MONGOLIAN

- "Тахир дутуугийн тэтгэмж" гэж ажил үүрэг гүйцэтгэх явцад учирсан гэмтэл, өвчин эдгэсэн боловч бие махбодын хувьд хөдөлмөрлөх чадвар алдсаны улмаас хохирсон ажилтанд олгох даатгалын нөхөн олговрыг хэлнэ (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 57 (1)-р заалт).

- Ажил үүрэг гүйцэтгэх явцад учирсан гэмтэл, өвчин эдгэсэн боловч бие махбодын хувьд хөдөлмөрлөх чадвар алдсаны улмаас хохирсон ажилтанд тахир дутуугийн тэтгэмж олгоно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 57 (1)-р заалт).

- "Эдгэх" гэдэг нь тухайн гэмтэл, өвчин бүрэн эдгэсэн эсвэл эмчилгээний цаашдын хор уршиг үлдээгүйг хэлнэ (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 5-р зүйлийн 4-р дэд заалт).

- "Тахир дутуу" гэж тухайн гэмтэл, өвчин эдгэсэн боловч сэтгэц, бие махбодын гэмтлийн улмаас хөдөлмөрлөх чадвар алдсан эсвэл буурсныг хэлнэ (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 5-р зүйлийн 5-р дэд заалт).

- Үйлдвэрлэлийн ослын улмаас хохирсон ажилтан нийтэд нь нэг удаа олгох нөхөн олговор эсвэл олон удаа олгох тахир дутуугийн тэтгэмж авах тохиолдолд тус ажилтан тахир дутуугийн тэтгэмж авах нэхэмжлэлийг БНСУ-ын Хөдөлмөр, нийгмийн халамжийн газарт хүргүүлэх ба ингэхдээ тахир дутуу болсныг нотлох тодорхойлолт, рентген зураг, эмчилгээний бүртгэл гэх мэт тухайн ажилтныг тахир дутуу болсныг нотлох баримт бичгүүдийг хавсарган ирүүлнэ [Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 36 (2)-р заалт, Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 21 (1)-р заалтын 2-р дэд заалт , Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай дүрмийн 79-р зүйл, Нөхөн олговор олгох тухай дүрэм-ийн 17 (1)-р заалт ба 11 болон 12-р маягт].

- Тахир дутуугийн зэргийг 1-ээс 14 зэрэгт хуваана (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 57 (2)-р заалт, Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 53 (1)-р заалт, хавсралт 6-р хүснэгт).

- Тахир дутуугийн зэргийн стандартыг хангасан 2 ба түүнээс дээш тахир дутуугийн нөхцөл үүссэн тохиолдолд тус ажилтны тахир дутуугийн зэргийг тогтоохдоо аль хүнд зэргээр тогтооно. 13-р зэрэг ба түүнээс дээш зэргийн 2 ба түүнээс дээш тахир дутуугийн нөхцөл үүссэн үссэн тохиолдолд тухайн ажилтны тахир дутуугийн зэрэгт ямар хэмжээний нөхөн олговор олгохыг тогтооно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 53 (2)-р заалт).

- Ажилтан тахир дутуугийн тэтгэмжийн хүснэгтэд заасны дагуу тахир дутуугийн тэтгэвэр авах эсвэл нийтэд нь нэг удаа олгох тахир дутуугийн тэтгэмж авах эсэхээ сонгож болно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 57 (2) ба 57 (3)-р заалт болон хавсралт 2-р хүснэгт).

- Урьд нь тахир дутуу болсон ажилтны биеийн аль хэсгийн эрүүл мэндийн байдал үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалах өвчний улмаас хүндэрсэн тохиолдолд тухайн нөхөн олговрыг нэхэмжлэх шалтгаан үүссэн үеийн дундаж цалинг тухайн хөдөлмөрийн чадвар алдалт хүндэрснээс үүдэн нийтэд нь нэг удаа олгох тахир дутуугийн тэтгэмж (олон удаа олгох тэтгэмж тахир дутуугийн тэтгэмж) авах хоногийн тоогоор үржүүлж гарсан дүнгээс одоогийн хөдөлмөрийн чадвар алдалтад хамаарах нийтэд нь нэг удаа олгох тэтгэмж авах хоногийн тоог хасч, тус гарсан дүнг олгоно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 53 (4)-р заалт).

- Тухайн ажилтныг эдгэхээс өмнө тогтоогдсон байсан тахир дутуугийн зэрэг нь түүний тахир дутуугийн байдал сайжирсан буюу муудсанаас шалтгаалан өөрчлөгдөх боломжтой тохиолдолд БНСУ-ын Хөдөлмөр, нийгмийн халамжийн газар тухайн ажилтнаас хүсэлт авсан даруйд тахир дутуугийн зэргийг дахин тогтоож, шинээр тогтоогдсон тахир дутуугийн зэргийн дагуу тахир дутуугийн тэтгэмж олгоно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 59 (1)- (2)-р заалт).

- Тахир дутуугийн нөхөн төлбөр авдаг ажилтан нэмэлт эмчилгээ хийлгэсний дараа эдгэсэн бөгөөд түүний хөдөлмөрийн чадвар алдалтын байдал сайжирсан эсвэл муудсан тохиолдолд тухайн хөдөлмөрийн чадвар алдалт сайжирсан эсвэл муудсан байдлаас хамааруулан тахир дутуугийн зэргийн дагуу тахир дутуугийн тэтгэмж олгоно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 60 (2)-р заалтын эхний хэсэг).