Давлат тиббий суғуртасига суғурталанувчи ишчи-ходимнинг аъзо бўлиш шартлари
Суғурталанувчи ишчи-ходимлар турлари
- Барча иш жойларининг ишчи-ходимлари ва давлат ишчи-ходимлари ва мактаб ходимлари суғурталаниши лозим ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 6 ② моддасининг асосий гапи):
- фақат шу шарт биланки, агар қуйидаги шахслар суғурталанувчи ишчи-ходим бўлиши лозим бўлмаса ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 6 ② моддасининг махсус эслатмаси; ва "Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида"ги Қарорнинг 9-моддаси):
· Бир ойдан кам муддатга ишга ёлланган кунбай ишчилар;
· "Ҳарбий хизмат тўғрисида"ги Қонунга кўра амалдаги ҳарбий хизматни ўтаётган аскарлар (жумладан, кўнгилли бўлмаган ҳолда тайинланган таркиб ходимлари ҳам), қўмондонлик ходимлари ва ҳарбий зобитликка номзодлар;
· Сайловда ғолиб чиқиш орқали лавозим эгаллайдиган, аммо шунга мос ойлик ҳақ ёки маош олмайдиган давлат ходимлари;
· Нотўлиқ ставкада ишловчи ишчи-ходимлар ёки ойига 60 соатдан кам ишловчи соатбай ҳақ оладиган ишчи-ходимлар;
· Нотўлиқ ставкада ишловчи ўқитувчилар ва ходимлар ёки давлат ходимлари ва нотўлиқ ставкада ишловчи ўқитувчилар ва ойига 60 соатдан кам ишловчи соатбай ҳақ оладиган ходимлар;
· Жойлашган жойиш қатъий белгиланмаган жойлардаги бизнесда ишловчи ишчи-ходимлар ва иш берувчилар;
· Ишчи-ходимлар ёлламайдиган ёки фақат нотўлиқ ставкада ишловчи ишчи-ходимлар ёки ойига 60 соатдан кам ишловчи соатбай ҳақ оладиган ишчи-ходимларни ёллайдиган иш берувчилар;
Собиқ "Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг (2011 йил 31 декабрдаги 11141-сонли Қонун билан бутунлай ўзгартириш киритилган, кейинги ўринларда "Қонун" деб юритилади) мақсади ва вазифалари, ушбу Қонунда кўрсатилган суғурталанувчи ишчи-ходим тушунчаси билан назарда тутилувчи ишчи-ходимлар турлари ва иш жойи тушунчасининг мазмун-моҳиятини ҳисобга олган ҳолда қуйидаги ҳолат бўйича, яъни қурилиш компанияси томонидан турли қурилиш объектларида турли ишларни бажариш учун ишга ёлланган кунбай ҳақ олувчи ишчи бир қурилиш объектида бир ойдан кам ишлаган, аммо унинг турли қурилиш объектларида турли қурилиш ишларини бажариши учун кетган жами меҳнат даври бир ойдан ортиқни ташкил этганлиги бўйича шундай қарор қабул қилиш асосли ва мақсадга мувофиқдир: ишчи бир ой ёки ундан кўп вақт давомида қурилиш компаниясига, яъни иш берувчига тегишли бўлган ва иш берувчи томонидан ёлланган ва шунга кўра, у Қонунда назарда тутилган суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлиш ҳуқуқига эгадир, агар бу ерда ўзига хос бошқа сабаб мавжуд бўлмаса.
Суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлиш
Мақомга эга бўлиш санаси
- Суғурталанувчи мамлакатда резидентлик олган кунда суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлади: шу шарт биланки, қуйидаги категорияларга кирадиган шахс тегишли кунда ҳар бири учун мақомни қўлга киритса ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 8 ①-моддаси):
· "Тиббий ёрдам олишга кўмаклашиш тўғрисида"ги Қонунга кўра тиббий ёрдам олган шахс: у шахс ушбу мақомдан чиққан кунда.
· Суғурталанувчи ишчи-ходим қарамоғидаги шахслар учун (жумладан, суғурталанувчи ишчи-ходимнинг турмуш ўртоғи ва туғишган аждодлари ва авлодлари. кейинги ўринларда худди шу уларга ҳам амал қилади): у шахснинг ушбу мақомини йўқотган кунда;
· “Мустақилликни қўлга киритишда алоҳида хизматлар қилган шахсларга эҳтиром билан муносабатда бўлиш тўрисида”ги Қонун ва “Давлат олдида алоҳида хизматлар кўрсатган шахслар эҳтиром билан муносабатда бўлиш ва ёрдам бериш тўғрисида”ги Қонунга биноан тиббий хизматлар учун ёрдам оладиган шахслар учун (кейинги ўринларда “алоҳида хизматлари учун тиббий хизматлар учун ёрдам олишга ҳақли шахслар” деб юритилади: у шахс ушбу мақомдан чиқарилган кунда;
· Алоҳида хизматлари учун тиббий хизматлар бўйича ёрдам олишга ҳақли бўлган ва суғурталовчидан ўзига тиббий суғурта қопламасини беришни сўраб мурожаат қилган шахслар учун: ушбу мурожаат амалга оширилган кунда.
Мақомга эга бўлганликни хабар бериш
- Агар тегишли иш жойларининг ишчи-ходимлари ва иш берувчилари, давлат ходимлари ва мактаб ходимларида қуйидаги ҳолатлар содир бўлса, суғурталанувчи ишчи-ходим мақомини олган ишчи-ходимларнинг иш берувчилари суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлганлик ҳақида хабарномани ва шунга дахлдор барча тафсилотларни Давлат тиббий суғурта Хизматига (кейинги ўринларда, "ДТСХ" деб юритилади) ушбу мақомга эга бўлиш санасидан бошлаб 14 кун ичида тақдим этиши лозим ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 8 ②-моддаси; "Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида"ги Регламентнинг 4 ② моддасининг олдинги қисми ва 6-формаси):
· Илгари суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлмаган ишчи-ходим, иш берувчи, давлат ходими ёки мактаб ходими суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлганда;
· Суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлган ишчи-ходим ёки иш берувчи i) бошқа иш жойларининг суғурталанувчи ишчи-ходимига айланганда ёки ii) суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга давлат ходими ёки мактаб ходимига айланганда;
· Суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлган давлат ходими ёки мактаб ходими i) суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга ишчи-ходим ёки иш берувчига айланганда ёки ii) бошқа раҳбарга эга бўлган ташкилотга ўтганда;
- Агар суғурталанувчи ишчи-ходим ва унинг қарамоғидаши шахс ўртасида қариндошликни резидент рўйхатга олиш ҳужжатининг нотариал тасдиқланган нусхаси орқали тасдиқлаб бўлмаса, оила таркиби реестри тўғрисидаги гувоҳнома нусхасини унга илова қилиш лозим ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида"ги Регламентнинг 4 ② моддасининг кейинги қисми).
- Агар ДТСХ га тақдим этилган суғурталанувчи ишчи-ходим мақомига эга бўлганлик тўғрисидаги хабарномада кўрсатилган маълумотларда ўзгариш бўлса, иш берувчи ушбу ёзма хабарноманинг янги тахрирдаги нусхасини ўзгариш содир бўлган санадан бошлаб 14 кун ичида ДТСХ га тақдим этиши лозим ("Давлат тиббий суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида"ги Регламентнинг 4 ⑤-моддаси ва 9-формаси).