Давлат тиббий суғуртаси бадалларидан тўлаши керак бўлган шахс
Ойлик иш ҳақи асосида ҳисобланадиган суғурта бадаллари
- Суғурталанувчи ишчи-ходим учун белгиланган суғурта бадалларини тўлаш суғурталанувчи ишчи-ходимнинг ўзи ва қуйидаги таснифда назарда тутилган шахслар зиммасига юкланади ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 76 ① моддасининг асосий гапи ва 3 (2) A, C-моддаси):
· Суғурталанувчи ишчи-ходим ишчи бўлганда: ишчи ёлланган иш жойининг эгаси;
· Суғурталанувчи ишчи-ходим давлат ходими бўлганда: давлат ходими тегишли бўлган давлат органи ёки маҳаллий ҳокимлик;
· Суғурталанувчи ишчи-ходим мактаб ходими бўлганда (хусусий мактабда ишловчи мактаб ходимларидан ташқари): мактаб ходимини ишга ёллаган мактабни ташкил этган ва бошқарадиган шахс;
- Аммо агар суғурталанувчи ишчи-ходим хусусий мактабда ишловчи мактаб ходими бўлса, суғурта бадали суммасининг 50/100 қисмини ўша суғурталанувчи ишчи-ходимнинг ўзи, 30/100 қисмини ишчи-ходимни ишга ёллаган хусусий мактабни ташкил этган ва бошқарадиган шахс ва 20/100 қисмини давлат тўлаши лозим ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 76 ①-моддасининг махсус эслатмаси ).
· Бу ҳолатда, агар ишчи-ходимни ишга ёллаган хусусий мактабни ташкил этган ва бошқарадиган шахс ўзи учун белгиланган улушни тўлиқ миқдорда тўлай олмаса, камини мактаб ҳисоб рақамидан тўлаб бериш мумкин ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 76 ④-моддаси ва 3 (2) C-моддаси).
- Иш жойида 2 нафардан ортиқ иш берувчи бўлса, у иш жойининг иш берувчилари тегишли суғурталанувчи ишчи-ходимнинг суғурта бадалини биргаликда тўлаб бериши лозим ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 77 ① (1)-моддаси).
- Ойлик иш ҳақи асосида ҳисобланадиган суғурта бадалининг ишчи-ходим тўлаши керак бўлган қисмини иш берувчи ишчи-ходимнинг иш ҳақларидан ушлаб қолган ҳолда тўлаб бериши керак. Бу ҳолатда, иш берувчи суғурталанувчи ишчи-ходимга ушлаб қолинган сумма ҳақида маълум қилади ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 77 ③-моддаси).
Ойлик даромад асосида ҳисобланадиган суғурта бадали
- Ойлик даромад асосида ҳисобланадиган суғурта бадали суғурталанувчи ишчи-ходим томонидан тўланади ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 76 ② (2)-моддаси ва 77 ① (2)-моддаси).
Давлат тиббий суғуртаси бадаллари бўйича ҳисоб-китобларни амалга ошириш
Ойлик иш ҳақи асосида ҳисобланадиган суғурта бадалининг ортиқча тўланган қисмини ҳисоб-китоб қилиш
- "Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисидаги"ги Қарорнинг 34 дан 38 гача бўлган моддаларига кўра, дастлаб ҳисобланган ва йиғилган суғурта бадаллари миқдори қайта ҳисобланган суғурта бадаллари миқдоридан ортиқ бўлганда, ДТСХ ортиқча тўланган суммани иш берувчига қайтаради ва ўз навбатида, кам тўланган суғурта бадалларининг камини иш берувчидан ундиради ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисидаги"ги Қарорнинг 39 ①-моддаси).
· Кам тўланганлиги учун қўшимча суғурта бадаллари ундирилганда, ДТСХ бадалларни бўлиб-бўлиб тўлашга рухсат бериши мумкин ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисидаги"ги Қарорнинг 39 ④-моддаси)
- Қайтарилган ёки камини тўлдириш учун қўшимча ундирилган сумма масаласида иш берувчи тегишли суғурталанувчи ишчи-ходим билан ҳисоб-китоб қилиб олиши лозим ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисидаги"ги Қарорнинг 39 ③-моддаси).
Қўшимча бадал тўловининг ўрнатилган пул миқдори
- Агар суғурталанган ходим томонидан қўшимча ундириш миқдори тўланган ишҳақи суғурта бадалидан ортиқ бўлса (қўшимча ундириш миқдори тўғрисида хабар берилган сана тегишли ойдаги ойлик иш ҳақи бадали назарда тутилган ҳолда),тўловқуйидагича бўлиб-бўлиб тўланади. (“Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидагиқонун ижроси тўғрисидаги”ги Қарорнинг 39④-моддаси сасосий матни).
· Кейинги йил учун белгилашда қўшимча ундириш миқдори ишҳақининг умумий миқдоридан келиб чиққан холда белгиланади (кейинги ўринларда “йил якуни бўйича ҳисоб- деб юритилади): 5га бўлиб тўлаш (бироқ, фойдаланувчининг аризасига биноан тўлов бир вақтнинг ўзида ёки 10 мартагача бўлиб тўланиши мумкин)
· Йил охридаги ҳисоб-китобларниҳисобга олмаганда, ҳиоб-китоблар бўйичақўшимча йиғим миқдори: Бир вақтнинг ўзида тўлиқ тўлов (бироқ, фойдаланувчининг аризасига мувофиқ 10 баробаргача бўлиб тўлаш мумкин).
- Шу билан бирга, “Фавқулотдавазиятлар ва хавфсизлик бўйича асосий қонун” ва Соғлиқни сақлаш ва фаровонлик вазирлигибелгилайдиган ҳолларда, 38 ②- бандига биноан, қўшимча йиғиммиқдори 10 қисмга бўлиб тўланиши мумкин. (“Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидагиқонун ижроси тўғрисидаги”ги Қарорнинг 39 ④-моддаси шароит).
Пенсияга чиқиш сабабли қилинадиган ҳисоб-китоблар
- Суғурталанувчи ишчи-ходимнинг меҳнат муносабатлари, иш ўрни ва фаолияти муддати тугаганда, иш берувчи суғурталанувчи ишчи-ходим томонидан тўланган суғурта бадалларини қайта ҳисоблаб чиққан ҳолда у ишчи-ходим билан ҳисоб-китоб қилиб, яъни ҳисоблашиб олгандан сўнг, иш берувчи ДТСХ билан ҳисоб-китоб қилиш тартиб-таомилларидан ўтади ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисидаги"ги Қарорнинг 39 ② моддасининг асосий гапи).