Хайдовчилик гувохномаси Талаблари
Моторли улов хайдаш учун хайдовчилик гувохномаси олишингиз керак.
- Қуйидаги моторли уловларни хайдаш нияти бўлганлар хайдовчилик гувохномаси олишлари шарт: кабилар (автоулов+ 2 ғилдиракли улов) (Йўл Ҳаракати Хавфсизлиги Қонунининг Асосий матни 80 (1) ва 2-(18), (19), (21) Бандлари)
※ “2 ғилдиракли уловлар” деб “Автоуловларни бошқариш тўғрисида”ги қонуннинг 3-моддасига мувофиқ 2 ғилдиракли уловлар орасида двигатель сиғими 125 СС гача бўлган уловлар ёки двигатель сиғими 125 СС гача бўлган (электр қуввати билан ҳаракатланадиган бўлса, максимал қуввати 11 киловаттгача) двигателга эга автоуловларга айтилади. (“Йўл Ҳаракати Хавфсизлиги Қонуни” 2-модда, 19-банди).
※ «Икки гилдиракли транспорт воситаси» атамаси икки илдиракли транспорт воситасини ва умумий еки номинал ишлаб чикариш хажмидан катъи назар, бир еки икки кишини ташишга мулжалланган ва шунга ухшаш тузилмани англатади.( 「Автомобил бошкариш тугрисидаги конун」 3-1(5) моддаси)
Хайдовчилик гувохномасисиз автоулов бошқариш мумкин бўлган ҳолатлар
- Фақат ногирон, ёши катта, ҳомиладор, ёш болали киши, ёш бола каби кундалик ҳаётда мустақил ҳаракатланиши қийин бўлган шахслар ("Транспортда ҳаракатланиши қийин бўлган шахслар тўғрисидаги" қонун 2-модда 1-банди) энг катта тезлиги 20км/с ошмаган ҳолда автоуловни бошқариши мумкин бўлган двигатель сиғими 125 СС гача (электр билан ҳаракатланганда максимал электр қуввати 11 киловаттгача) бўлган двигателли автоуловни бошқарганда ҳайдовчилик гувоҳномасини олиш мажбуриятидан озод этилади. (“Йўл Ҳаракати Хавфсизлиги Қонуни” 80-модда, 1-хатбоши)
Хайдовчилик Гувохномасига кўра уловлар тури
Ҳайдовчилик Гувоҳномаси турлари асосан 1-даражали ҳайдовчилик гувоҳномаси, 2- даражали ҳайдовчилик гувоҳномаси ва вақтинчалик машқ қилиш ҳайдовчилик гувоҳномасига бўлинади.
- Даражали Хайдовчилик Гувохномаси Йўловчи Ташиш Хизматлари Қоидалари ва Юк Ташиш Хизматлари Қоидаларида белгиланган шахсий ва хизмат автоуловларни бошқариш хуқуқини беради. (Йўл Харакати Хавфсизлиги Қоидалари 80-(2) Банди; Йўл Харакати Хавфсизлиги Қоидаларини Тадбиққилиш Йўриқномаси 53 Банди ва Бириктирилган 18 Жадвал)
- 2- даражали ҳайдовчилик гувоҳномаси унинг эгасига шахсий автомобилларни, 10 кишигача бўлган йўловчи сиғимига эга йўловчи ташувчи автоуловларни, 4 тоннанача юк кўтариш қобилиятига эга юк ташувчи автоуловларни ва умумий вазни 3,5 тоннагача бўлган махсус автоуловларни (шатакка олувчи йирик автоуловлар, шатакка олувчи кичик автоуловлар ва техник ёрдам ва эвакуатор автоуловлари бунга кирмайди) бошқариш ҳуқуқини беради (Йўл Харакати Хавфсизлиги Қоидалари 80 (2) Банди; Йўл Харакати Хавфсизлиги Қоидаларини Тадбиққилиш Йўриқномаси 53 Банди ва Бириктирилган 18 Жадвал).
- Вайтинчалик Хайдовчилик Гувохномаси 1 йил муддат амал қилади. Ⅰ ва II Даражали Хайдовчилик Гувохномаси учун белгиланган Муносиблик текширув тести, ёзма тест ва малака тестларидан ўтган шахсларга тажрибасини ортири ши учун йўлларда хайдашда ёрдам берилади. (Йўл Харакати Хавфсизлиги Қоидалари 81 Банд)
Қуйидаги жадвалда ҳар бир ҳайдовчилик гувоҳномаси учун тегишли автоулов турлари кўрсатилган ("Йўл ҳаракати тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қоидаларнинг илова қилинган 18-жадвали).
|
Ҳайдовчилик гувоҳномаси
|
Ҳайдашга рухсатберилган автотранспортлар
|
|
Тури
|
Таснифи
|
|
Тўлиқ ўлчамли транспорт воситалари учун
|
биринчи тоифали гувоҳнома
|
① Енгил автомобиллар ② Фургон ③ Юкмашинаси ④ Қурилиштехникаси · Самосвал, асфальт текислаш машинаси, йўл стабилизатори · Бетон аралаштиргич юк машина, бетон насос, бурғулаш машинаси (юк машинаси тури) · Бетон аралаштиргич трейлер, Аскон йўл қопламасини янгилаш техникаси · Йўлларни таъмирлаш юк машинаси, вилкали юк ортиш машинаси (3 тоннадан кам) ⑤ Махсус автоуловлар \ [Катта эвакуатор,кичик эвакуатор ва эвакуаторлар бундан мустасно (бундан кейин “эвакуаторлар ва бошқалар”)] ⑥ Моторливелосипед
|
|
Умумий гувоҳнома
|
① Енгил автомобиллар ② 15 кишидан кам йўловчи сиғимига эга омнибус ③ 12 тоннагача юк ташиш лимитига эга юк машинаси ④ Қурилиш техникаси (фақат йўлда ишлайдиган 3 тоннагача юк кўтарувчи юк ортиш машиналари) ⑤ Тўлиқ вазни 10 тоннадан кам бўлган махсус автоуловлар (эвакуаторлар ва шу кабилар бундан мустасно) ⑥ Моторли велосипед
|
|
Кичик ўлчамли транспорт воситалари учун гувоҳнома
|
① Уч ғилдиракли юк машинаси ② Уч ғилдиракли йўловчи автомобили ③ Моторли велосипед
|
|
Махсус гувоҳнома
|
Катта эвакуаторлар
|
① Махсус эвакуаторлар ② Иккинчи тоифали ҳайдовчилик гувоҳномаларига эга ҳайдовчилар учун рухсат этилган транспорт воситалари
|
|
Кичик эвакуаторлар
|
① Тўлиқ вазни 3,5 тоннадан кам бўлган махсус эвакуаторлар ② Иккинчи тоифали ҳайдовчилик гувоҳномаларига эга ҳайдовчилар учун рухсат этилган транспорт воситалари
|
|
Эвакуатор
|
① Махсус эвакуатор ② Иккинчи тоифали ҳайдовчилик гувоҳномаларига эга ҳайдовчилар учун рухсат этилгантранспорт воситалари
|
|
Иккинчи тоифа
|
ҳайдовчилик гувоҳномаси
|
① Енгил автомобиллар ② Ўн кишидан кам йўловчи сиғимига эга фургон ③ 4 тоннагача юк ташиш лимитига эга юк машиналар ④ Тўлиқ вазни 3,5 тоннадан кам бўлган махсус автоуловлар (эвакуаторлар ва шу кабилар бундан мустасно) ⑤ Моторли велосипед
|
|
Кичик ўлчамли транспорт воситалари учун гувоҳнома
|
① Икки ғилдиракли автотранспорт воситалари (мотоцикл коляскаси билан бирга) ② Моторли велосипед
|
|
Моторли велосипед гувоҳнома
|
Моторли велосипед
|
|
Ўрганувчи ҳайдовчилик гувоҳномаси
|
Биринчи тоифали
|
① Йўловчи автомобиллар ② 15 кишидан кам йўловчи сиғимига эга омнибус ③ 12 тоннагача юк ташиш лимитига эга юк машинаси
|
|
Иккинчи тоифали
|
① Йўловчи автомобиллар ② Ўн кишидан кам йўловчи сиғимига эга омнибус ③ 4 тоннагача юк ташиш лимитига эга юк машиналари
|
※ Автомобилларни ҳайдовчилик гувоҳномам рухсат бермайдиган автоуловни ҳайдаганда.
Q. Агар иккинчи тоифали автомат узатмали автомашинани ҳайдаш ҳуқуқини берадиган ҳайдовчилик гувоҳномаси билан иккинчи тоифали механик узатмали (ричагли) транспорт воситасини бошқарсам, нима бўлади? Автоулов гувоҳномасиз ҳайдашда айбланаманми?
A. Бундай ҳолда,сиз гувоҳномасиз ҳайдаганингиз учун жазоланмайсиз.Бироқ, айтайлик, ҳайдовчи "Йўл ҳаракати тўғрисида”ги Қонуннинг 80-моддаси 3 ёки 4-параграфларига кўра саломатлик ҳолати ёки ҳайдаш қобилияти каби шартларни бузди. Бундай ҳолатда, "Йўл ҳаракати тўғрисида”ги Қонуннинг 153-моддаси 7-параграфига биноан ҳайдовчи олти ойгача муддатга қамоқ ёки2 миллион вонгача жарима билан жазоланади ёки озодликдан маҳрум қилиш жазосини олади.
※ Шатакка олувчи тиркамага шатакка олинган автоуловларни уламасдан бошқариш
Q. Шатакка олинган автомашиналарни уламасдан шатакка олиб тортиб борувчи тиркамали автоуловни (махсус эвакуаторларни) ёлғиз ўзини ҳайдашим учун менга қандай ҳайдовчилик гувоҳномаси керак?
A. Тўлиқ ўлчамли транспорт воситаларини ҳайдаш ҳуқуқни берувчи биринчи тоифали ҳайдовчилик гувоҳномаларига ёки биринчи ёки иккинчи тоифали ҳайдовчилик гувоҳномаларига эга бўлган ҳайдовчилар тегишли ҳайдовчилик гувоҳномаси тоифасига кирадиган автоуловларни бошқаришлари мумкин ("Автотранспорт воситаларини бошқариш тўғрисида”ги Қонуннинг 3-моддасига кўра 2-ғилдиракли автотранспорт воситалари бундан мустасно).Бундай ҳолда, ҳайдовчи тўлиқ вазни 750 кг дан юқори бўлган шатакка олинган автомашинани бошқариш учун талаб қилинадиган гувоҳнома билан бир қаторда биринчи тоифали махсус (тиркамалар учун) ҳайдовчилик гувоҳномасига эга бўлиши керак ("Йўл ҳаракати тўғрисида”ги Қонуннинг 80-моддаси, 2-параграфига ва "Йўл ҳаракати тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қоидаларининг 53-моддасига ва илова қилинган 18-жадвалига қаранг).
Сизга шатакка олинадиган автомашиналарни уламасдан тиркамали автоуловларнинг (махсус эвакуаторларнинг) алоҳида ўзини бошқариш учун махсус автоуловлар (тиркамалар)ни бошқариш ҳуқуқни берувчи биринчи тоифали гувоҳнома керак (Ҳукумат қонунчилиги Вазирлигининг юридик талқин иши 12-0374, 2012 йил 27 июлда жавоб қайтарилган).
Сиз ҳайдовчилик гувоҳномасини олиш имтиҳонидан ўтишингиз керак.
“Йўл ҳаракати тўғрисида”ги Қонуннинг 85-моддаси,1-параграфига биноан имтиҳон топширувчи гувоҳнома олиш учун ҳайдовчилик гувоҳномаси имтиҳонидан ўтиши лозим.
- Ҳайдовчи ҳайдовчилик гувоҳномасини имтиҳондан ўтгандан кейин 30 кун ичида ҳайдовчилик гувоҳномасини олиш имтиҳонидан ўтказган полиция бошлиғи ёки Йўл ҳаракати бошқармасидан олади.
- Йўл ҳаракати тўғрисида”ги Қонуннинг 43-моддаси ва "Йўл ҳаракати тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қоидаларининг 77-моддаси,1-параграфига биноан, ҳеч бир кимса ҳайдовчилик гувоҳномасини олмаган ҳолда транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқига эга эмас.