Вакцинация (эмлаш)
Вакцинация (эмлаш) бу нима?
- Эмлашлар мажбурий эмлашлар, вақтинчалик эмлашлар ва бошқа эмлашларга бўлинади.
· Мажбурий эмлаш давлат томонидан тавсия этиладиган эмлашлардир, ва махсус ўзини ўзи бошқариш идоралари, Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими, ҳарбий ва туман комиссарлари мажбурий эмлашни амалга ошириши керак (кейинги матнларда “мажбурий эмлаш” деб аталади). Қуйидаги касалликлар учун ваколатли соғлиқни сақлаш марказлари ва тиббиёт муассасалари орқали ўтказилади (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 24 (1) ва (2)-моддалари, “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси, ва “Мажбурий эмлашни талаб қиладиган юқумли касалликларни белгилаш, ва ҳоказо” 1-моддаси).
|
Кўзда тутилган юқумли касалликлар
|
Эмлаш мақсади
|
Эмлаш вақти
|
|
Сил (туберкулез) (BCG, интрадермал эмлаш)
|
Барча чақалоқлар
|
Туғилгандан кейин 4 ҳафта ичида
|
|
Гепатит Б
|
Барча чақалоқлар
|
Бирламчи эмлаш туғилгандан кейин 3 марта амалга оширилади. 0, 1 ва 6 ойлигида. Агар она ташқи антигени (HBsAg) ижобий бўлса, иммуноглобин (HBIG) ва биринчи Гепатит Б вакцинаси, туғилгандан сўнг 12 соат кейин турли жойларига қўйилади.
|
|
Дифтерия
|
Барча чақалоқлар
|
- Туғилгандан сўнг асосий 3та эмлашлар. 2 ойли, 4 ойлик ва 6 ойликда - 15~18 ойлигида ва 4~6ёшларида 1та кучайтирилган доза - 11~12 ёшида Tdap ёки Td вакцинасининг 1 дозаси ※ DTap-IPV комбинациялашган вакцинаси, 4~6 ёшгача бўлган болалар учун жами 3та асосий эмлаш ва қўшимча эмлаш учун ишлатилиши мумкин. ※ Бирламчи эмлаш DTaP ва DTaP-IPV комбинациялашган вакцинаси билан амалга ошган бўлса агар, худди шу ишалб чиқарувчининг вакцинасидан фойдаланиш тавсия қилинади.
|
|
Қоқшол (tetanus)
|
Барча чақалоқлар
|
- Туғилгандан сўнг асосий 3та эмлашлар. 2 ойли, 4 ойлик ва 6 ойликда - 15~18 ойлигида ва 4~6ёшларида 1та кучайтирилган доза - 11~12 ёшида Tdap ёки Td вакцинасининг 1 дозаси ※ DTap-IPV комбинациялашган вакцинаси, 4~6 ёшгача бўлган болалар учун жами 3та асосий эмлаш ва қўшимча эмлаш учун ишлатилиши мумкин. ※ Бирламчи эмлаш DTaP ва DTaP-IPV комбинациялашган вакцинаси билан амалга ошган бўлса агар, худди шу ишалб чиқарувчининг вакцинасидан фойдаланиш тавсия қилинади.
|
|
Кўк йўтал
|
Барча чақалоқлар
|
- Туғилгандан сўнг асосий 3та эмлашлар. 2 ойли, 4 ойлик ва 6 ойликда - 15~18 ойлигида ва 4~6ёшларида 1та кучайтирилган доза - 11~12 ёшида Tdap ёки Td вакцинасининг 1 дозаси ※ DTap-IPV комбинациялашган вакцинаси, 4~6 ёшгача бўлган болалар учун жами 3та асосий эмлаш ва қўшимча эмлаш учун ишлатилиши мумкин. ※ Бирламчи эмлаш DTaP ва DTaP-IPV комбинациялашган вакцинаси билан амалга ошган бўлса агар, худди шу ишалб чиқарувчининг вакцинасидан фойдаланиш тавсия қилинади.
|
|
Полиомиелит
|
Барча чақалоқлар
|
- Туғилгандан сўнг асосий 3та эмлашлар. 2 ойлик, 4 ойлик ва 6 ойликда - 15~18 ойлигида ва 4~6ёшларида 1та кучайтирилган доза ※ Полиомиелит қарши эмлаш DTap-IPV комбинациялашган вакцинаси билан ҳам қилиш мумкин. ※ Бироқ, бирламчи вакцина DTaP-IPV бўлган бўлса, худди шу вакцинадан фойдаланиш керак
|
|
Гемофил гриппи Б-тури
|
- Туғилгандан сўнг 2-59 ойгача бўлган болалар - Инвазив Ҳиб инфекцияси хавфи юқори бўлган 5 ёшдан ошган болалар (ўроқ-симон ҳужайра касаллиги, спленектомия, кимёвий, лейкемия, ОИВ инфекцияси, суюқлик иммунитети етишмовчилиги ва бошқалар) - Агар 2 ёшдан кичик бўлганда инвазив Ҳиб касаллиги билан касалланган бўлса
|
- Туғилгандан сўнг асосий 3та эмлашлар. 2 ойлик, 4 ойлик ва 6 ойликда - Туғилгандан сўнг 12~15 ойлигида 1 марта кучайтирилган эмлаш
|
|
Пневмокок
|
- Оқсил боғловчи вакциналар (10-валент, 13-валент) ·Туғилгандан сўнг 2-59 ойгача бўлган болалар · Пневмококк инфекцияси хавфи юқори бўлган 2 ойликдан 18 ёшгача бўлган болалар - Полисахарид вакцинаси (23 валент) · 2 ёшдан ошган болалар ~ 64 ёшда пневмококк инфекцияси хавфи юқори бўлган катталар - 65 ёшдан ошган қариялар
|
- Оқсил боғловчи вакцина (10-валент, 13-валент): 2, 4 ва 6 ойликларда 3та асосий эмлашлар, 12-15 ойликда қўшимча кучайтирилган эмлаш ※ 10 валент 13-валент вакциналар ўртасида ўзаро эмлаш тавсия етилмайди. - Полисахарид вакцинаси (23 вал) - 65 ёш ва ундан катта ёшдаги битта эмлаш - Иложи бўлса, операциядан камида икки ҳафта олдин спленектомия, Коклеар имплантация, кимёвий ёки иммуносупрессив терапия бошланганда эмлаш яхши
|
|
Қизамиқ
|
Барча чақалоқлар
|
Туғилгандан кейин ҳар 4-6 ойда 1 марта эмлаш
|
|
Паротит
|
Барча чақалоқлар
|
Туғилгандан кейин ҳар 4-6 ойда 1 марта эмлаш
|
|
Немис қизамиғи (қизилча)
|
Барча чақалоқлар
|
Туғилгандан кейин ҳар 4-6 ойда 1 марта эмлаш
|
|
Сувчечак
|
Барча чақалоқлар
|
Туғилгандан кейин ҳар 12-15 ойда 1 марта эмлаш
|
|
Япон энцефалити (Инактивацияланган вакцина)
|
Барча чақалоқлар
|
- Туғилганига 12~23 ойгача 7~30 кунлик интервал билан 2 марта, иккинчи эмлашдан 12 ой ўтгач 3 эмлаш. - 6 ёш ва 12ёшнинг ҳар бирида 1 дозадан ※ Япон энцефалитига қарши инактивация вакцинаси каламуш мия тўқимасидан олинган инактивация вакцинаси ва Веро ҳужайрасидан олинган инактивация вакцинаси деб таснифланади, ва бу икки вакцина ўртасида ўзаро эмлаш тавсия қилинмайди.
|
|
Япон энцефалити (Сусайтирилган вакцина)
|
Барча чақалоқлар
|
- Туғилганига 12~23 ойгача 1 марта эмлаб, 12 ой ўтгач 2-чи бор эмлаш. ※ Япон энцефалитини ўзаро эмлаш инактивацияланган эмлаш ва сусайтирилган жонли эмлаш тавсия этилмайди.
|
|
Грипп
|
- Сурункали обструктив ўпка касаллиги, сурункали кардиопулмонер касаллиги - Сурункали касалликларга чалинган ижтимоий таъминот муассасалари каби даволанаётган, даволанган ёки гуруҳ муассасаларига жойлаштирилган одамлар - Сурункали эпилепсия касаллари, сурункали нефропатия касаллари, асаб-мушак касалликлари, қон-ўсма касалликлари, қандли диабет, иммуносупрессантлар (иммуносупрессантлар), 6 ойликдан -18 ёшгача аспирин қабул қиладиганлар - Ҳомиладор Аёллар - 50-64 ёшдаши аҳоли - Туғилганига 6 ойдан ~59 ойгача бўлганлар - САРС ва парранда гриппига қарши кураш агентлиги ходимлари - Товуқ, ўрдак ва чўчқа фермалари ва тегишли саноат ишчилари
|
10~12 ой
|
|
Ич терлама
|
- ТИФ ташувчилар билан яқиндан алоқада бўлиб эмланган одамлар (масалан: оила аъзолари) - ТИФ эпидемик жойларига саёҳат қилган ёки у ерда бўлган шахслар - ТИФ бактериялари билан шуғулланиб ишлайдиганлар
|
5 ёш ундан катта болалар учун 1та эмлаш дозаси. Ҳар уч йилда қўшимча кучайтирилган эмлаш (2-5 ёшгача бўлган болаларда епидемиологик ҳолат эътиборга олиниб, тиф билан касалланиш хавфини ҳисобга олган ҳолда аниқланади)
|
|
Нефротик синдром геморрагик иситма
|
- Аскарлар ва фермерлар каби нефротик геморрагик иситма вирусига касбий таъсир қилиш хавфи юқори бўлган гуруҳлар - Нефротик геморрагик иситма вируслари билан шуғулланадиган ёки сичқонлар билан тажриба ўтказадиган лаборатория ходимлари - Очиқ ҳавода машғулотлар билан шуғулланадиганлар каби индивидуал таъсир қилиш хавфи юқори деб ҳисобланган шихслар
|
Бир ой фарқи билан 2 юор эмлаб, 12 ойдан сўнг яна бир бор эмлаш
|
|
Гепатит А
|
- Эмланмаган ёки ҳеч қачон гепатит А билан касалланмаган 20 ёшдан 30 ёшгача бўлган катталар - Агар сиз гепатит А билан касалланиш даражаси юқори бўлган мамлакатга(минтақага) саёҳат қилсангиз - Гепатит А касаллари билан алоқада бўлган киши - Гепатит А вируси билан шуғулланувчи лаборант - Ҳарбий хизматчилар, тиббиёт ходимлари, умумий овқатланиш ходимлари - Қон ивиш касаллиги бўлган одамлар - Сурункали эпилепсия касаллари - Гиёҳвандлар - Еркак Гей
|
Туғилгандан сўнг 12-23 ойлик даврда бирламчи эмлаб, сўнгра 6-12 ой (ёки 6-18ой)да иккинчи бор эмлаш
|
|
Папилломавирус
|
-12 ёш қизлар
|
6 ойлик интервал билан 2 марта эмлаш
|
|
Aguruhi rotavirus infeksiyasi
|
2~6oylik bo'lgan chaqaloqlar
|
Birinchiemlash 15 haftalikdan oldin tugaydi(8 oylikdan oldin barcha emlashlar tugaydi)
|
· Вақтинчалик эмлаш ваколатли соғлиқни сақлаш маркази орқали амалга оширилиши керак. Агар махсус ўзини ўзи бошқариш вилоят ҳокими, Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими, ҳарбий ёки участка комиссари қуйидагилардан бирига мос келадиган бўлса (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 25 (1)-моддаси, “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
√ Агар касалликларни назорат қилиш комиссари махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокимиданидан сўраса, Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш мери ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ёки палата комиссари юқумли касалликларнинг олдини олиш учун эмлашларни амалга оширади.
√ Махсус ўз-ўзини бошқариш ҳокими, Сежонг махсус ўз-ўзини бошқариш ҳокими ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва участка комиссари юқумли касалликларнинг олдини олиш учун эмлаш зарурлигини тан олган ҳолатда
· Бошқа эмлашлар-бу сил касаллиги (БCГ, transdermal эмлаш), rotavirus, менингококк, герпес зустер ва бошқалар каби миллий ёрдамдан ташқари тиббиёт муассасалари томонидан қабул қилиниши мумкин бўлган эмлашлар.
- Эмлаш ёзувларини сақлаш ва ҳисобот бериш
· Махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими, Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва туман комиссари мажбурий профилактика ва вақтинчалик профилактик эмлашларни ўтказишда эмлаш амалга оширилганлиги тўғрисида ёзувлар ва ҳисоботларни яратади ва сақлайди. Эмлаш ҳисоботлари махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокимига, махсус ўзини ўзи бошқариш муассаса бошлиғига, шаҳар ҳокими ва Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш маркази раҳбарига ҳисобот бериш керак. (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 28 (1)-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 23 (1)-моддаси ва “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
· Махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими, Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими ёки шаҳар ҳокимидан бошқа шахс эмланган бўлса, эмлаш тўғрисидаги ёзув вакцинация қайдномаси ва ҳисоботида эмлаш ёзувида қайд этилади. Хисобот махсус ўзини ўзи бошқариш вилоят ҳокимига юборилади ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва палата комиссарига топширилиши керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 28 (2)-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 23 (2)-моддасининг 17-иловаси, ва “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
Эмлашнинг якунлашини тасдиқлаш
- Махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими, Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими ёки ҳокими, ҳарбий, ва участка комиссари (туман туман комиссари назарда) бошланғич ва ўрта мактабга “Мактаб саломатлиги тўғрисида”ги қонуннинг 10-моддаси”га мувофиқ эмлаш тугагагани тўғрисида текшириш ёзувини бериш керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 31 (1)-моддаси, ва “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
· Бошланғич ва ўрта мактабларнинг боблари Чежу махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокимига, Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокимига, шаҳар ҳокими, ҳарбий ёки участка комиссарига(туманнинг туман комиссарига мурожаат қилган ҳолда) эмлаш тўғрисида гувоҳнома беришлари керак. Талабанинг янги қабул қилинган кундан бошлаб 90 кун ичида, текширилади ва уни ўқув ахборот тизимида қайд етади (“Мактаб саломатлиги тўғрисида”ги қонуннинг 10 (1)-моддаси, “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси, ва “Чежу махсус ўзини ўзи бошқариш, провинция ташкил этиш ва ҳалқаро шаҳар яратиш” тўғрисидаги махсус қонуннинг 9 (3)-моддаси).
· Бошланғич ва ўрта мактаб раҳбарлари юқоридаги барча тестларни олмаган ўқувчиларни зарур эмлашларни олиш учун йўналтиришлари керак ва агар керак бўлса, улар ваколатли Соғлиқни сақлаш директоридан уларни эмлашда ёрдам сўрашлари мумкин (“Мактаб саломатлиги тўғрисида” ги қонуннинг10 (2)-моддаси).
- Махсус ўзини ўзи бошқариш вилоят ҳокими, махсус ўзини ўзи бошқариш мери ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва туман комиссари “Болаларга эрта таълим тўғрисидаги қонун” бўйича болалар боғчаси бошлиғидан ва “Чақалоқларни парвариш қилиш тўғрисидаги қонун” бўйича болалар уйи раҳбаридан эмлаш тўғрисидаги гувоҳномани текширишни сўраш мумкин. Чақалоқ эмланганлигини тасдиқлаш учун мажбурий эмлашни олган чақалоқ сертификатини текширишингиз мумкин (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 31 (2)-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 25-моддаси ва “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
· Болалар боғчаси директори “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва бошқариш тўғрисидаги қонун” нинг 33-4-моддасига мувофиқ эмлашни комплекс бошқариш тизимидан фойдаланган ҳолда гўдаклар ва ёш болаларни эмлаш тўғрисидаги фактларни мунтазам равишда текшириши мумкин (“Чақалоқларни парвариш қилиш тўғрисидаги қонун”нинг 31-3 (1)-моддасининг асосий матни).
※ Бироқ, агар сиз чақалоқни биринчи марта парвариш қилишни амалга ошираётган бўлсангиз, уни болалар парвариши кунидан бошлаб 30 кун ичида тасдиқлашингиз керак (“Чақалоқларни парвариш қилиш тўғрисидаги қонун”нинг 31-3 (1)-моддасининг провисо).
· Болалар боғчаси директори васийга юқоридаги тасдиқлаш натижасида эмланмаган чақалоқлар учун зарур эмлашларни олишни буюриши мумкин ва агар керак бўлса, ваколатли Соғлиқни сақлаш директоридан эмлаш бўйича ёрдам бўйича ҳамкорлик қилишни ҳам сўраши мумкин (“Чақалоқларни парвариш қилиш тўғрисидаги қонун”нинг 31-3 (2)-моддаси).
· Болалар боғчаси директори чақалоқнинг эмлаш ҳолатини текшириш ва бошқариш учун эмлаш ҳолатини ва тарихини болаларнинг уй ҳаёти ёзувларида қайд этади ва бошқаради. (“Чақалоқларни парвариш қилиш тўғрисидаги қонун”нинг 31-3 (3)-моддаси).
- Махсус ўзини ўзи бошқариш вилоят ҳокими, махсус ўзини ўзи бошқариш мери ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва туман комиссари эмлаш тугаллангалиги тўғрисидаги синов ёзувини тақдим этиши чақалоқлар ва ёш болалар учун эмлашнинг хуқуқий натижаларини тасдиқлаш керак. Чақалоқлар, ёш болалар ва талабалр эмланиши керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 31 (3)-моддаси ва “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
Вакцинация (эмлаш)
Вакцинация хихматини жўнатиш
- Махсус ўзини ўзи бошқариш маъмурияти, махсус ўзини ўзи бошқариш вилоят ҳокими ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва палата комиссари соғлиқни сақлаш марказида амалга ошириш қийин бўлган ёки соғлиқни сақлаш марказидан фойдаланиш ноқулай бўлган аҳолига эмлаш хизматларини махсус ўзини ўзи бошқариш органи томонидан белгиланган тиббий муассасага топшириши мумкин. Қуйидаги тиббиёт муассасалари орасида махсус ўзини ўзи бошқариш вилоят ҳокими ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва палата комиссарлари томонидан тайинланган тиббиёт муассасини эълон қилиши керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 20 (1)-моддаси ва “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
· “Тиббиёт тўғрисидаги қонун” 3 (2) 1 модданинг A-бандига мувофиқ Тиббиёт клиникаси
· “Тиббиёт тўғрисидаги қонун” 3 (2) модданинг 3-бандига мувофиқ касалхона даражасидаги тиббиёт муассасалари (Стамотология шифохоналари ва Шарқ Табобати шифохоналари “Тиббиёт тўғрисидаги қонун”нинг 43 (2)-моддаси мувофиқ қўшимча равишда шифокор билан тиббий бўлимлар ўрнатган ва қўшимча тиббий фаолият кўрсатиш ҳоллари чекланган).
Вакцинация агентлиги ҳақида маълумот
- Болаларни миллий эмлаш учун мўлжалланган тиббий муассаса (Эмлаш ёрдамчи интернет саҳифа, болаларни миллий эмлаш учун мўлжалланган тиббий муассаса)
- Катталарга пневмококк учун тайинланган тиббий муассаса (Эмлаш ёрдамчи интернет саҳифа, катталарни эмлаш учун мўлжалланган тиббий муассаса)
- Гепатит Б перинатал профилактика лойиҳасида иштирок этувчи тиббиёт муассалари. (Эмлаш ёрдамчи интернет саҳифа, гепатит Б перинатал профилактикаси лойиҳасидаиштирок этувчи тиббиёт муассасалари).
- Саломатлик маркази (Эмлаш бўйича ёрдамчи бош саҳифа, саломатлик маркази)
- Халқаро Иммунизация Агентлиги
Миллий эмлашни қўллаб-қувватлаш лойиҳаси
Болаларни емлашни қўллаб-қувватлаш бўйича миллий лойиҳа
- Болалар учун емлашни қўллаб-қувватлаш миллий лойиҳаси-бу емлаш харажатларини қўллаб-қувватловчи лойиҳа, шунда юқумли касалликларнинг олдини олиш учун зарур бўлган емлаш хизмати ҳатто енг яқин касалхонада ҳам бепул олиниши мумкин.
- Агар сиз белгиланган тиббий муассасадан фойдалансангиз, манзилдан қатъи назар, мамлакатнинг исталган жойида бепул эмлашингиз мумкин.
Гепатит Б perinatal инфекциясини олдини олиш лойиҳаси
- Гепатит Б ташқи антигени (HBsAg) мусбат онадан туғилган бўлса, 90%дан ортиқ сурункали ташувчи бўлган янги чақалоқларда перинатал инфекцияси олдини олиш орқали, сурункали гепатит Б ва жигар церрози ёки саратони пайдо бўлиши олдини олишдир.
- 2002 йил июль ойидан бошлаб гепатит Б оналаридан туғилган янги туғилган чақалоқларнинг перинатал инфекциясини олдини олиш учун, мамлакат тиббий харажатларни тўлиқ қўллаб-қувватламоқда, шунда иммуноглобулинлар, гепатит Б га қарши эмлаш ва антиген ва Антикор тестларини олиш мумкин.
- Агар ҳомиладорлик пайтида она гепатит Б тестини ўтказиб ва тест натижалари сирт антигени (HBsAg) ёки Е-Антигени (Ҳбеаг) учун ижобий бўлса, “Гепатит Б перинитал инфекциясини олдини олиш лойиҳаси”га мос келади. Агар сиз тест натижаларини туғруқ муассасасига топширсангиз, вазиятни тушунтирсангиз, сўнгра шахсий маълумот шартномасини имзоласангиз ва топширсангиз, профилактика жараёни тугагунига қадар эмланиш ва antigen ва Антикор тестларини бепул олишингиз мумкин.
· Гепатит Б тести натижасидаантителлар ҳосил бўлмаганлар учун гепатит Б ревакциянацияси ва антиген/антикор текшируви бепул амалга оширилади.
· Гепатит Б билан оғриган оналар учун янги туғилган чақалоқ теғилганидан кейин дарҳол олиниши керак бўлган иммуноглобин (HBIG) ва гепатит Б га қарши биринчи эмлаш бепул.
· Гепатит Б туғилгандан сўнг 2чи ва 3чи дозалари 1 ойл ва 6 ойлигида эмланади.
· Туғилганда вазни 2 кг дан кам бўлган ва ҳомиладорлиги 37 ҳафтадан кам бўлиб эрта туғилган чақалоқлар учун туғилгандан сўнг дарҳол эмланадиган биринчи гепатит Б вакцинаси дозалар сонига киритилмайди. Гепатит Б туғилгандан сўнг 3 эмлаш 1 ва 2 ойл ва 6 ойлигида эмланади (жами 4 эмлаш).
· Гепатит Б га қарши 1~3чи эмлашни тугатгандан сўнг (9 ойдан ~ 15 ойгача) уларни антиген/антикор текширув ўтказинг.
· Биринчи гепатит Б антигени Антикор текшируви натижалари гепатит Б қайта эмлаш ва қайта текшириш Антикор ёмон шаклланганда бепул бўлади.
Вакцинация (эмлаш)
Салбий реакцияни хисобга олиш мезонларини тушунтириш.
- Эмлаш юқумли касалликларнинг олдини олиш учун енг самарали ва хавфсиз воситадир ёки эмлаш вакциналари бошқа дорилар каби муқаррар ён таъсирга олиб келиши мумкин. Эмлашдан кейинги ножўя реакциялар-бу эмлаш билан боғлиқ бўлган ҳар қандай аломатлар ёки касалликлар, бу эмлаш учун вақтинчалик аҳамиятга ега.
Вакцинация (эмлаш)
Зарарни қоплаш мақсадлари ва меззонлари
- Эмланган шахс ёки профилакика ёки терапевтик дори-дармонни қабул қилган шахс касал бўлиб қолса, ногирон бўлиб қолган тақдирда, ёки эмлаш профилактик дори дармон орқали вафот этган тақдирда, давлат қуйидаги тўлов мейёрларининг ҳар бирига, ариза бериш муддатларига риоя қилади. Бу процедуралар учун компенсация тўланиши лозим (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 71 (1)-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 29-моддаси, 30-моддаси. “Вакцинация туфайли ногиронлик зарарини қоплаш мезонлари тўғрисида хабарнома”нинг 3-моддаси).
· Касалликдан даволанган одамлар
√ Тиббий харажатлар: “Миллий тиббий суғурта Қонуни”га мувофиқ суғурталовчи томонидан тўланган ёки тўланган суммадан ташқари эмлаш оқибатида касаллик тиббий харажатлар баланси, ёки “Тиббий нафақа тўғрисидаги қонун”га мувофиқ Тиббий нафақа жамғармаси томонидан тўланган маблағдан ташқари қолган қолдиқ (Бироқ, агар компенсация тўланган бўлса, тиббий харажатлар тўланмайди).
√ Ҳамширалик харажатлари: Кунига 50.000 вон стационар даволаниш билан чекланган.
· Ногирон бўлган одамлар
√ Оғир ногиронлик: Вафот этган шахс учун бир марталик компенсациянинг 100/100 қисми
√ Ўртача ногиронликка учраган ногиронлар: Вафот этган шахс учун бир марталик компенсациянинг 55/100 қисми
※ Юқоридагиларга мос келмайдиган шахслар “Миллий пенсия тўғрисидаги қонун”, “Давлат хизматининг пенсия тўғрисидаги Қонуни”, “Давлат хизматининг офатларини қоплаш тўғрисидаги қонун” ва “Саноат фалокатларини суғурталаш тўғрисидаги қонун” ва бошқаларда кўрсатилган ногиронлик ёки ногиронлик даражасига тўғри келса, марҳкм учун бир марталик компенсациянинг 10/100 қисми олиш хуқуқига эга (Бироқ, ногиронлик учун зарар компенсация икки марта тўланмайди).
· Марҳумнинг оиласига компенсация [турмуш ўртоғи (шу жумладан, никоҳ муносабатларида бўлган шахс), болалар, ота-оналар, набиралар, набиралар, бобо ва бувилар, ака-ука ва опа-сингиллар]
√ “Энг кам иш ҳақи далолатномаси” бўйича 240 га кўпайтирилган ойлик энг кам иш ҳақининг ўлим вақтидаги эквиваленти миқдори
√ Дафн харажатлари: 300.000 вон
- Юқорида айтиб ўтилганларга мувофиқ қопланиши мумкин бўлган касаллик, ногиронлик ёки ўлим, Соғлиқни сақлаш ва фаровонлик вазирлиги томонидан тегишли эмлаш ёки профилактика ва терапевтик дори-дармонларни бепарволик билан ёки бепарволик билан қабул қилиш натижасида етказилган зарар сифатида тан олинади. Буларнинг ҳаммаси профилактик ва терапевтик дори-дармонларни етказиб бериш билан боғлиқ (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 71 (2)-моддаси).
Зарарларни қоплаш тартиби
- Тиббий харажатлар ва парваришлаш харажатлари учун мурожаат қилмоқчи шахслар юрисдикция ҳокими ёки мери, ҳарбий, ёки участка комиссари учун қуйидаги ҳужжатларни тақдим етишлари шарт (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 71 (1) 1-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 31-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 47 (1)-моддаси ва 32-33 бириктирилган шакл).
· Парваришлаш ва тиббий харажатлар учун ариза
· Тиббий тасдиқнинг 1-нусхаси
· Ариза берувчи ва аризачи ўртасидаги муносабатларни тасдиқловчи ҳужжатнинг 1 нусхаси (агар ариза берувчи билан бўлган муносабатин резидент гувоҳномасининг тасдиқланган нусхаси ёки оилавий муносабатлар тўғрисидаги гувоҳнома билан исботлаш мумкин бўлган тақдирда).
- Бир марталик компенсация ва дафн маросимлари харажатларини олиш учун мурожаат қилмоқчи бўлган шахслар юрисдикция ҳокими, Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокими ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва туман комиссари раҳбарларига қуйидаги хужжатларни тақдим этишлари керак (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг 71 (1) 2 ва 3-моддаси, “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг ижро этилиши қоидаларининг 47 (2)-моддаси, 34 бириктирилган шакл ва “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
|
Бўлим
|
Керак хужжатлар
|
|
Ўлим компенсацияси ва дафн маросимлари харажатлари
|
• Ўлим компенсацияси ва дафн маросимлари харажатлари учун ариза • Ўлганлик ҳақида гувоҳнома • Отопси ҳисоботи (Қуйидагилардан ҳар қандай амал бўлса бундан мустасно) √ Агар танани куйдириш каби отопсияни амалга ошириш мумкин бўлмаган ҳолатда √ Касалликларни назорат қилиш маркази бошлиғи эпидемиологик текширув ўтказган тақдирда ва ҳоказо. ва эмлаш оқибатида вафот етганини тан олган тақдирда, вилоят ҳокими, шаҳар ҳокими, ҳарбий, участка комиссари ёки ариза берувчи бу ҳақда хабар олганда • Ариза берувчи яъни товон тўловини олмоқчи бўлган шахснинг боқувчисини йўқотганлигини тасдиқловчи хужжатлар (фақат аризачининг боқувчисини йўқотганлик резидентлик гувоҳномасини тасдиқланган нусхаси ёки оилавий муносабатлар тўғрисидаги гувоҳнома билан исботлашнинг иложи бўлмаган тақтирда)
|
|
Ногиронлик учун вақтинчалик компенсация тақдирида
|
• Ўлим компенсацияси ва дафн маросимлари харажатлари учун ариза • Тиббий муассаса томонидан берилган тиббий маълумотнома • Компенсацияга ариза берувчи ўртасидаги муносабатни тасдиқловчи хужжатлар (Агар ариза берувчи билан бўлган муносабатни Резидентлик гувоҳномаси ёки оилавий муносабатлар тўғрисидаги гувоҳнома билан исботлай олмаган ҳолатда)
|
- Шаҳар ҳокими - ҳарбий - ва туман комиссари юқорида кўрсатилган хужжатларга (кейинги ўринларда матнда “Зарарни талаб қилиш тўғрисидаги ҳужжатлар” деб юритилади) мувофиқ қабул қилинган ҳужжатларни махсус ўзини ўзи бошқариш ҳокимига, туман ва шаҳар ҳокимига, махсус ўзини ўзи бошқариш идоралари ва махсус ўзини ўзи бошқариш органлари - етказилган зарар бўйичаасосий текширувни ўтказади ва тегишли хужжатларни тақдим этади. Соғлиқни сақлаш ва фаравонлик вазирлигига илова қилинган ҳулоса билан зарарни қоплаш ҳақидаги даъво хужжатлари (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 31 (2)-моддаси, “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси ва “Чежу махсус ўзини ўзи бошқариш, провинция ташкил этиш ва ҳалқаро шаҳар яратиш” тўғрисидаги махсус қонуннинг 9 (3)-моддаси).
- Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш маркази бошлиғи эмлашдан етказилган зарарни қоплаш бўйича ихтисослашган қўмита фикрларини эшитгандан сўнг компенсация олиш тўғрисида қарор қабул қилади. Сўнгра бу ҳақда шаҳар/туман ҳокимига, шаҳар/туман ҳокимиига хабар беради (Махсус ўзини-узи бошқариш вилоят ҳокимидан ташқари). Шаҳар ҳокими, ҳарбий ва округ комиссари хабардор қилинади ва махсус ўзини ўзи бошқариш вилоят ҳокими, ўзини ўзи бошқариш бўйича махсус туман ҳокими ёки шаҳар ҳокими, ҳарбий ва округ комиссари қарор товон пули олишни истаган шахсга хабар беради. вазирлигига илова қилинган ҳулоса билан зарарни қоплаш ҳақидаги даъво хужжатлари (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 31 (3)-моддаси, “Сежонг махсус ўзини ўзи бошқариш ва шаҳарни ташкил этиш бўйича махсус қонун”нинг 8 (3)-моддаси).
- Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш маркази бошлиғи “Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 29-моддасига биноан компенсация стандартларига мувофиқ коспенсация тўлайди (“Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш тўғрисида”ги қонуннинг кучга кириши тўғрисидаги қарорнинг 31 (4)-моддаси).