Ноогдол хуваарилахыг шаардах
Ноогдол хуваарилахыг шаардах
- Ноогдол хуваарилахыг шаардах гэдэг нь нэхэмжлэгч гаргагч нь шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлээр тухайн өмч хөрөнгийн үнээс нөхөн олговор авахаар шаардаж байгааг хэлнэ.
Ноогдол хуваарилахыг шаардах журам
Ноогдол хуваарилахыг шаардах боломжтой нэхэмжлэл гаргагч
Хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрхтэй, бага үнийн дүнтэй барьцаа төлсөн түрээслэгч нь бусад нэхэмжлэл гаргагчийн эхлүүлсэн гүйцэтгэх үйл ажиллагаанд оролцох замаар ноогдол хуваарилалт хийхийг шаардаж болно (Иргэний хэргийг шүүхээр хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 88 (1) дүгээр зүйл болон Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (2) дугаар зүйл болон 8 дугаар зүйл).
Ноогдол хуваарилалт болон гүйцэтгэх хугацаа
- Түрээслэгч нь өмч хөрөнгө хураан авах ажиллагаа хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс ноогдол хуваарилалтыг гүйцэтгэх хугацааг шүүхээс тогтоож өгөх хүртэлх хугацаанд ноогдол хуваарилахыг шаардана (Иргэний хэргийг шүүхээр хянан шийдвэрлэх Журмын 91 (1) дүгээр зүйл).
· Түрээслэгч нь түрээслүүлэгч талын өмч хөрөнгийн дуудлага худалдаанд өргөдөл гаргасан бол түрээслэгч нь ноогдол хуваарилахыг шаардаагүй ч гэсэн ноогдол хуваарилалтыг авч болно. Түрээслэгч нь ноогдол хуваарилалтыг хүлээн аваагүй тохиолдолд түрээслэгч нь хууль бусаар тухайн ноогдол хуваарилалт авсан этгээдийн эсрэг нэхэмжлэл гаргах эрхтэй (Дээд Шүүхийн 2000 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн Шийдвэр, Кейс № 99Da 53230).
Ноогдол хуваарилалт хийх өргөдөл гаргах
- Түрээслэгч нь нэхэмжлэлийн үнийн дүн болон шалтгааныг тусгасан бичиг баримтыг бүрдүүлсний үндсэн дээр шүүхийн шийдвэрээр ноогдол хуваарилалт хийхийг шаардах эрхтэй. Энэ тохиолдолд түрээслэгч нь түүнд оногдох ноогдол хуваарилалтыг нотолсон хүчин төгөлдөр бичиг баримтын (түрээсийн гэрээний хуулбар, оршин суух бүртгэлийн баталгаажсан хуулбар гэх мэт) баталгаат хуулбарыг өргөдөлдөө хавсаргаж ирүүлнэ (Иргэний хэргийг шүүхээр хянан шийдвэрлэх Журмын 48 дугаар зүйл).
Түрээслэгчид олгох ноогдол хуваарилалтын үнийн дүн
- Сөрөх эрх болон баталсан огноог авсан түрээслэгч
· Сөрөх эрх болон баталсан огноо бүхий түрээслэгч нь ноогдол хуваарилалтыг гүйцэтгэх хугацаанаас өмнө ноогдол хуваарилалт хийлгэх хүсэлт гаргасан бол түүнд ноогдол хуваарилах дарааллыг хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрх болон ноогдох үнийн дүн нь хэзээ хүчин төгөлдөр болсон эсэхийг үндэслэн барьцаа хөрөнгөө нэхэмжлэгч бусад талуудад ноогдох хуваарилалтын дараалал зэргийг харгалзан үзэж тодорхойлно (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (2) дугаар зүйл).
- Давуу эрхийн хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрх бүхий түрээслэгч бага үнийн дүнтэй барьцаа төлөх
· Бага үнийн дүнтэй барьцаа төлсөн түрээслэгч нь эхний дуудлага худалдаа эхлүүлэх шийдвэрийг бүртгэхээс өмнө сөрөх эрх мэдэлд тавигдах шаардлагуудыг хангасан бол мөн ноогдол хуваарилалт эхлүүлэхээс өмнө ноогдол хуваарилалт авах хүсэлт гаргасан бол түрээслэгч нь барьцаа эзэмших эрх бүхий бусад этгээдийн оронд барьцааны тодорхой үнийн дүнг авах эрхтэй (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 8 (1) дүгээр зүйл).
- Түрээсийн бүртгэл хийлгэсэн түрээслэгч
· Дуудлага худалдааг эхлүүлэхээс өмнө түрээсийн бүртгэлээ хийлгэсэн түрээслэгч нь ноогдол хуваарилалт авах хүсэлт ирүүлээгүй ч гэсэн ноогдол хуваарилалт авах эрхтэй (Иргэний хэргийн шүүхээр хянан шийдвэрлүүлэх тухай хуулийн 148 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг).
· Дуудлага худалдаа эхлүүлэх шийдвэр гаргаснаас хойш түрээсийн бүртгэлээ хийлгэсэн түрээслэгч нь зөвхөн ноогдол хуваарилалт эхлүүлэхээс өмнө ноогдол хуваарилалт авахаар хүсэлт гаргасан тохиолдолд л ноогдол хуваарилалтад оролцож болно (Иргэний хуулийг шүүхээр хянан шийдвэрлүүлэх тухай хуулийн 148 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг, Иргэний хуулийн шүүхээр хянан шийдвэрлэх Журмын 91 (1) дүгээр зүйл).
Ноогдол хуваарилах
- Нэхэмжлэл гаргагч, төлбөр төлөгч нь хууль ёсны эсэргүүцэл гаргаагүй бол эсвэл нэхэмжлэл гаргагч нь ноогдол хуваарилах өдөр өөрийн биеэр ирээгүй мөн ноогдол хуваарилалт хийхийг зөвшөөрсөн гэж үзсэн бол шүүхээс ноогдол хуваарилалт хийхээр товлосон анхны хуваарийн дагуу ноогдол хуваарилалтыг хийнэ (Иргэний хэргийн шүүхээр хянан шийдвэрлүүлэх тухай хуулийн 153 (1) дүгээр зүйл).
Сөрөх эрх болон хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрхээ хадгалж үүлдэх хэрэгцээ, шаардлага
Сөрөх эрх мэдэл болон хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрхээ хадгалан үлдэх
- Сөрөх эрх мэдэлд (байрыг буцаан олгох + оршин суух бүртгэл) тавих шаардлагуудын хангасан мөн түрээсийн гэрээн дээрх баталсан огноог авсан түрээслэгч нь дуудлага худалдаа болон олон нийтэд нээлттэй худалдаанд оролцсон доогуур албан тушаалтай үүрэг гүйцэтгэгч, бусад нэхэмжлэл гаргагчдын оронд барьцаа төлбөрийн буцаан олголтын авах эрхтэй. Бага үнийн дүнтэй барьцаа төлбөр төлсөн түрээслэгч нь давуу эрхийнхээ дагуу барьцаа төлбөрөө хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан авна (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (2) болон 8 дугаар зүйл).
Сөрөх эрх мэдэл болон Хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрхийг сонгололттой байдлаар хэрэгжүүлэх
Сөрөх эрх болон хөнгөлөлтэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрх бүхий түрээслэгч нь тус эрхүүдээ сонголттой байдлаар хэрэгжүүлж болно.
- Түрээслэгч нь ① өөрт олгогдсон хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрхээ хэрэгжүүлэх замаар дуудлага худалдаанд оролцож түрээсэлсэн байрны хөрвөх үнээс барьцаа төлбөрөө буцаан төлүүлж болно эсвэл ② түрээслэгч нь дуудлага худалдаанд оролцохгүйгээр хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрхээ хэрэгжүүлэх замаар түрээсэлсэн байранд боломжит үнийн санал ирүүлсэн этгээдээс барьцаа төлбөрөө буцаан авах хүртэл түрээсийн харилцааг үргэлжлүүлэхийг зорьж болон (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3 (1) болон 3-2 (2) дугаар зүйл).
Түрээслэгч нь Ноогдол хуваарилах болон Гэрээр цуцлахыг шаардах
Түрээслэгч нь барьцаа төлбөрийн нийт цэвэр үнийн дүнг хүлээн авсан бол
- Хэрэв түрээсэлсэн байр нь дуудлага худалдаагаар орж зарагдсан бол ноогдол хуваарилалт хийлгэх хүсэлт гаргасан түрээслэгч талд дуудлага худалдаа дууссаныг мэдэгдсэнээр түрээсийн харилцаа нь дуусгавар болно (Дээд Шүүхийн 1998 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдрийн Шийдвэр, Кейс № 97Da 28407).
Түрээслэгч нь барьцаа төлбөрийн нийт цэвэр үнийн дүнг хүлээж аваагүй бол
- Түрээсэлсэн байрыг дуудлага худалдаанд оруулсан тохиолдолд түрээсэлсэн байр зарагдаж түрээслэх эрх бүрэн дуусгавар болно. Гэхдээ буцаан олгогдоогүй барьцаа төлбөрийн нийт цэвэр үнийн дүнгийн сөрөх эрхийг эзэмших түрээсийн эрх нь дуусгавар болохгүй (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-5 дугаар зүйл).
- Дуудлага худалдаанд оролцож барьцаа төлбөрийн нийт цэвэр үнийн дүнг нэхэмжилж буй түрээслэгч нь давуу эрхтэй жагсаалтын дагуу барьцаа төлбөрийн нийт цэвэр үнийн дүнг хүлээн аваагүй бол тус түрээслэгч нь боломжит үнийн санал ирүүлсэн этгээдээс үлдэгдэл барьцаа төлбөрөө буцаан авахыг шаардаж болно эсвэл барьцаа төлбөрийн нийт цэвэр үнийн дүнг буцаан авах хүртлээ түрээсийн харилцааг үргэлжлүүлэхийг нэхэмжлэх замаар түрээсэлсэн байрыг ашиглаж, түүнээс ашиг олж болно (Дээд Шүүхийн 1998 оны 6 дугаар сарын 26-ны өдрийн Шийдвэр, Кейс № 98Da 2754).
Түрээсэлсэн байрыг хүлээлгэн өгөх
Түрээсэлсэн байрыг хүлээлгэн өгөх
- Хөнгөлөлтэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрхтэй түрээслэгч нь бусад нэхэмжлэгчийн оронд түрээсэлсэн байрны барьцаа төлбөрийг буцаан авмагц түрээсэлсэн байрыг хүлээлгэн өгөх үүрэг хүлээнэ (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (2) дугаар зүйл, Иргэний хуулийн 536 дугаар зүйл).
- Дуудлага худалдаа эсвэл олон нийтэд нээлттэй худалдаанаас барьцаа төлбөрөө буцаан авах хүсэлтэй түрээслэгч нь түрээсэлсэн байрыг хүлээлгэн өгөхөө нотлох ёстой. Түрээслүүлэгч тал барьцаа буцаан олгох хүртэл түрээслүүлэгч тал нь түрээсэлсэн байрыг хүлээлгэн өгөх үүргээ биелүүлэх шаардлагагүй (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (3) дугаар зүйл, Дээд Шүүхийн 1994 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдрийн Шийдвэр, Кейс № 93Da 55241).