MONGOLIAN

- Түрээслүүлэгч нь түрээсийн хугацаа дууссаны дараа барьцаа төлбөрийн эргүүлэн олгоогүй бол түрээслэгч нь барьцаа төлбөрийг буцаан төлүүлэхээр шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн дагуу гаргасан шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн түрээсэлсэн байрыг дуудлага худалдаанд гаргах эсвэл үүнтэй холбоотойгоор шүүхийн тогтоолоор албадан хэрэгжүүлэх замаар барьцаа төлбөрөө олж авч болно (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (1) дүгээр зүйл).

- Түрээслүүлэгч тал нь түрээсийн хугацаа дууссан хэдий ч барьцаа төлбөрийг буцаан олгохгүй байвал түрээслэгч нь түрээсийн гэрээ, түрээсийн хугацаа дууссаны дараа буцаан төлөгдөх барьцаа төлбөрийн үнийн дүнг багтаасан агуулга бүхий захидлыг баталгаат шуудангаар нэн даруй түрээслүүлэгч талд илгээж болно.

- Барьцаа төлбөр буцаан авах нэхэмжлэлийг хуулийн эрх бүхий байгууллагад гаргахаас өмнө түрээслэгч нь түрээслүүлэгч талын өмч хөрөнгийг түр хураан авах хүсэлтийг гаргах нь зүйтэй.

- Нэхэмжлэгч нь нөгөө талыг байлцуулахгүйгээр шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасан тохиолдолд өртэй этгээдийг асууж байцаахгүйгээр өртэй этгээдээр тухай төлбөрийг төлүүлэх шүүхийн тогтоолыг төлбөрийн даалгавар гэнэ (Иргэний хуулийн 462 дугаар зүйл).

- Төлбөрийн даалгавар гаргуулах хүсэлтэй ямар ч түрээслэгч нь дараах мэдээллийг багтаасан төлбөрийн даалгавар гаргуулах өргөдлийг бөглөж түрээслүүлэгч талын хаягийн дагуу харьяа шүүхэд ирүүлнэ (Иргэний хуулийн 463, 464 болон 468 дугаар зүйл):

- Хэрэв түрээслүүлэгч нь тухайн төлбөрийн даалгавраас татгалзаагүй бол, татгалзахгүй зөвшөөрөхгүй бол, хууль бус татгалзлыг эсэргүүцэх эцсийн шийдвэр гарсан бол шүүхээр эцэслэн шийдвэрлэсэн гэж үзэн тухайн төлбөрийн даалгавар хүчин төгөлдөр болно (Иргэний хуулийн 474 дүгээр зүйл).

-Иргэдийг эвлэрүүлэн зуучлах тогтолцоо гэдэг нь шүүхийн шийдвэрт тулгуурлахгүй, зохицуулахажиллагааны дагуу зохицуулах ажиллагаа хариуцсан шүүгч, байнгын зохицуулах хорооныгишүүн болон зохицуулах хороо нь маргаанны оролцогч талуудын байр суурыг сонсожолон талын нөхцөл байдлыг харгалзан үзэж зохицуулах саналыг гарган оролцогч талуудын хараатбус · чөлөөт маргаан шийдвэрлэххичээл зүтгэлийг хүндэтгэн үзэн тохиромжтой · шудрага · түргэн шуурхай үр дүнтэй байдлаар шийдвэрлэх тогтолцоо юм(「Иргэд хоорондын маргааныг эвлэрүүлэх зуучлах тухай хууль」-ийн 1 дүгээрзүйлтэй танилцах).

- Түрээслэгч тал нь иргэдийг эвлэрүүлэн зуучлах өргөдлийг бөглөж түрээслүүлэгч талын хаягийн харьяаллын дагуу эрх бүхий байгууллагад ирүүлнэ. Иргэдийг эвлэрүүлэн зуучлах хүсэлт, өргөдлийг амаар мэдүүлж болно. Амаар мэдүүлэх тохиолдолд өргөдөл гаргагч нь 4 Зэргийн шүүхийн танхимд өөрийн биеэр ирж тайлбар, байцаалт өгөх ёстой (Иргэд хоорондын Маргааныг Шүүхээр Эвлэрүүлэн Зуучлах тухай хуулийн 3, 5 (1) болон (2) дугаар зүйл)

- Хэдийгээр өргөдөл гаргагч нь эвлэрүүлэн зуучлуулах өргөдөл гаргасан боловч эвлэрүүлэн зуучлалаар шийдвэрлэх боломжгүй бол, эвлэрүүлэн зуучлах хэлэлцээр амжилтгүй болсон бол, эвлэрүүлэн зуучлалын оронд гарсан шийдвэрийг эсэргүүцсэн бол нэхэмжлэлийг эвлэрүүлэн зуучлуулах өргөдөл гаргахад өгсөн гэж үзэх бөгөөд холбогдох тал өргөдөл гаргаагүй байсан ч гэсэн тухайн хэргийг автоматаар шүүхээр хянан шийдвэрлүүлэхээр шилжүүлнэ (Иргэд хоорондын Маргааныг Шүүхээр Эвлэрүүлэн Зуучлах тухай хуулийн 36 (1) дүгээр зүйл).

- Бага үнийн дүнтэй нэхэмжлэлийг хянан шийдвэрлэх шүүх нь 30 сая вонн хүртэлх үнийн дүн бүхий мөнгө, түүнтэй адилтгах зүйлс, хувьцаатай холбоотой нэхэмжлэлийг энгийн нөхцөлөөр хянан шийдвэрлэнэ (Бага үнийн дүнтэй Нэхэмжлэлийг Шүүхээр хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1 болон 2 дугаар зүйл, Бага үнийн дүнтэй Нэхэмжлэлийг Шүүхээр хянан шийдвэрлэх Журмын 1-2 дугаар зүйл).

- Тухайн хэргийг бага үнийн дүнтэй нэхэмжлэлд тооцож байгаа эсэх эсвэл шүүхээр хянан шийдвэрлүүлэх хугацааг зэргийг үндэслэж шийдвэр гаргаж болохгүй (Дээд Шүүхийн 1986 оны 5 дугаар сарын 27-ны өдрийн Шийдвэр, Кейс № 86Da 137 болон 86Da 138).

- Түрээслүүлэгч нь түрээсийн барьцаа төлбөрийг буцаан төлөх тухай өрийн бичгийг түрээслэгч талд өгч байгаа тохиолдолд түрээслэгч тал нь тухайн өрийн бичгийг нотариатаар баталгаажуулах нь зүйтэй. Нотариатаар батлуулсан өрийн бичгийг талууд хоорондын цаашид маргаан үүсэхээс урьдчилан сэргийлсэн хүчин төгөлдөр нотлох баримт гэж үзнэ.

- Түрээслэгч болон түрээслүүлэгч талууд нь нотариатыг үйлчилгээ болон хуулийн зөвлөгөөг хамтад нь үзүүлж баталгаажилт хийх эрх бүхий байгууллагад очиж өрийн бичгийг баталгаажуулна. Хэрэв талуудын оршин суух бүс нутагт ийм үйлчилгээ үзүүлэх баталгаажуулах байгууллага байхгүй бол дүүргийн прокурорын салбар газарт хандаж болно (Нотариатын тухай хуулийн 8 дугаар зүйл).

- Албадан гүйцэтгэлийг хүлээн зөвшөөрсөн бичгийг батлуулсан өрийн бичигт хавсаргана. (Нотариатын тухай хуулийн 56-2 (1) дүгээр зүйл).

- Өрийн бичгийн төлбөрийн хугацаа дууссан эсвэл түрээслүүлэгч нь амласан амлалтаа биелүүлээгүйн улмаас мөнгө төлөөгүй бол түрээслэгч нь нотариатаар баталгаажуулсан баримт бичгийн нөхцөлүүдийг үндэслэн албадан дуудлага худалдаанд оруулах хүсэлт гаргаж болно.

- Түрээсийн хугацаа дууссанаас хойш түрээслүүлэгч нь барьцаа төлбөрийг буцаан олгохгүй байвал түрээслэгч нь барьцаа төлбөрийг буцаан төлөлтийг шүүхээр хянан шийдвэрлүүлсний үндсэн дээр түрээсэлсэн байрыг дуудлага худалдаагаар оруулах өргөдөл гаргах замаар барьцаа төлбөрөө буцаан авч болно (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (1) дүгээр зүйл).

- Түрээслэгч нь барьцааны буцаан төлөлтийг шүүхээр хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлтийг өөрийн эсвэл түрээслүүлэгч талын оршин суух харьяаллын дагуу эрх бүхий шүүхэд гаргаж болно (Иргэний хэргийн тухай хуулийн 29 дүгээр зүйл).

- Барьцааны нийт үнийн дүн 30 сая воноос давсан бол түрээсэлсэн байрны барьцаа төлбөрийг буцаан олгохыг шаардах нэхэмжлэлийг Бага үнийн дүнтэй Нэхэмжлэлийг Шүүхээр хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу хурдан шуурхай шийдвэрлэж болно (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 13 дугаар зүйл, Бага үнийн дүнтэй Нэхэмжлэлийг Шүүхээр хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 6, 7, 10 болон 11-2 дугаар зүйл).

- Түрээсийн гэрээн дээр баталсан огноог зааж өгсөн мөн сэрэх эрхийн шаардлагуудын хангасан ямар ч түрээслэгч нь тухайн байрыг дуудлага худалдаагаар болон олон нийтэд нээлттэй борлуулах үед бага үүрэг гүйцэтгэгч болон бусад өр нэхэмжлэгчийн оронд түрээсэлсэн байрны хөрвөх үнээс барьцаа төлбөрийг авах эрхтэй. Бага үнийн дүнтэй барьцаа төлсөн түрээслэгч нь давуу эрхийн хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр буцаан төлүүлэх эрхийг эдэлнэ (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (2) болон 8 (1) дүгээр зүйл).

- Түрээслэгч нь түрээсэлсэн байрны хөрвөх үнээс өөрт хуваарилагдсан үнийн дүнг хүлээн авахын тулд эрх шилжүүлэн авч буй этгээдэд түрээсэлсэн байрыг хүлээлгэн өгөх ёстой (Орон байрны Түрээсийг Хамгаалах тухай хуулийн 3-2 (3) дугаар зүйл).