Юқумли касалликлар билан оғриган беморларни қўллаб-қувватлаш
Тиббий даволаниш ва ҳимоя харажатлари
- “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннин 4 (2) 2-моддасига мувофиқ юқумли касалликларга чалинган беморларни даволаш ва ҳимоя қилиш билан боғлиқ харажатлар давлат томонидан қопланади (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннин 67-моддаси 1-банди).
Минимал кафолат даражаси
- Юқумли касалликлар тарқалишининг олдини олиш учун махсус ўзини- бошқариш шаҳар, вилоят, район, шаҳар “Кириш воситаларининг асосий хавфсизлиги тўғрисида”ги Миллий қонуннинг 2-моддаси 6-бандига мувофиқ хавфсизликнинг минимал даражасини қўллаб- ёпилиши ёки касалхонага ётқизилиши туфайли пул топишда қийинчиликка учраганларга (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннин 64-моддасн 6-банди ва 47-моддасн 1 ва 3-банди).
· Юқумли касаллик билан касалланган жой ёки юқумли касаллик қўзғатувчиси билан заҳарланган деб топилган жой вақтинча ёпилганлиги, аҳолига киришининг тақиқланганлиги, шу жой ичида ҳаракатланишининг чекланиши ва бошқа сабабларга кўра пул топишда қийналаётган шахслар.
· Юқумли касалликка гумон қилиниб, тегишли жойда маълум муддат касалхонага ётқизилиши ёки изоляция чоралари туфайли молиявий қийналаётган шахс.
- Юқумли касалликларнинг олдини олиш учун соғлиқни сақлаш ва фаровонлик вазири, махсус туман ҳокими, махсус ўзини ўзи бошқарадиган шаҳар ҳокими, ўзини ўзи бошқарадиган махсус вилоят ҳокимлари; Кун кечиришда қийналаётганлар учун тирикчиликни олдини олиш учун юрисдиксия ҳудудида автотранспортни тўлиқ ёки қисман тўхтатиб қўйилганда, “Кириш воситаларининг асосий хавфсизлиги тўғрисида”ги Миллий қонуннинг 2-моддаси 6-бандига мувофиқ хавфсизликнинг минимал даражасини қўллаб-қувватланади ва харажатлар шаҳар/вилоят томонидан тўланади (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннин 65-моддаси 6-банди).
Оилани боқиш ҳаражатлари
- “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонунга мувофиқ юқумли касалликка чалинган бемор, инфекция хавфи остида бўлган киши ўз оиласи учун тиббий ёрдам кўрсатишга тенг бўлган узоқ муддатли парвариш нафақасини олади, “Қарияларни узоқ муддатли суғурта қилиш тўғрисида”ги қарор 12 (2) 1-моддасига мувофиқ, оилавий тиббий харажатлар нафақа олувчига тўланиши мумкин (“Кексаларни узоқ муддатли суғурта қилиш тўғрисидаги қонун” 24 (1) 3-моддаси).
- Юқорида санаб ўтилганларга кўра оилавий тиббий харажатлар учун тўланадиган миқдор “Кексаларни узоқ муддатли суғурта қилиш тўғрисидаги қонун” 45-моддасига мувофиқ, узоқ муддатли ғамхўрлик қўмитаси томонидан муҳокама қилингандан сўнг, соғлиқни сақлаш ва фаровонлик вазири томонидан эълон қилинади ва тўлаб берилади. Кексалар уй-жой имтиёзларидан фойдаланиш даражасини ҳисобга олган ҳолда амалга оширилади (“Қарияларни узоқ муддатли суғурта қилиш тўғрисида”ги қарор 12 (1)-моддаси).
Тиббий имтиёзлар
- Юқумли касалликнинг тарқалиши каби шошилинч сабаблар мавжуд бўлганда, “Тиббий нафақа тўғрисидаги қонун” 9 (2) 2-моддага мувофиқ иккинчи даражали тиббий ёрдам кўрсатиш муассасаси томонидан белгиланган стандартларга мувофиқ тиббий ёрдам кўрсатади; ёки Тиббий нафақа тўғрисидаги қонуннинг 3 бандига мувофиқ; Тиббий ёрдам олиш учун учинчи даражали тиббий ёрдам муассасасига мурожаат қилишингиз мумкин. (“Тиббий ёрдам тўғрисидаги қонунни қўллаш қоидалари” 3 (1) 7-моддаси).
Тўланган таътил ва қўллаб-қувватлаш пуллари
- “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонунга мувофиқ ходим касалхонага ётқизилган ёки карантинга олинган тақдирда, иш берувчи “Меҳнат стандартлари тўғрисида”ги қонуннинг 60-моддасига қўшимча равишда касалхонага ётқизилган ёки карантин давридаги пуллик таътил бериши мумкин (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 41-2 (1)-моддасининг олдинги параграф).
※ Бундай шароитда, иш берувчи давлатдан ҳақ тўланадиган таътил учун моддий ёрдам олишда пуллик таътил беради (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 41-2 (1)-моддасининг охирги қисми).
- Иш берувчилар ҳақ тўланадиган таътил туфайли ишдан бўшатишлари ёки бошқа ноқулай муносабатда бўлишлари, шунингдек, меҳнат таътиллари даврида ходимни ишдан бўшата олмайди (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 41-2 (2)-моддасининг асосий матни).
※ Бироқ, бизнес фаолияти тугатилса, бундай эмас (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 41-2 (2)-моддасининг провисо).
- Давлат пуллик таътил харажатларини субсидиялаши мумкин ва қўллаб-қувватлаш харажатлари қонунга мувофиқ карантин тарзда Касалликларни назорат қилиш ва профилактика марказлари раҳбари томонидан Стратегия ва молия вазири билан келишилган ҳолда эълон қилинган, касалхонага ётқизилган ёки касалхонага ётқизилган муддатга кўпайтирилган миқдорда қўллаб-қувватлайди (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 41-2 (3) ва 41-2 (4)-моддалари ва “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 23-3 (1)-моддаси).
- Юқоридагиларга мувофиқ харажатларни қўллаб-қувватлашни истаган иш берувчилар Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш марказлари раҳбарига Пулли таътилни қўллаб-қувватлаш учун ариза ва керакли ҳужжатларни (шу жумладан электрон ҳужжатларни) тақдим этишлари керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 23-3 (2)-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннин 31-6-моддаси ва илова қилинган 21-2).
· Пуллик таътилни қўллаб-қувватлаш учун ариза
· Ишчининг касалхонага ётқизилиши ёки изоляцияси хаққонийлиги ва давомийлигини тасдиқлайдиган ҳужжатлар
· Ишчининг ишни давом эттираётганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар, масалан, иш жойи тўғрисидаги гувоҳнома
· Ишчиларга пуллик таътил берилганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар, масалан, иш ҳақи тўғрисидаги баёнот
· Бундан ташқари, Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш марказлари раҳбари томонидан пуллик таътил харажатларини қўллаб-қувватлаш учун зарур деб топилган бошқа ҳужжатлар
- Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш марказлари раҳбари юқоридаги ариза шаклини олгандан сўнг, таътил учун тўланадиган харажатларни қўллаб-қувватлаш ёки қўллаб-қувватлаш миқдорини аниқлайди ва иш берувчини ёзма равишда хабардор қилади (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 23-3 (4)-моддаси).
Чет элликлар учун муолажа ва ҳаражатларни қўллаб-қувватлаш;
- Халқаро урф-одатлар ёки ўзаро муносабатлар тамойилини ҳисобга олган ҳолда, Касалликларни назорат қилиш ва профилактика марказлари раҳбари юқумли касалликларга чалинган ва юқумли касалликларга шубҳа қилинган чет эллик беморлар учун қуйидаги харажатларнинг тўлиқ ёки бир қисмини ўз зиммасига олиши мумкин “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 69-2-моддасининг асосий матни).
· “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 41-моддасига мувофиқ даволаш харажатлари
· “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 42-моддасига мувофиқ текшириш, экспертиза, даволаш, касалхонага ётқизиш ва изоляция қилиш харажатлари
- Шунга қарамай, ҳукумат юқумли касаллик билан касалланганлигини тасдиқлаган чет элликларнинг тиббий харажатлари ва харажатларини ўз зиммасига олади “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 69-2-моддасининг провисо Малумот).