कीटाणुनाशक'' भनिने छ)। यसको अन्त्यमा, उहाँले क्षेत्राधिकार (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 51 (1) र (2) र धारा 36(1) देखि (3) सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको संलग्न तालिका नं. 5 र 6 सम्मको पूर्व भाग) अन्तर्गत प्रत्येक जनस्वास्थ्य केन्द्रका रोग नियन्त्रण गतिशीलता टोली संगठित गरी सञ्चालन गर्न सक्नुहुन्छ।
※ मानव स्वास्थ्य तथा प्रकृतिमा पर्ने तिनीहरूको हानिकारक प्रभावहरूलाई कम गरेर सुरक्षित तरिकाले कीटाणुनाशक सञ्चालन गरिनुपर्छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 51 (1) को पछिल्लो भाग)
- बहु-परिवार हाउजिङ र आवासहरू जस्ता धेरै संख्यामा मानिसहरू बस्ने वा प्रयोग गर्ने व्यक्तिहरूमध्ये सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम प्रवर्तन निर्णयको धारा 24 द्वारा निर्धारित सुविधास्थलहरूको व्यवस्थापन गरी सञ्चालन गर्ने मानिसहरूले सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको संलग्न तालिका नं. 7 मा निर्धारण गरिए अनुसार, धेरै कीटाणुनाशकका मापदण्डहरू अनुसार सङ्क्रामक रोगहरू रोकथाम गर्नका लागि आवश्यक कीटाणुनाशक सञ्चालन गर्ने छन् (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 51(3) र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 36(4) र संलग्न तालिका नं. 7)।
· माथिको कीटाणुनाशक सञालन गर्न आवश्यक पर्ने सुविधास्थलको व्यवस्थापक वा सञ्चालकले आफ्ना कीटाणुनाशक सेवाहरूमा रिपोर्ट दायर गर्ने व्यक्तिलाई कीटाणुनाशक सञ्चालन गर्ने अधिकार दिनुपर्छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 51(4)) अन्तर्गतको मुख्य दफा)।
· बहु-पारिवारिक हाउजिङ व्यवस्थापन ऐनमा परिभाषित हाउजिङ व्यवस्थापन सेवा प्रदायकलाई कीटाणुनाशक उपकरणले सु-सज्जित गरिएको छ भने, उहाँले आफ्नो व्यवस्थापन अन्तर्गत सिधै बहु-पारिवारिक हाउजिङ कीटाणुमुक्त गर्न सक्नुहुन्छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 51(4) सम्बन्धी प्रावधान)।
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 51(3) अन्तर्गत कीटाणुमुक्त गर्न असफल भएका व्यक्तिहरूलाई 1 मिलियन वनभन्दा बढी प्रशासकीय जरिवाना लाग्ने छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 83(3) को उप-अनुच्छेद 3)।
कीटाणुनाशक सेवाको जिम्मेवारी र प्रमाणीकरण
- विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर, विशेष स्वशासित सहरका नगरप्रमुख, नगरप्रमुख र गभर्नर वा Si/Gun/Gu प्रमुखले सङ्क्रामक रोगहरूको निवारक कार्यहरू बीचका कीटाणुशोधन सेवाहरू चिकित्सा संस्था र अन्य स्वास्थ्य सेवासम्बन्धी संस्थान र संस्थाहरूलाई सुम्पन सक्छ (क्षेत्रीय जनस्वास्थ्य ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 23(1) को उप-अनुच्छेद 3)।
- विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर वा Si/Gun/Gu प्रमुखलाई कीटाणुमुक्त गर्न आवश्यक हुँदा, उहाँले आफ्नो तर्फबाट कीटाणुनाशक सेवा प्रदायकलाई किटाणुमुक्त गर्ने अधिकार दिन सक्नुहुन्छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 56)।
· व्यवसायको रूपमा कीटाणुनाशक सेवाहरू उपलब्ध गराउने अभिप्राय राखेका व्यक्तिहरू सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको संलग्न तालिका नं. 8 मा उल्लेख गरिएका सुविधा, उपकरण र मानव संसाधनहरूले सुसज्जित हुने छन् र विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर वा सक्षम Si/Gun/Gu प्रमुखसँग कीटाणुनाशक सेवाहरूबारे रिपोर्टिङ दायर गर्नु हुने छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 52(1) र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 37(1))।
· कीटाणुनाशक सेवा प्रदायक (कर्पोरेशनको मामिलामा आयुक्तलाई सन्दर्भ गर्ने) ले रिपोर्ट दायर गरेको मितिदेखि 6 महिनाभित्र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको संलग्न तालिका नं. 9 अनुसारको पाठ्यक्रम अन्तर्गत कीटाणुनाशकसम्बन्धी प्रशिक्षण प्राप्त गर्नु हुने छ र उहाँका कीटाणुनाशक सेवाहरूमा संलग्न कर्मचारीहरूले यससम्बन्धि प्रशिक्षण प्राप्त गर्छन् भनी सुनिश्चित गरिने छ (3 वर्ष अगाडि अघिल्लो प्रशिक्षण पूरा गरेको मितिभित्र महिनाको अन्तिम दिनसम्ममा कम्तिमा 1 निरन्तर प्रशिक्षण) (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 55(1) र (2) र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 41(1) र (2)।
※ कीटाणुनाशक सेवा प्रदायकहरूलाई दिइने माथिको प्रशिक्षण कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सीको आयुक्तले डिजाइन गरेको एजेन्सीद्वारा उपलब्ध गराइने छ। र कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सीले प्रशिक्षण एजेन्सी निर्दिष्ट गर्दा, उहाँले एजेन्सीलाई सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियम अन्तर्गत प्रशिक्षण एजेन्सीहरू निर्दिष्ट गर्नका लागि संलग्न गरिएको फाराम नं. 30 जारी गर्नुपर्छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 41(3))।
· कीटाणुनाशक सेवा प्रदायकले सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको संलग्ब तालिका नं. 5 र 6 मा निर्देशित मापदण्ड र विधिहरू अन्तर्गत कीटाणुमुक्त गर्ने छन्, कीटाणुनाशकसम्बन्धी कुराहरूलाई रेकर्ड गर्ने छन् र 2 वर्षसम्म रेकर्डहरू कायम राख्ने छन् (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 54(1) र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 40(1) र (3) र संलग्न तालिका नं. 5 र 6)।
कीटाणुनाशक आवश्यक पर्ने सुविधास्थलहरू
- सङ्क्रामक रोगहरू रोक्नका लागि आवश्यक कीटाणुनाशक चाहिने सुविधास्थलहरू निम्नानुसार छन् (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 24 र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 36(4) र संलग्न तालिका नं. 7)।
|
कीटाणुनाशक आवश्यक पर्ने सुविधास्थलको प्रकार
|
धेरैपटक कीटाणुमुक्त गर्नुपर्छ
|
|
अप्रिलदेखि सेप्टेम्बरसम्म
|
अक्टोबरदेखि मार्चसम्म
|
|
1. आवाससम्बन्धी सुविधास्थलहरू (कम्तिमा 20 वटा अतिथि कोठा भएका सुविधाहरूमा सीमित) जनस्वास्थ्य नियन्त्रण ऐनमा उल्लेख गरिन्छ र पर्यटक आवाससम्बन्धी सुविधास्थलहरू पर्यटन प्रवर्द्धन ऐनमा उल्लेख गरिन्छ। 2. खाद्य सेवा व्यवसाय (यहाँ यसपछि ''खाद्य सेवा स्थापनाहरू'' भनिनेछ) खाद्य सरसफाइ ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 21 को उप-अनुच्छेद 8 (वस्तु (e) बाहेक) मा उल्लेख गरिएको कम्तिमा 300 वर्ग मिटरको कूल भुँइको क्षेत्रमा बनेको हुन्छ। 3. यात्रु यातायात सेवा ऐनमा उल्लेख गरिएका सिटी भित्रको बस, ग्रामीण बस, शटल बस, एकदेखि अर्को देशमा जाने बस, चार्टर्ड बस र अन्त्येष्टि कोचहरू; विमान सुरक्षा ऐनमा उल्लेख गरिएका एयरक्राफ्टहरू र विमानस्थल सुविधा ऐनमा उल्लेख गरिएका विमानस्थल सुविधाहरू; समुन्द्री यातायात ऐनमा उल्लेख गरिएका यात्रु जहाजहरू; बन्दरगाहा ऐनमा उल्लेख गरिएका कम्तिमा 300 वर्ग मिटरको कूल भुइँ क्षेत्र भएका प्रतीक्षा कक्षहरू र रेलमार्ग सेवा ऐन र सहरी रेलमार्ग ऐनमा उल्लेख गरिएका यात्रु यातायात, स्टेशनहरू र स्टेशनसम्बन्धी सुविधाहरूका लागि रोलिङ स्टक; 4. वितरण उद्योग विकास ऐनमा उल्लेख गरिएका सुपरस्टोर, विशेष स्टोर, डिस्ट्रिक्ट स्टोरहरू, शपिङ केन्द्रहरू, मल्टीप्लेक्स शपिङ मल र अन्य ठूला पसलहरू र परम्परागत बजार र शपिङ डिस्ट्रिक्टसम्बन्धी विशेष ऐनमा उल्लेख गरिएका परम्परागत बजारहरू; 5. चिकित्सा सेवा ऐनको धारा 3 (2) को उप-अनुच्छेद 3 मा उल्लेख गरिएको अस्पताल-स्तरको चिकित्सा संस्था;
|
कम्तीमा एक पटक/ 1 महिना
|
कम्तीमा एक पटक/ 2 महिना
|
|
6. खाद्य सरसफाइ ऐनको धारा 2 को उप-अनुच्छेद 12 मा उल्लेख गरिएका खाद्य सेवा सुविधाहरू (कम्तिमा 100 व्यक्तिहरूलाई एकैसाथ निरन्तर रूपमा खाना उपलब्ध गराउन सक्ने सुविधाहरूमा सीमित हुन्छन्; खाद्य सरसफाइ ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 21 को उप-अनुच्छेद 8(e) मा उल्लेख गरिएका, कम्तिमा 300 वर्ग मिटर कुल भुइँको क्षेत्र भएको खानपान सेवा व्यवसायमा संलग्न 6-2 खाद्य सेवा स्थापनाहरू; 7. भवन ऐनको प्रवर्तन नियमको संलग्न तालिका 1 को उप-अनुच्छेद 2(d) मा उल्लेख गरिएका छात्रावासहरू; अग्रिनियन्त्रणप्रणालीहरूको स्थापना, सुधार र सुरक्षा नियन्त्रण ऐनको प्रवर्तन नियमको संलग्न तालिका2 को उप-अनुच्छेद8(a) मा उल्लेख गरिएका 7-2 लजिङ हाउसहरू (कम्तिमा50 जना मानिस बस्न सक्ने घरहरूमा सीमित)। 8. सार्वजनिक कार्यसम्पादन ऐनमा उल्लेख गरिएका कार्यसम्पादन हलहरू (कम्तिमा 300 को सिटिङ क्षमता भएका हलहरूमा सीमित); 9. इलिमेन्टरी तथा सेकेण्डरी शिक्षा ऐनको धारा 2 र उच्च शिक्षा ऐनको धारा 2 मा उल्लेख गरिएका विद्यालयहरू; 10. निजी शिक्षण संस्था र अतिरिक्त पाठ्यक्रमका पाठहरूको स्थापना र सञ्चालन ऐनमा उल्लेख गरिएका कम्तिमा 1,000 वर्ग मिटरको कूल भुइँको क्षेत्रमा भएका निजी शिक्षण संस्थाहरू; 11. कम्तिमा 2,000 वर्ग मिटरको कुल भुइँको क्षेत्र भएका कार्यालयका भवन र बहुविध-उद्देश्यका भवनहरू; 12. बाल स्याहार ऐनमा उल्लेख गरिएका बाल स्याहार केन्द्रहरू र प्रारम्भिक बाल्यावस्था शिक्षा ऐनमा उल्लेख गरिएका किन्डरगार्टेनहरू (कम्तिमा 50 जनालाई समायोजन गर्न सकिने बाल स्याहार केन्द्र र किन्डरगार्टेनहरूमा सीमित);
|
कम्तीमा एक पटक/ 2 महिना
|
कम्तीमा एक पटक/ 3 महिना
|
|
13. बहु-पारिवारिक आवास व्यवस्थापन ऐनमा उल्लेख गरिएका बहु-पारिवारिक आवास व्यवस्थापन (कम्तिमा 300 परिवारहरू भएका व्यक्तिहरूलाई सीमित)।
|
कम्तीमा एक पटक/ 3 महिना
|
कम्तीमा एक पटक/ 6 महिना
|
क्वारेन्टाइन
क्वारेन्टाइनको सम्बन्धमा
- क्वारेन्टाइन स्टेसनका निर्देशकले निम्नलिखित मामिलाहरूमा क्वारेन्टाइन निरीक्षण सञ्चालन गर्नु हुने छ (क्वारेन्टाइन ऐेनको धारा 12(1)):
· यातायात माध्यमको स्वास्थ्य र स्वच्छता अवस्थाहरूको प्रगति र हालको स्थिति;
· कोरिया गणराज्यबाट प्रवेश गरिरहेका र निस्किरहेका यात्रु, क्रू सदस्य र व्यक्तिहरूका लागि क्वारेन्टाइन योग्य सङ्क्रामक रोगहरूको रोकथाम तथा नियन्त्रणसम्बन्धी मामिलाहरू;
· यातायातको साधनमा लोड गरिएको खाद्यको भण्डारण स्थिति र कार्गोको स्थिति;
· सङ्क्रामक रोगहरूका लागि भेक्टरहरू र तिनीहरूको प्रजननको स्थिति हुँदा।
※ तर, सवारी साधनको मामिलामा, यात्रु, क्रू सदस्य र जमिनमा हिड्न चाहनेहरूका लागि क्वारेन्टाइन योग्य सङ्क्रामक रोगहरूको नियन्त्रण र व्यवस्थापनसम्बन्धी विषयहरू बाहेक अन्य कुराहरू हटाउन सकिन्छ (क्वारेन्टाइन ऐनको धारा 12(1) को प्रावधान।)
- निम्न मध्ये कुनै पनि व्यक्ति, यातायातको साधन र कार्गो (यातायातको माध्यमद्वारा ल्याइएको कन्टेनर, सुसज्जित आपूर्तिहरू, उपभोग्य वस्तु र व्यक्तिगत सामानहरू सहित) क्वारेन्टाइन निरीक्षण (क्वारेन्टाइन ऐेनको धारा 6(1), क्वारेन्टाइन ऐनको प्रवर्तन आदेशको धारा 2, क्वारेन्टाइन ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 2-2) गरिने छः
· यात्रु र क्रू सदस्य, यातायातको साधन र निम्नलिखित कार्गो लगायतका सबै व्यक्तिहरू;
√ सङ्क्रामक रोगहरूका लागि भेक्टरहरूको बसोबास पुष्टि वा शङ्कास्पद भएको यातायातको साधनहरूमा कार्गो;
√ क्वारेन्टाइन स्टेसनका निर्देशकद्वारा क्वारेन्टाइन निरीक्षणका लागि आवश्यकभएनुसार पहिचान गरिएका अन्य कार्गोहरू
· निम्नलिखित आधारहरूका कारण यातायातको साधनसँग सम्पर्कमा रहेका व्यक्ति, यातायातको साधन र कार्गोः
√ अपराधहरू रोकथाम गर्ने वा अनुसन्धान गर्ने वा संदिग्धहरूलाई रोक्ने कर्तव्यहरू सञ्चालन गर्नका लागि आधारहरू;
√ अत्यावश्यक खतरामा उद्धारका लागि आधारहरू।
क्वारेन्टाइनका लागि स्थान र समय
- क्वारेन्टाइनका लागि स्थान
· कोरिया रोग नियन्त्रण र रोकथाम एजेन्सीका आयुक्तले सम्बन्धित केन्द्रीय प्रशासनिक निकायका प्रमुखसँगको परामर्शमा क्वारेन्टाइनका लागि स्थान नियुक्त गर्नु हुने छ (क्वारेन्टाइन ऐेनको धारा 10(1))।
· क्वारेन्टाइन बस्न चाहने कोरिया गणराज्यबाट प्रवेश गरिरहेका र निस्किरहेका कुनै पनि व्यक्ति वा यातायातका साधनलाई क्वारेन्टाइनका लागि स्थानमा पुगेपछि क्वारेन्टाइन निरीक्षण गरिने छ (क्वारेन्टाइन ऐेनको धारा 10(2) को मुख्य दफा)।
※ तर, व्यक्ति वा यातायातका साधनलाई क्वारेन्टाइन बस्ने ठाउँमा क्वारेन्टाइन निरीक्षण गर्न कठिनाइ भएमा वा पूरा हुन नसकेमा, व्यक्ति वा यातायातका साधनहरूले कोरिया रोग नियन्त्रण र रोकथाम एजेन्सी र यसको सम्बद्ध संस्थाहरूको संगठनको प्रवर्तन नियमको संलग्न तालिका 2 द्वारा तोकिएको कुनै पनि क्वारेन्टाइन पोर्ट वा क्वारेन्टाइन क्षेत्रमा क्वारेन्टाइन निरीक्षण गर्न सक्छन् (क्वारेन्टाइन ऐेनको धारा 10(2) को प्रावधान, क्वारेन्टाइन ऐेनको प्रवर्तन नियमको धारा 5(2) र कोरिया रोग नियन्त्रण र रोकथाम एजेन्सी र यसको सम्बद्ध संस्थाहरूको संगठनको प्रवर्तन नियमको धारा 23(5))।
· माथि निर्देशित गरिएनुसार क्वारेन्टाइन निरीक्षणको बावजुद, निम्नमध्ये कुनै पनि अवस्थाहरूमा क्वारेन्टाइन स्टेसनका निर्देशकद्वारा नियुक्त गरिएका क्वारेन्टाइनको स्थानमा क्वारेन्टाइन निरीक्षण सञ्चालन गर्न सकिन्छ (क्वारेन्टाइन ऐेनको धारा 10(3) र क्वारेन्टाइन ऐेनको प्रवर्तन नियमको धारा 5(3)):
√ सिजर, आत्मसमर्पण, तनाव वा |आपतकालीन बिरामीका त्यस्ता कारणहरूले गर्दा अनिवार्य हुँदा;
√ खराब मौसमका कारण क्वारेन्टाइनको स्थानमा क्वारेन्टाइन सञ्चालन गर्न कठिनाइ हुँदा;
√ ज्वारको बहाव वा प्रवाह वा छालको उचाइका कारण क्वारेन्टाइनको स्थानमा क्वारेन्टाइन सञ्चालन गर्न कठिनाइ हुँदा;
√ यातायातको साधन बिग्रिएकाले रोकिन, उत्रिन वा क्वारेन्टाइनको स्थानमा पुग्न नस्कदा;
√ क्वारेन्टाइनका अधिकारी क्वारेन्टाइनका लागि क्वारेन्टाइन स्थानमा जाने साधनको कमीका कारण क्वारेन्टाइनको स्थानमा क्वारेन्टाइन सञ्चालन गर्न कठिनाइ हुँदा;
√ कार्गो, आदि तत्काल उतार्नका लागि जहाज आइपुग्दा क्वारेन्टाइन सञ्चालन गर्न आवश्यक हुँदा।
√ क्वारेन्टाइन स्टेशनका निर्देशकले त्यसको बराबर अन्य अपरिहार्य कारणहरू छन् भनी पहिचान गर्दा।
- क्वारेन्टाइनको समय
· क्वारेन्टाइन स्टेसनका निर्देशकले क्वारेन्टाइन निरीक्षण गर्ने व्यक्ति वा यातायातको साधन क्वारेन्टाइनका लागि स्थानमा आइपुगेपछि तुरुन्तै क्वारेन्टाइन निरीक्षण गर्नु हुने छ (क्वारेन्टाइन ऐेनको धारा 11(2) को मुख्य दफा।
· तर, अपरिहार्य कारणहरूले तत्काल क्वारेन्टाइन निरीक्षण असम्भव भएमा, क्वारेन्टाइन स्टेशनको निर्देशकले यात्रु र क्रू सदस्यहरूलाई क्वारेन्टाइनका लागि तोकिएको ठाउँमा पर्खने वा क्वारेन्टाइनमा राखेको सर्तमा उनीहरूलाई ओर्लन र कार्गो उतार्ने अनुमति दिन सक्नुहुन्छ (क्वारेन्टाइन ऐेनको धारा 11(2) को प्रावधान र क्वारेन्टाइन ऐेनको प्रवर्तन नियमको धारा 5-2)।
√ बिग्रदै गएको मौसम अवस्था, प्राकृतिक प्रकोप, आदिका कारण सामान्य तरिकामा क्वारेन्टाइन निरीक्षण गर्न असम्भव हुँदा।
√ यातायात साधनका प्रमुखले यातायातको साधन, यात्रुको सुरक्षा आदि जस्ता कारणहरूले गर्दा क्वारेन्टाइन निरीक्षण स्थगित गर्ने अनुरोध गर्दा।
√ क्वारेन्टाइन स्टेशनका निर्देशकले क्वारेन्टाइनको जिम्मेवारीमा रहेका सार्वजनिक अधिकारीहरूको सुरक्षा जस्ता कारणहरूले गर्दा तुरुन्तै क्वारेन्टाइन निरीक्षण गर्न गाह्रो छ भनी स्वीकार गर्दा।
क्वारेन्टाइनका उपायहरू
- क्वारेन्टाइन योग्य सङ्क्रामक रोगहरू सुरु हुन र फैलनबाट रोक्नका लागि, कोरिया रोग नियन्त्रण र रोकथाम एजेन्सीका आयुक्तले पुष्टि भएको वा शंकास्पद केस वा यातायातको साधन वा कार्गो दूषित वा क्वारेन्टिन योग्य सङ्क्रामक रोगको रोगजनकसँग दूषित भएको वा क्वारेन्टिन योग्य सङ्क्रामक रोगको भेक्टरले बसोबास गरेको शंकाको सम्बन्धमा निम्न सबै वा केही उपायहरू अपनाउन सक्नुहुन्छ (क्वारेन्टाइन ऐनको धारा 15(1), (2), (3) र धारा 2 को उप-अनुच्छेद 5 र क्वारेन्टाइन ऐनको प्रवर्तनको नियमको धारा 10):
· क्वारेन्टाइन बस्न योग्य भएका सङ्क्रामक रोगका बिरामीलाई निरीक्षण गर्ने वा अलग्गै बसाल्ने;
· क्वारेन्टाइन बस्न योग्य भएका सङ्क्रामक रोग आदिका बिरामी वा क्वारेन्टाइन योग्य सङ्क्रामक रोगको जोखिममा परेका व्यक्तिको सम्पर्कमा आएका व्यक्तिलाई निम्नानुसार निगरानी वा क्वारेन्टाइनमा राख्ने:
√ क्वारेन्टाइन बस्न योग्य भएका सङ्क्रामक रोग, आदिको बिरामीसँग यातायातको साधनमा चढेका व्यक्ति;
√ सङ्क्रमित हुने उच्च सम्भावना हुँदा क्वारेन्टाइन बस्न योग्य भएका सङ्क्रामक रोग, आदिको बिरामीसँग एउटै स्थानमा बसेका व्यक्ति।
· क्वारेन्टाइन योग्य सङ्क्रामक रोगको रोगजनकबाट संक्रमित वा संक्रमित भएको हुन सक्ने संदिग्ध गरिएको कुनै पनि स्थानलाई किटाणूरित बनाउने र उक्त स्थान प्रयोग गर्न निषेध गर्ने वा प्रतिबन्ध लगाउने;
· यातायात र कार्गो क्वारेन्टाइन योग्य रोगको रोगजनकबाट संक्रमित भएका छन् वा छैनन् भनी पुष्टि गर्न आवश्यक ठिनिएमा, तिनीहरूका माध्यमहरू निगरानी गर्ने;
· यातायातका माध्यमको प्रमुख वा कार्गोको मालिक वा व्यवस्थापकालाई यातायातको माध्यम वा कार्गो किटाणूरहित बनाउन आदेश दिने र सङ्क्रामक रोगका भेक्टरहरूलाई पूर्ण रूपमा नष्ट गर्ने;
· व्यक्तिहरू क्वारेन्टाइन योग्य सङ्क्रामक रोगबाट संक्रमित भएका छन् वा छैनन् भनी पुष्टि गर्न आवश्यक ठानिएमा, उनीहरूको चिकित्सकीय रूपमा परीक्षण गर्ने;
· क्वारेन्टाइन योग्य सङ्क्रामक रोग रोकथाम गर्नका लागि व्यक्तिहरूलाई खोप लगाइदिने।
सङ्क्रामक रोगहरूको निगरानी
सङ्क्रामक रोगहरूको निगरानीको अवधारणा
- "सङ्क्रामक रोगहरूको निगरानी" शब्द भनेको सङ्क्रामक रोगहरूका प्रकोपबारे रहेको डाटा प्रणालीगत ढङ्गले र निरन्तर रूपमा सङ्कलन गर्ने, विश्लेषण गर्ने र व्याख्या गर्ने र सङ्क्रामक रोगजनक र भेक्टहरूका परिणामहरू आवश्यक भएका मनिसहरूलाई समयमै उक्त परिणामहरू वितरण गर्ने र सङ्क्रामक रोगहरू रोकथाम तथा नियन्त्रण गर्नका लागि उक्त परिणामहरू प्रयोग गर्ने कार्यका पूर्ण प्रक्रियाहरू हो (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 2 को उप-अनुच्छेद 16)।
- “प्रहरी निगरानी” शब्द भनेको तुलनात्मक रूपमा रोगको न्यून गम्भीरता भएको सङ्क्रामक रोगहरूको प्रकोपका लागि निगरानी एजेन्सी निर्दिष्ट गरेर नियमित र निरन्तर रूपमा चिकित्सा निगरानी सञ्चालन गर्नु हो जसका लागि उच्च व्यापकता दरहरू भएका कारण कुल निगरानी सञ्चालन गर्न कठिन छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 2 को उप-अनुच्छेद 16-2)।
- निरीक्षणको उद्देश्य भनेको लक्षित रोगबाट निम्तिएका समस्याहरूको परिमाण पूर्वानुमान गर्ने, रोगको देखा पर्दा, यसका प्रवाहहरू निगरानी गर्ने, रोगका प्रकोपहरू र व्यपकता पहिचान गर्ने र रोकथाम तथा नियन्त्रण क्रियाकलापहरूमा लागू गर्नका लागि नयाँ समस्याहरू फेला पार्ने, इत्यादि हो (कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सीको “सङ्क्रामक रोग नियन्त्रणका योजनाहरूबारे 2022 को मार्गनिर्देशन” को पृष्ठ 18 हेर्नुहोस्)।
सङ्क्रामक रोगहरूका लागि निगरानी प्रणाली
- सङ्क्रामक रोगहरूको निरीक्षणलाई निम्न प्रकारहरूमा वर्गीकृत गरिएको छ (कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सीको “सङ्क्रामक रोग नियन्त्रणका योजनाहरूबारे 2022 को मार्गनिर्देशन” को पृष्ठ 18 र 20 हेर्नुहोस्)।
|
वर्गीकरण
|
विवरण
|
|
सङ्क्रामक रोगको निगरानी
|
√ एउटा निगरानी प्रणाली जहाँ सङ्क्रामक रोगहरू पहिचान गर्ने सबै मेडिकल चिकित्सक, दन्त चिकित्सक, कोरियाली औषधिका चिकित्सक, चिकित्सा संस्थाहरूका प्रमुख, संस्थाका युनिट कमान्ड र प्रमुखहरूलाई रिपोर्ट गर्न बाध्य गराइन्छ √ वर्ग 1–3 का सङ्क्रामक रोगहरू
|
|
प्रहरी निरीक्षण
|
√ एउटा निगरानी प्रणाली जसले निर्दिष्ट संस्थाहरूद्वारा दायर गरिएका रिपोर्टहरूद्वारा मात्र सञ्चालन गरिने प्रहरी निगरानी संस्थाहरू निर्दिष्ट गर्छ √ वर्ग 4 का सङ्क्रामक रोगहरू
|
|
पूरक निगरानी
|
एउटा निगरानी प्रणाली जसले कानुनी रूपमा परिभाषित संक्रमणहरूमा नपर्ने तर अवस्था र प्रकोपको प्रवाह निरीक्षण गर्न आवश्यक पर्ने ती संक्रमणहरू लगायत सङ्क्रामक रोगहरूको सक्रिय रूपमा र तुरुन्तै सामना गर्नका लागि सङ्क्रामक रोगहरूका लागि निगरानी प्रणालीलाई पूर्ति गर्छ
|
- सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 16(1) अन्तर्गत, कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सीको आयुक्तले विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर, विशेष स्वशासित सहरका नगरप्रमुख वा Si/Gun/Gu का प्रमुखको सिफारसमा सङ्क्रामक रोगहरूको प्रहरी निगरानीको संस्थाको रूपमा प्रहरी निगरानीको अधीनमा भएको सङ्क्रामक रोगअनुसारका निम्न वर्गीकरण अन्तर्गत संस्था, सुविधा, संगठन वा कर्पोरेशन निर्दिष्ट गर्न सक्नुहुन्छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको धारा 14(1))।
· इन्फ्लुएन्जा: संस्थाहरू, सुविधाहरू, संगठनहरू वा कर्पोरेशनहरू निम्नानुसार छन्
√ क्षेत्रीय जनस्वास्थ्य ऐनको धारा 10 अन्तर्गत जनस्वास्थ्य केन्द्रहरूमध्ये जनस्वास्थ्य क्लिनिकहरू;
√ जनस्वास्थ्य तथा वातावरण अनुसन्धान संस्था ऐनको धारा 2 अन्तर्गत जनस्वास्थ्य तथा वातावरण अनुसन्धान संस्थाहरू;
√ चिकित्सा सेवा ऐनको धारा 3 अन्तर्गत चिकित्सा संस्थाहरूमध्येका निदानात्मक प्रयोगशाला औषधिका पूर्णकालीन चिकित्सा विशेषज्ञहरू भएका संस्थाहरू (यहाँ यसपछि “चिकित्सा संस्थाहरू” भनिने छ);
√ राज्य, स्थानीय सरकार, चिकित्सा संस्था, आदिद्वारा मानव शरीरबाट सङ्कलन गरिएका सामग्रीहरूको परीक्षण गर्नका लागि परीक्षणहरू सञ्चालन गर्ने जिम्मा दिइएका संस्थाहरूमध्येका निदानात्क प्रयोगशाला औषधिका पूर्णकालीन चिकित्सा विशेषज्ञहरू भएका संस्थाहरू;
√ बाल चिकित्सा सेवा, आन्तरिक औषधि, पारिवारिक औषधि र ओटोलरीङ्गोलोजीका उपचारहरू प्रदान गर्ने चिकित्सा संस्थाहरू।
· परजिवी रोगहरू अन्गर्तग पर्ने वर्ग 4 का सङ्क्रामक रोगहरू; संस्थाहरू, सुविधाहरू, संगठनहरू वा कर्पोरेशनहरू निम्नानुसार छन्
√ क्षेत्रीय जनस्वास्थ्य ऐनको धारा 10 अन्तर्गत जनस्वास्थ्य केन्द्रहरू;
√ जनस्वास्थ्य तथा वातावरण अनुसन्धान संस्था ऐनको धारा 2 अन्तर्गत जनस्वास्थ्य तथा वातावरण अनुसन्धान संस्थाहरू;
√ “चिकित्सा सेवा ऐन” को धारा 3 अन्तर्गत चिकित्सा संस्थाहरूमध्ये प्रयोगशाला औषधिका पूर्णकालीन चिकित्सा विशेषज्ञहरू भएका संस्थाहरू;
√ राज्य, स्थानीय सरकार, चिकित्सा संस्था, आदिद्वारा मानव शरीरबाट सङ्कलन गरिएका सामग्रीहरूको परीक्षण गर्नका लागि परीक्षणहरू सञ्चालन गर्ने जिम्मा दिइएका संस्थाहरूमध्येका निदानात्क प्रयोगशाला औषधिका पूर्णकालीन चिकित्सा विशेषज्ञहरू भएका संस्थाहरू;
√ चिकित्सा संस्थाहरूमध्ये चिकित्सा क्लिनिक, अस्पताल र सामान्य अस्पतालहरू;
√ अध्ययन गर्न र परजिवी संक्रमहरूसँग सम्बन्धित सम्मेलनहरूमा उपस्थित हुनका लागि सिर्जना गरिएका शैक्षिक समाजहरू;
√ परजिवी संक्रमणहरू रोकथाम तथा नियन्त्रण गर्नका लागि स्थापना गरिएका गैर-नाफामूलक संस्था;
· वर्ग 4 का सङ्क्रामक रोगहरू (इन्फ्लुएन्जा र परजिवी रोगहरू बाहेक): संस्थाहरू, सुविधाहरू, संगठनहरू वा कर्पोरेशनहरू निम्नानुसार छन्;
√ क्षेत्रीय जनस्वास्थ्य ऐनको धारा 10 अन्तर्गत जनस्वास्थ्य केन्द्रहरू;
√ जनस्वास्थ्य तथा वातावरण अनुसन्धान संस्था ऐनको धारा 2 अन्तर्गत जनस्वास्थ्य तथा वातावरण अनुसन्धान संस्थाहरू;
√ “चिकित्सा सेवा ऐन” को धारा 3 अन्तर्गत चिकित्सा संस्थाहरूमध्ये प्रयोगशाला औषधिका पूर्णकालीन चिकित्सा विशेषज्ञहरू भएका संस्थाहरू;
√ राज्य, स्थानीय सरकार, चिकित्सा संस्था, आदिद्वारा मानव शरीरबाट सङ्कलन गरिएका सामग्रीहरूको परीक्षण गर्नका लागि परीक्षणहरू सञ्चालन गर्ने जिम्मा दिइएका संस्थाहरूमध्येका निदानात्क प्रयोगशाला औषधिका पूर्णकालीन चिकित्सा विशेषज्ञहरू भएका संस्थाहरू;
√ चिकित्सा संस्थाहरूमध्ये चिकित्सा क्लिनिक, अस्पताल र सामान्य अस्पतालहरू;
√ अध्ययन गर्न र समूह 4 का सङ्क्रामक रोगहरूसम्बन्धी सम्मेलनहरूमा उपस्थिति हुनका लागि सिर्जना गरिएका शैक्षिक समाजहरू।
- कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सीको आयुक्त, विशेष स्वशासित प्रान्तको गभर्नर, विशेष स्वशासित सहरको नगरप्रमुख वा Si/Gun/Gu को प्रमुखले तोकिएको सङ्क्रामक रोगहरूको प्रहरी निगरानी संस्थाको प्रमुखलाई सङ्क्रामक रोगहरूको प्रहरी निगरानीसँग सम्बन्धित आवश्यक डाटा पेश गर्न वा सङ्क्रामक रोगहरूको नियन्त्रण तथा रोकथामका लागि आवश्यक सहायता प्रदान गर्न अनुरोध गर्न सक्नुहुन्छ। त्यस्ता अवस्थाहरूमा, प्रहरी निगरानी संस्थाले उल्लेख गरिएको कुरा पालना गर्न अप्रतिरोध्य कारण नभएसम्म पालना गर्ने छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 16(2))।
- कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सीको आयुक्त, विशेष स्वशासित प्रान्तको गभर्नर, विशेष स्वशासित सहरको नगरप्रमुख वा Si/Gun/Gu को प्रमुखले सान्दर्भिक संस्था, संगठन, स्थापना वा नागरिकहरूलाई माथि अनुबन्ध गरिएनुसार सङ्कलन गरिएको राष्ट्रिय स्वास्थ्यबरे महत्त्वपूर्ण जानकारी प्रदान गर्ने हुने छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 16(3))।
- कुनै पनि सङ्क्रामक रोगको प्रकोप वा महामारीको सम्भाव्यतासँग सम्बन्धित जानकारी प्राप्त गर्न अत्यन्तै आवश्यक भएको मानिएमा, कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सीका आयुक्तले राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐेनअन्तर्ग स्वास्थ्य बीमा समीक्षा तथा मूल्याङ्कन सेवाका प्रमुख र राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा सेवाका प्रमुखलाई उक्त जानकारी उपलब्ध गराउन अनुरोध गर्न सक्नुहुन्छ। त्यस्तो अवस्थामा, उक्त जानकारी उपलब्ध गराउन अनुरोध गरिएको संस्थाका प्रमुखले अप्रतिरोध्य कारण नहुँदासम्म उक्त अनुरोधको पालना गर्नु पर्ने छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनका धारा 16(7) र (8) र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन आदेशको धारा 10)।