राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमाको बीमित कर्मचारीको सदस्यताको लागि योग्यता
बीमित कर्मचारीको क्षेत्र
- सबै कार्यस्थलहरूका कामदार र रोजगारदाताहरू र सरकारी अधिकारी तथा विद्यालयका कर्मचारीहरू बीमित कर्मचारी हुनुहुनेछ। (राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐेनको धारा 6 ② को मुख्य वाक्य):
- निम्न व्यक्तिहरू मध्ये कोही पनि बीमित कर्मचारी हुनुहुनेछैन भनी उपलब्ध गराइएको छ (राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐनको धारा 6 ② को प्रावधन; र राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐनको प्रवर्तन व्यवस्थाको धारा 9):
· 1 महिना भन्दा कम अवधिको लागि काममा लगाइएका दैनिक रूपमा भुक्तानी गरिने कामदारहरू;
· मिलिटरी सेवा ऐन अन्तर्गत सक्रिय सेवाका सैनिकहरू (स्वयंसेवा नगरिकन नियुक्त गरिएका कर्मचारीसहित), सेकेण्डमेन्ट कर्मचारी र मिलिटरी अधिकारीहरूका उम्मेदवारहरू;
· निर्वाचन जितेर कार्यालय ग्रहण गर्ने तर मासिक रूपमा प्रतिफल वा त्यससँग समतुल्य तलब प्राप्त नगर्ने सार्वजनिक अधिकारीहरू;
· 1 महिनामा 60 घण्टाभन्दा कम काम गर्ने आंशिक-समय काम गर्ने कामदारहरू वा घण्टा अनुसार काम गर्ने कामदारहरू;
· आंशिक समय काम गर्ने शिक्षक तथा कर्मचारी वा सार्वजनिक अधिकारी र 1 महिनामा 60 घण्टाभन्दा कम काम गर्ने घण्टा अनुसार काम गर्ने आंशिक समय काम गर्ने शिक्षक तथा कर्मचारी;
· व्यवसायका ठाउँहरूमा स्थान निश्चित नभएका कामदार वा रोजगारदाताहरू;
· कुनै पनि कामदारहरूलाई रोजगारी नदिने वा 1 महिनामा 60 घण्टाभन्दा कम काम गर्ने आंशिक-समय काम गर्ने कामदारहरू वा घण्टा अनुसार काम गर्ने कामदारहरूलाई मात्र रोजगारी दिने रोजगारदाताहरू;
पूर्व राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐनको विधानको प्रयोजन र अभिप्राय दिइएको (ऐन नं 11141 द्वारा पूर्ण रूपमा संशोधित हुनुअघि, डिसेम्बर 31, 2011। यहाँ यसपछि “ऐन” भनिने), ऐन र कार्यस्थलको अर्थमा उल्लेख गरिएका बीमा गरिएका कर्मचारीको क्षेत्र, दैनिक कामदारहरू निर्माण कम्पनीका विभिन्न कामहरूमा रोजगार भई काम गर्दा एउटा निर्माण क्षेत्रमा 1 आफ्नो सेवा अवधिभरका विभिन्न साइटहरूका विभिन्न कामहरूमा 1 महिनाभन्दा कम काम गरेमा वा लगातारको 1 महिना वा धेरै समय नाघेमा, दैनिक कामदार निर्माण कम्पनीसँग सम्बन्धित रहेको वा सो कम्पनीद्वारा रोजगार दिइएको भएमा, यस अनुसार उक्त कामदार अन्य कुनै विशेष कारण नभएमा कर्मचारीलाई उल्लिखित ऐेन अनुसार बीमित भएको ठानिनेछ।
बीमित कर्मचारीको लागि योग्यता प्राप्ति
योग्यता प्राप्तिको मिति
- बीमित व्यक्ति राष्ट्रमा निवास लिँदाको दिन बीमित कर्मचारीको रूपमा योग्य हुनुहुनेछ: निम्नमध्ये पर्ने कुनै पनि व्यक्ति लागू हुने दिनमा सबैको लागि योग्य हुनुहुन्छ भनेर उपलब्ध गराइएको छ (राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐनको धारा 8 ①):
· चिकित्सा स्याहार सहायता ऐन अन्तर्गत चिकित्सकीय सहायता प्राप्त गरेको व्यक्तिको लागि: उहाँ उक्त योग्यताबाट बाहिरिँदाको दिन;
· बीमित कर्मचारीको आश्रितको लागि (जीवनसाथी र बीमित कर्मचारीका वंशाणुगत रूपमा प्रबल र दुर्बलहरूसहित। यसपछि समान लागू हुनेछ): उहाँले आफ्नो योग्यता गुमाएको दिन;
· स्वतन्त्रताका लागि भेष बदलेका व्यक्तिहरूका लागि सम्मानजनक उपचार ऐेन र व्यक्तिहरूका लागि सम्मानजनक उपचार ऐेन आदिको राज्यको भेष बदलिएको सेवा (यहाँ यसपछि “भेष बदलिएको सेवाको लागि चिकित्सा स्याहारको लागि योग्य व्यक्तिहरू भनिनेछ) ऐन अन्तर्गत चिकित्सा स्याहार प्राप्त गर्नेछन्: उसलाई/उलाई त्यस्या योग्यताबाट हटाइएको दिनमा;
· बीमकलाई आफूलाई स्वास्थ्य बीमा कभर उपलब्ध गराउन अनुरोध गर्ने उत्कृष्ट सेवामा चिकित्सकीय स्याहारको लागि योग्य व्यक्तिको लागि: अनुरोध गर्दाको दिनमा।
योग्यता प्राप्तिको रिपोर्ट
- सम्बन्धित कार्यस्थलहरूका कामदार र रोजगारदाता र सार्वजनिक अधिकारी र विद्यालयका कर्मचारीहरू निम्न अवस्थाहरू मध्ये कुनैमा पर्नुहुन्छ भने, सम्बन्धित बीमित कर्मचारीको रोजगारदाताले योग्यता प्राप्तिको मितिबाट 14 दिन भित्रमा त्यहाँको व्यक्ति, राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा सेवा (यसपछि “NHIS” भनिनेछ) सँग मिलेर बीमित कर्मचारीको लागि योग्यता प्राप्ति रिपोर्ट दायर गर्नुहुनेछ (राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐेनको धारा 8 ②; र राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐनको प्रवर्तन नियमनको धारा 4 ② को अगाडिको भाग र फाराम 6)।
· बीमा गरिएको कर्मचारी नभएको व्यक्ति बीमित कर्मचारी भएको कामदार, रोजगारदाता, सार्वजनिक अधिकारी वा विद्यालयको कर्मचारी बन्नुहुन्छ;
· जहाँ बीमित कर्मचारी भएको कामदार वा रोजगारदाता निम्न बन्नुहुन्छ i) अन्य कार्यस्थलहरूको बीमित कर्मचारी वा ii) बीमित भएको सार्वजनिक अधिकारी वा विद्यालयको कर्मचारी;
· जहाँ बीमित कर्मचारी भएको सार्वजनिक अधिकारी वा विद्यालय कर्मचारी I) बीमित कर्मचारी भएको कामदार वा रोजगारदाता बन्नुहुन्छ वा ii) भिन्न-भिन्न प्रमुख भएको संस्थामा स्थानान्तर हुनुहुन्छ;
- सम्बन्धित बीमित कर्मचारी र उहाँको आश्रित बीचको सम्बन्धलाई निवास दर्ताको प्रमाणित प्रतिलिपिद्वारा पुष्टि गर्न सकिँदैन भने, परिवार सम्बन्ध दर्ता प्रमाणपत्रको एउटा प्रतिलिप त्यहाँपनि संलग्न गरिनेछ (राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐनको प्रवर्तन नियमनको धारा 4 ② को पछिको भाग)।
- NHIS मा दायर गरिए अनुसार बीमित कर्मचारीका विवरणहरूमा परिवर्तन भएमा, रोजगारदाताले उक्त परिवर्तनको मितिबाट 14 दिन भित्र NHIS मा संशोधित लिखित रिपोर्ट पेश गर्नुपर्नेछ (राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐनको प्रवर्तन नियमनको धारा 4 ⑤ र फाराम 9)।