Хязгаарлалтын хугацааны зорилго
Хязгаарлалтын хугацааны зорилго
- "Хязгаарлалтын хугацаа" гэдэг нь нэхэмжлэл гаргах эрхтэй тал нэхэмжлэлээ хугацаандаа гаргах ёстой байхыг хэлнэ. Хэрэв уг тал нь нэхэмжлэлээ хугацаандаа гаргаагүй бол түүний нэхэмжлэл гаргах эрх хүчингүйднэ.
· Хэрэв үндсэн өр нь хязгаарлалтын хугацаа дууссанаас үүдэн чөлөөлөгдсөн бол аливаа тооцох хүүг бас чөлөөлөгдсөнд тооцно. (Иргэний хуулийн 183 заалт)
Нэхэмжлэл гаргах хязгаарлалтын хугацаа
Иргэний нэхэмжлэл
- Иргэний нэхэмжлэл нь хязгаарлалтын хугацаа болох 10 жилийн хугацаанд гараагүй бол цаг хугацааны хувьд дууссан, хүчингүй гэж тооцно. (Иргэний хуулийн 162-(1) заалт)
Арилжааны нэхэмжлэл
- Арилжааны тухай хуулинд өөрөөр заагаагүй бол арилжааны гүйлгээнээс үүсэх мөнгөн нэхэмжлэл нь 5 жилийн хугацаандаа гараагүй бол цаг хугацааны хувьд дууссан, хүчингүй гэж тооцно. Гэхдээ хэрэв арай богино хугацаанд дууссан бол бусад хуулийн хүрээнд өгсөн бол ийм төрлийн заалт үйлчилнэ. (Арилжааны тухай хуулийн 64 заалт)
Нэг эсвэл түүнээс бага жилийн хугацааны хүүгийн нэхэмжлэл
- Ийм төрлийн нэхэмжлэл нь хэрэв 3 жилийн дотор гараагүй бол хугацааны хувьд дууссан, хүчингүй байна. (Иргэний хуулийн 163 заалт)
Шүүхийн Шүүлтийн аас байгуулагдсан нэхэмжлэлийн хөөн хэлэлцэх хугацаа
- Хэдийгээр анхны нэхэмжлэлийн хугацаа нь 10 жилээс бага байсан ч гэсэн шүүхийн шийдвэрээс гарсан нэхэмжлэлийн хязгаарлалтын хугацаа нь 10 жил байна. (Иргэний хуулийн 165-(1) заалт)
- Дампуурлыг шүүх ажиллагаа, шүүхийн зуучлал эсвэл бусад өөр маргаан шийдвэрлэх үйл ажиллагаанаас гарах хязгаарлалтын хугацаа нь шүүхийн шийдвэрээс гарсан нэхэмжлэлтэй адилаар 10 жил байна. (Иргэний хуулийн 165-(2) заалт)
- Анхан шатны нэхэмжлэлийн хувьд шүүхийн шийдвэрээс гарсан нэхэмжлэл нь шүүхийн шийдвэрийн үед эргэн төлөлтийн хугацаа нь болоогүй бол хязгаарлалтын хугацаа нь 10 жилээс хэтрэхгүй. (Иргэний хуулийн 165-(3) заалт)
Хязгаарлалтын хугацааг эхэлж тооцох огноо
Хязгаарлалтын хугацааг эхэлж тооцох огноо
- Хязгаарлалтын хугацаа нь үүнтэй холбоотой эрхийг хэрэгжүүлж болох цагт хүчинтэй болно. (Иргэний хуулийн 166-(1 заалт))
· "эрхийг хэрэгжүүлж болох цагт " гэдэг үгийн утга нь дараах байна:
|
Ангилал
|
"эрхийг хэрэгжүүлж болох цагт" гэдэг үгийн утга
|
Жишээ
|
|
Хугацаан дээр нь санал нийлсэн
|
Хугацаа нь болсон
|
2015 оны 3 сарын 1
|
|
Хугацаан дээр санал нийлээгүй боловч зээл нь тогтсон хугацаатай
|
Зээлийн хугацаа дууссан ба энэ талаар нэхэмжлэгч мэдэж байгаа
|
Засгийн газар намрын ургац хураалтаар будаа худалдаж авах
|
|
Хугацаан дээр санал нийлээгүй эсвэл гэрээнд тусгаагүй
|
Зээл олгогч эргэн төлөлтөө нэхэмжлэх эрхээ эдлэх цаг
|
|
|
Эргэн төлөлтөнд тавигдах тодорхой нөхцлүүд байгаа
|
Нөхцөл хангагдсан
|
Хэрэв этгээд Төрийн албан ёсны хяналт шалгалтыг давсан бол
|
Хязгаарлалтын хугацааг тасалдуулах
Хязгаарлалтын хугацааг тасалдуулах
- Зээл олгогч хязгаарлалтын хугацаа дуусахаас өмнө үүнийг тасалдуулж болно.
- Зээл олгогч дараах байдлаар хязгаарлалтын хугацааг тасалдуулж болно: шүүхэд нэхэмжлэл гаргах, дампуурлын шүүх ажиллагаанд аль нэг тал болж оролцох, төлбөрийн захиалгын өргөдөл гаргах, шүүхийн зуучлалд өргөдөл гаргах, сайн дураараа шүүхийн өмнө очих, хавсралт тушаалын эсвэл түр хавсралтын тушаалын өргөдөл гаргах гэх мэт. Хэрэв өр барагдуулагч өөрийн өрөө хүлээн зөвшөөрвөл хязгаарлалтын хугацааг тасалдуулж болно.
Хязгаарлалтын хугацааг тасалдуулдахтай холбоотой үйлчлэл
- Хэрэв хязгаарлалтын хугацааг тасалдуулсан бол уг тасалдах хүртэл өнгөрсөн хугацааг тооцож үзэхгүй мөн тасалдсан байдал дууссан үед хязгаарлалтын шинэ хугацаа тооцож эхэлнэ. (Иргэний хуулийн 178-(1) заалт)
· Хэрэв шүүхийн нэхэмжлэлээс үүдэн хязгаарлалтын хугацаа тасалдсан бол уг шийдвэр эцсийн байдлаар шийдэгдэхэд хязгаарлалтын шинэ хугацаа тооцож эхэлнэ. (Иргэний хуулийн 178-(2) заалт)