Юқумли касалликларнинг олдини олиш
Юқумли касалликларнинг олдини олиш чоралари
- Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш марказлари бошлиғи, махсус ўзини ўзи бошқариш вилоят ҳокимлари, махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокимлари, шаҳар ёки туман ҳокимлари, ҳарбий ва туман комиссари юқумли касалликларнинг олдини олиш учун қуйидаги барча чораларни кўриши керак (“Соғлиқни сақлаш ва Тиббий хизматлар тўғрисида”ги қонуннинг 40-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 49 (1) ва (2)-моддаси).
· Юрисдикция худудида йўл ҳаракатининг тўлиқ ёки бир қисман тўсиб қўйиш (Аҳолини олдиндан хабардор қилиш керак)
· Оммавий чиқишлар, йиғилишлар, тадбирлар ёки одамларнинг бошқа йиғилишларини чеклаш ёки тақиқлаш (Бу ҳақда аҳолини олдиндан хабардор қилиш керак. Соғлиқни сақлаш ва фаравонлик вазирлиги, касалликларнинг одини олиш мақсадида чеклаш ёки тақиқлаши мумкин).
· Юқумли касалликлар тарқалиши хафвли бўлган жойлар ёки объектлар раҳбарлари, фаолият юрутивчилар ва фойдаланувчиларга ташриф буюрувчилар рўйхатини тузиш ва ниқоб тақиш каби профилактика кўрсатмаларига риоя қилишни буюриш.
· Автобуслар, поездлар, кемалар ва самолётлар каби юқумли касалликлар тарқалиши хавфи мавжуд транспорт воситаларида фойдаланувчилар учун ниқоб тақиш каби профилактика кўрсатмаларига риоя қилишни буюриш
· Юқумли касалликлар тарқалиши билан боғлиқ хавфлар мавжуд ҳудуд ва вақтни белгилаш орқали ниқоб тақиш каби корантин қоидаларига риоя қилишни буюриш.
· Тиббий кўрикдан ўтказиш, оптометрия ёки мурдани ёриш
· Юқумли касалликлар юқиши хавфи бўлган озиқ-овқат маҳсулотларини сотиш ёки сотиб олишни тқиқлаш, озиқ-овқат маҳсулотларини йўқ қилиш ёки бошқа зарурий утилизация қилишни буюриш.
· Ҳайвонлардан юқадиган касалликларни олдини олиш, ёки йўқ қилишда иштирок этган шахс ёки ҳайвонлардан касаллик юққан шахсларга профилактика чораларини буюриш.
· Юқумли касалликларни юқтириш воситаси бўлган нарсаларга эгалик қилиш, ҳаракат қилиш ёки уларни йўқ қилишни чеклаш ёки тақиқлаш ёки бундай буюмларни йўқ қилиш, ёқиш ёки бошқа зарурий йўл билан йўқ қилишга буйруқ бериш (бу воқеа ҳақида аҳолига олдиндан хабар бериш керак).
· Шифокорларни транспорт воситаларига, кемаларга, самалётлар, поездлар, иш жойлари ёки кўп одамлар тўпланадиган бошқа жойларга жойлаштириш, ёки юқумли касалликларнинг олдини олиш учун зарурий воситаларни ўрнатишга буйруқ бериш.
· Соғлиқни сақлаш билан боғлиқ объектлар ёки жойлар учун дезинфекция ёки бошқа зарур чораларни буюриш ёки сув, канализация, қудуқлар, ахлатхоналар, ҳожатхоналарни янги қуриш, янгилаш, ўзгартириш, бекор қилиш ёки улардан фойдаланишни тақиқлаш (Бу ҳақда аҳолини олдиндан хабардор қилиш керак ва тақиқ даврида ичимлик сувини алоҳида етказиб бериш керак).
· Сичқон, санитария зараркунандалари ёки бошқа юқумли касалликларга чалинган ҳайвонлар учун ёрдам ёки ёрдам воситаларини ўрнатишга буюртма бериш
· Муайян жойларда балиқ овлаш, сузиш ёки баъзи қудуқлардан фойдаланишни чеклаш ёки тақиқлаш (Бу ҳақда аҳолини олдиндан хабардор қилиши керак ва тақиқ даврида ичимлик сувини алоҳида етказиб беришингиз керак).
· Юқумли касаллик ташувчилар учун оралиқ восита бўлиб хизмат қиладиган ҳайвонларни тутиш ёки кўпайтиришни тақиқлашаш (Бу ҳақда аҳолини олдиндан хабардор қилиши керак).
· Юқумли касалликлар эпидемияси даврида тиббиёт ходимларини, тиббиёт касб эгаларини ва бошқа зарур тиббиёт ходимларини сафарбар этиш
· Юқумли касалликлар эпидемияси пайтида тиббий муассасалар шифохоналари, ўқув марказлари·ва турар жой каби муассасаларни сафарбар қилиш
· Юқумли касалликлар шифохонаси томонидан ифлосланган ёки ифлосланган деб гумон қилинган муассаса ёки жой учун дезинфекция ёки бошқа зарур чораларни қўллаш.
· Шубҳали юқумли касалларни касалхонага ётқизиш ёки маълум вақт давомида керакли жойда изоляция қилиш
※ Тегишли жойда маълум бир муддат касалхонада ётиши ёки тегишли жойда изоляция қилинишини бузганлар, 1 йилдан ортиқ бўлмаган муддатга озодликдан махрум этиш ёки 10 млн вондан ортиқ бўлмаган миқдорда жарима билан жазоланади. (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 79-3-моддаси 5-банди).
- Махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими ёки мери·ҳарбий ёки палата комиссари инфекцияни юқтириш хавфи бўлган жой ёки объектнинг менежери, оператори ёки фойдаланувчисига ёки олдини олиш бўйича кўрсатмаларга риоя қилмайдиган менежер ёки операторга, жой ёки объектни ёпишни буюриши мумкин. Ташриф буюрувчилар рўйхатини яратиб, ниқоб кийиш ва ҳк. ёки объект фаолиятини 3 ой муддатга тўхтатиши мумкин. (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 49 (3)-моддасининг асосий матни).
※ Бироқ, агар фаолиятини тўхтатиб туриш ордерини олган шахс тўхтатиб туриш даврида фаолиятини давом еттирса, у жой ёки иншоотни ёпишга буйруқ бериши керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 49 (3)-моддасининг провисо).
※ Жой ёки объектни ёпиш ёки тўхтатиб туриш ҳақида буйруқ олган раҳбар ва операторлар қонуний сабабсиз унга риоя қилишлари керак, агар улар қонуний сабабсиз ёпиш тартибига риоя қилмасалар, икки йилдан ортиқ бўлмаган қамоқ ёки 20 миллион Вондан ортиқ бўлмаган жаримага тортиладилар (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 49 (4)-моддаси 79-моддаси 3-3-банди).
※ Жой ёки иншоотни ёпишга буйруқ берган туман ҳокими, шаҳар ҳокими, ҳарбий участка комиссари инқироз ҳақида огоҳлантириши ёки мудофаа кўрсатмаларининг ўзгариши туфайли жой ёки объектни ёпишга бўлган эҳтиёж йўқолган бўлса. “Фавқулотдаги вазиятлар ва хавфсизликни бошқариш тўғрисида”ги қонуннинг 11-моддасига мувофиқ маҳаллий қўмита муҳокамасидан сўнг тўхтаб туриш тўғрисидаги қарор қабул қилиниши мумкин (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 49 (6)-моддаси).
- Вилоят, туман ҳокими ёки шаҳар ҳокими·ҳарбий ва туман комиссари, агар менежер ёки оператор юқоридаги ёпилиш буйруғига қарамай ўз фаолиятини давом эттирса, жойни ёки объектни тегишли мансабдор шахсларга ёпиш учун қуйидаги чораларни кўришни талаб цилиш мумкин (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 49 (5)-моддаси).
· Тегишли жой ёки объектлар кўрсатгичлари ёки бошқа белгиларини олиб ташлаш
· Ёпиш буйруғига мувофиқ жой ёки объект ёпилган жой ёки иншоот эканлиги тўғрисидаги хабарни бириктириш
Карантин қоидаларини бузганлик учун жарима солиш мезонлари
- Раҳбар – оператор ва фойдаланувчи қуйидаги тоифалар бўйича қоидабузарликка йўл қўйса, эҳтиётсизлик учун жарима солинади (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 83 (2) ва (4)-моддаси 1-банди, 49 (1)-моддасининг 2-2 ва 2-3-банди, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 33-моддаси ва 3-жадвалнинг кичик 2 (h) ва (i) бўлимлари).
|
Мақсад
|
Бузилиш
|
Жарима миқдори
|
|
Раҳбар-фойдаланувчи (бошлиқ ва бошқалар) (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 83 (2)-моддаси)
|
Юқумли касалликлар тарқалиш хавфи бўлган жой ёки муассасанинг раҳбари ёки оператори ташриф буюрувчилар рўйхатини тузиш ва ниқоб кийиш каби ҳимоя кўрсатмаларига риоя қилмаган ҳолатда
|
√ 1 марта бузиш: 500.000 Вон √ 2 марта бузиш: 1.000.000 Вон √ 3 марта бузиш: 2.000.000 Вон
|
|
Фойдаланувчи (меҳмонлар) (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 83 (4) 1-моддаси)
|
√ Юқумли касаллик тарқалиш хавфи остида бўлган жой ёки иншоотдан фойдаланаётган шахс ташриф буюрувчилар рўйхатини тузиш ва ниқоб кийиш каби ҳимоя коидаларига риоя қилмаган бўлса; √ Агар автобуслар, поездлар, кемалар ва самолётлар каби юқумли касалликлар тарқалиши хавфли бўлган транспорт воситасидан фойдаланган кишилар ниқоб тақиш ва олдини олиш кўрсатмаларига риоя қилмаган ҳолатда;
|
√ 1 марта бузиш: 100.000 Вон √ 2 марта бузиш: 100.000 Вон
|
Корантин ходимлари профилактика тадбирлари
Корантин ходими
- Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш маркази бошлиғи ва махсус ўзини ўзи бошқариш раҳбари, махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими - туман ва шаҳар ҳокими юқумли касалликларнинг олдини олиш ва корантин учун масъул шахслардир (Юқумли касалликлар билан боғлиқ соҳаларда катта тажрибага эга бўлган 4 ёки ундан юқори даражадагилар; Мансабдор шахслар, махсус ўзини ўзи бошқариш идоралари, махсус ўзини ўзи бошқариш шаҳар, ҳарбий ва туманга тегишли корантин ходимлари юқумли касалликлар билан боғлиқ сохаларга катта тажрибага эга бўлган 5 ёки ундан юқори даража давлат амалдорлари) ўз назорати остидагилардан тайинлайдилар (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 60 (1)-моддасининг асосий матни ва “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 25 (1)-моддаси).
※ Агар керак бўлса, махсус ўз-ўзини бошқарувчи ҳоким юқумли касалликларнинг олдини олиш ва корантин билан боғлиқ ишларни бошқаради. Махсус ўзини ўзи бошқариш раҳбари - шаҳар ҳокими - ҳарбий офицер ва округ комиссари ўз мансабдор шахслари орасидан мудофаа ходимларини тайинлаши мумкин (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 60 (1)-моддасининг провисо).
- Мудофаа ходими муассаса ёки у жойлашган муассаса раҳбарининг буйруғи билан қуйидаги вазифалар учун жавобгардир (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 60 (2)-моддасининг асосий матни ва 4 (2) 1 дан 7-моддаси).
· Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва корантин чоралари
· Юқумли касалликларга чалинганларни парвариш қилиш ва ҳимоя қилиш ва бошқалар
· Юқумли касалликларнинг олдини олиш бўйича эмлаш режаларини тузиш ва амалга ошириш
· Юқумли касалликлар бўйича таълим ва тарғибот
· Юқумли касалликлар ҳақида маълумот тўплаш, таҳлил қилиш ва тақдим этиш
· Юқумли касалликларни текшириш ва тадқиқ қилиш
· Юқумли касалликларни йиғиш, текшириш, сақлаш, бошқариш ва дори-дармонларга чидамлилигини кузатиш (шу жумладан юқумли касалликларни аниқлаш учун қон, тана суюқлиги ва тўқималари каби намуналар)
※ Шу билан бирга, юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш марказлари билан боғланган ҳолда юқумли касалликларнинг олдини олиш учун професионал кадрлар тайёрлаш учун ҳам жавобгардир (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 60 (2)-моддасининг провисо).
- Юқумли касалликларнинг ички оқими ёки эпидемияси назарда тутилган бўлса ва шошилинч қарши чоралар зарур бўлса, мудофаа вазирлиги юқумли касалликларнинг олдини олиш ва юқумли касалликлар парваришини ҳимоя қилиш учун ўтишни чеклаш, аҳолини эвакуация қилиш, озиқ-овқат ва товарларни йўқ қилиш ва ёқиш бўйича қуйидаги чора-тадбирларга эга юқумли касалликлар воситаси, юқумли касалликларни бошқариш ходимларига вазифаларни белгилаш ваколати мавжуд (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 60 (3)-моддаси ва “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 25 (2)-моддаси).
· Юқумли касалликка чалинганлар касалхонага ётқизилади ёки маълум муддатга тегишли жойда карантинга олинади.
· Юқумли касалликлар билан ифлосланган жойлар ёки бинолар учун дезинфекция ёки бошқа зарур чоралар
· Мунтазам жойда ювинишни олдини олиш ёки чиқиндиларни мунтазам йўқ қилишни буюриш чоралари
· Ҳайвон касалликларини йўқ қилишда қатнашган ёки ҳайвон касалликларига дучор бўлганлар учун профилактика чоралари
Карантин қатнашчиси
- Махсус ўзини ўзи бошқариш, шаҳар ва шаҳар ҳокимлари, юқумли касалликларнинг олдини олиш учун зарур бўлганда соғлиқни сақлаш ва санитария соҳасида фаолият юритувчи мансабдор шахслар орасидан карантин аъзосини тайинлайдилар ва улар карантин ишларини ўз зиммасига оладилар (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 61 (1)-моддаси ва “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 43 (1)-моддаси).
- Карантин комиссари юқорида кўрсатилган ишларни ёки карантинни амалга ошириш давомида транспортни бепул бошқариши ёки чиқишлари мумкин. (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 61 (2)-моддаси).
- Карантин комиссарининг вазифалари қуйидагилардан иборат (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 43 (2)-моддаси).
· Эпидемиологик текширув
· Юқумли касалликлар билан ифлосланган жойларни дезинфекция қилиш
· Юқумли касалликларни кузатиш, стационар даволаш ва мониторинг қилиш ва бошқалар
· Юқумли касалликлар билан ифлосланган ёки ифлосланганликда гумон қилинган нарсалар ва жойларни йиғиш, йўқ қилиш, кўмиш ёки ёпиб ташлаш
· Карантин тўғрисида хабарнома
Профилактика қўмитаси
- Махсус ўзини ўзи бошқариш туман ҳокими ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва палата комиссари махсус ўзини ўзи бошқариш ткман ёки шаҳар, туман ёки вилоятда юқумли касалликларнинг олдини олиш учун масъул бўлган профилактика қўмитасига эга бўлиши мумкин. (Туман деб аталади), агар юқумли касаллик хавфи мавжуд бўлса касаллик кенг тарқалган ёки кенг тарқалаётган бўлса. Шу билан бирга, махсус автоном вилоят ёки махсус ишғол қилинган туман ва шаҳар, туман ёки шаҳар 1 аҳоли учун 20,000 киши миқдорида пул тўланадиган комиссар бўлиш мумкин (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 62 (1) ва (2)-моддаси).
- Профилактика комиссари этиб тайинланиши ва тайинланиши мумкин бўлган шахслар қуйидагилар (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 44 (1)-моддаси).
· Шифокор, Шарқ табобати шифокори, ветеринар, фармацевт ёки ҳамшира
· “Олий таълим тўғрисидаги қонун”нинг 2-моддаси бўйича мактабда жамоат саломатлиги бўлимини тамомлаган шахс
· Соғлиқни сақлаш соҳасида ишлайдиган давлат амалдорлари
· Соғлиқни сақлаш соҳасида яхши маълумотли ва тажрибали бўлган бошқа одамлар
- Профилактика қўмитаси қуйидаги вазифаларни бажаради (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 44 (2)-моддаси).
· Эпидемиологик текширув
· Юқумли касалликлар ҳақида маълумот тўплаш ва ҳукм қилиш
· Гигиена таълими билан боғлиқ масалалар
· Юқумли касалликларни бошқариш ва даволаш бўйича техник маслаҳат ва бошқалар.
· Юқумли касалликларнинг олдини олиш учун керак бўлган нарсалар
Корея Соғлиқни Сақлашни Бошқариш Ассоциацияси
- Корея Соғлиқни сақлашни бошқариш ассоциацияси паразитар инфекцияларни текшириш ва тадқиқ қилиш каби профилактика лойиҳаларини амалга оширади (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 63 (1)-моддаси).
Бошқа юқумли касалликлар олдини олиш
- Армия, денгиз кучлари ва ҳаво кучлари бўлинмалари раҳбарлари, мудофаа кучлари раҳбарлари ва мактаблар, касалхоналар, давлат идоралари, компаниялар, жойлар, ибодат жойлари, кемалар, самолётлар ва поездлар, турли идоралар, ресторанлар, турар жойлар ёки одамлар йиғиладиган бошқа жойлар, қўриқ жойлар, қуйидаги жойларнинг ижро этувчи ёки вакили, агар мавжуд бўлса ёки юзага келиши мумкин бўлса, дезинфекция ёки бошқа зарур чораларни кўриши ва ўзини ўзи бошқарадиган махсус вилоят ҳокими ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва палата билан маслаҳатлашиши керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 12 (1) 2-моддаси, 50 (1)-моддаси ва “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 8 (2)-моддаси).
· “Она ва бола саломатлиги тўғрисидаги қонун”нинг 2-модданинг 10-бандига мувофиқ туғруқдан кейинги парваришлаш марказлари
· “Давлат санитариясини бошқариш тўғрисида”ги қонуннинг 2-моддасига муврфиц ҳаммомлар, фойдаланиш жойлари ва гўзаллик корхоналари
- Таълим вазири ёки таълим бошлиғи юқумли касалликнинг пайдо бўлиши мактаблар учун “Бошланғич ва Ўрта таълим тўғрисида”ги қонуннинг 64-моддасига биноан, мактаблар учун “Мактаб саломатлиги тўғрисида”ги қонуннинг 2-моддаси 2-бандига биноан мактабларни ёпиш, ёки ёпиш тўғрисидаги буйруқ беради ва ҳоказо. “Болаларга эрта таълим тўғрисидаги қонун”инг 31-моддасига биноан ёпилиш ёки ёпиш учун Касалликларни олдини олиш ва назорат қилиш маркази билан маслахат қилишингиз керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 50 (2)-моддаси).