UZBEK

Ишсизлик нафақалари

Ишсизлик мақомининг эътироф этилиши

Ишсизлик мақомини эътироф этиш ҳақида ариза

Ишсизлик мақоми этироф этилган давр давомида иш фаолияти ва бошқа ҳолатлар ҳақида хабар бериш

Ишсизлик мақомини эътироф этиш

Ишсизлик мақомининг эътироф этилиши

Ишсизлик мақомини эътироф этиш нима?

- “Ишсизлик мақомининг эътироф этилиши" дейилганда, нафақа олиш талабларини қаноатлантирадиган ишсиз шахснинг фаол тарзда иш излаётганлигининг бандлик маркази раҳбари томонидан тасдиқланиши тушунилади. ("Бандлик суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 2(4)-моддаси)

- Иш изловчилар учун нафақалар талабларни қаноатлантирадиган нафақа олувчининг бандлик маркази раҳбари томонидан тасдиқланган ишсизлик кунлари учун тўланади. ("Бандлик суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 44 ① моддаси)

Ишсизлик мақоми этироф этилган давр давомида иш фаолияти ва бошқа ҳолатлар ҳақида хабар бериш

Иш фаолияти ва бошқа ҳолатлар ҳақида хабар бериш

- Талабларни қаноатлантирадиган нафақа олувчилар ишсизлик мақомини эътироф этиш ҳақида ариза тақдим этиаётганда назарда тутилган давр давомида иш ҳақи тўланган меҳнат фаолиятлари ёки тадбиркорликка қўл урганликлари ҳақида (агар шундай бўлган бўлса) бандлик марказига хабар қилишлари лозим. Агар талабларни қаноатлантирадиган нафақа олувчи бирор иш берувчига меҳнат қилиб берган бўлса, ишлаган кундан кейинги санада у шахс илк мартда ишсизликни эътироф этиш ҳақида ариза тақдим этганда ишсизлик мақомини эътироф этиш ҳақидаги аризада бу ҳақида маълумот бериши лозим, агар у шахс қуйидаги шахслар гуруҳига мансуб бўлса: ("Бандлик суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 47 ① моддаси; "Бандлик суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қарорнинг 69 ① моддаси; "Бандлик суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қоидаларнинг 92 моддаси)

· Шартномада назарда тутилган ойлик иш соатлари сони 60 соатдан кам бўлмаган шахслар (шу жумладан, шартномада назарда тутилган ойлик иш соатлари 15 соатдан кам бўлмаган шахслар):

· 3 ой ёки ундан ортиқ вақт давомида узлуксиз равишда ўз хизматларини кўрсатиб келадиган шахслар

· Кунбай ишчи сифатида ёллаш ёки қисқа муддатли санаткор ёки Қисқа муддатлимеҳнат таъминловчиси сифатида иш билан таъминлага ҳолларда

· Ўз меҳнати учун иш изловчилар учун нафақаларнинг кунлик суммасидан кам бўлмаган миқдорда ҳақ оладиган шахслар ("Бандлик суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 46-моддаси)

· Маданият ва санъатхизматлари билан боғлиқ шартнома сифатида ўртача ойлик даромади 500 000 вон ёкиундан кўп бўлган меҳнатни маданият ва санъат хизматлари билан боғлиқ шарт-нома тузиб иш билан таъминланганда.

· Агар янги ишчи этказиб бериш шартномаси тузилса,ҳар ой 800 000 вон ёки ундан ортиқ иш ҳақи тўланади.

· Оилавий тадбиркорлик сифатида тижорат ёки қишлоқ хўжалигига жалб бўлган (жумладан, иш ҳақи олмайдиган оилавий тадбиркорлик ишига жалб бўлган) ёки бошқа шахснинг тадбиркорлигида иштирок этаётган ва натижасида тўлиқ ставкада иш топиши қийин бўлаётган шахслар

· Ўз тадбиркорлигини “Даромад солиғи тўғрисида”ги қонун, “Қўшимча қиймат солиғи тўғрисида”ги қонун ёки “Юридик шахсларни солиққа тортиш тўғрисида”ги қонунга кўра рўйхатдан ўтказаётган шахслар (тадбиркорлик фаолиятининг вақтинчалик ёпилганлиги ҳақида хабар қилиш орқали ўзининг тадбиркорлик билан шуғулланмаётганлигини тасдиқлаганлар ва ишчи ёлламасдан ва офис очмасдан кўчмас мулк ижараси билан шуғулланишга киришган шахслардан ташқари)

· Ижтимоий меъёрлар асосида ишга ёлланган, дея эътироф этилган шахслар

Ишсизлик мақомини эътироф этиш

Ишсизлик мақомини эътироф этиш

- Бандлик маркази раҳбари энг охирги ишсизликни эътироф этиш санасидан кейинги кун ва ишсизликни эътироф этиш санаси ўртасидаги ҳар бир кун учун ишсизликни эътироф этади. ("Бандлик суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 44 ② моддаси)

Қайта ишга жойлашиш ҳаракатларини эътироф этиш мезони

- Қуйидагилар қайта ишга жойлашиш бўйича ижобий ҳаракатлар ҳисобланади: ("Бандлик суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қарорнинг 63 ③ моддаси; "Бандлик суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қоидаларнинг 87 ① моддаси; Ишсизликни эътироф этиш ва қайта ишга жойлашишга кўмаклашишга оид Қоидаларнинг 10 ②, ③ ва ④ моддаси)

1. Ишга ёлловчи компанияга ташриф буюриш; бўш иш ўринлари ҳақидаги эълонлар бўйича почта ёки интернет орқали мурожаат қилиш

2. Ишга ёллаш тадбирларида иш берувчилар билан суҳбатдан ўтиш

3. Қуйидаги жойларда ташкил этиладиган касб малакасини ривожлантириш ўқув-тайёрлов машғулотларида қатнашиш:

1) "Фукароларнинг умрбод касбий кобилятини ривожлантириштўғрисида"ги Қонуннинг 24 моддасига асосан Бандлик ва меҳнат Вазирлигитомонидан эътироф этиладиган ўқув-тайёрлов машғулотлари

2) Харажатлари қисман ёки тўлиқ марказий ҳукумат ёки маҳаллий ҳокимлик томонидан тўлаб бериладиган ўқув-тайёрлов машғулотлари (давомад ҳақидаги қайдлар текшириладиган ўқув машғулотлари)

4. Бандлик маркази томонидан ташкил этиладиган касб танлаш бўйича йўл-йўриқлар дастурида қатнашиш

5. Ишсиз шахсни қайта ишга жойлаштириш ишсизлик эътироф этилган санадан бошлаб 30 кун ичида амалга оширилиши белгилаб қўйилганда

6. "Фукароларнинг умрбод касбий кобилятини ривожлантириштўғрисида"ги Қонунга кўра касб малакаларини ривожлантириш муассасасида(жумладан, корпорацияда ҳам) ёки "Хусусий таълим муассасалари ва қўшимчаўқув машғулотларини ташкил этиш ва бошқариш тўғрисида”ги Қонунга кўра ёкихусусий муассасада қайта ишга жойлашиш курсига қатнаш; Бандлик маркази раҳбариалоҳида иш излаш машғулотларининг зарур эмаслигини эътироф этган бўлса

7. Бандлик маркази раҳбари қайта ишга жойлашиш бўйича йўл-йўриқларнинг бир қисми сифатида киритилган қатнашиш ихтиёрий бўлган ижтимоий тадбирларда иштирок этиш, қачонки меҳнат бозоридаги вазият туфайли бандлик билан боғлиқ маълумотларни бериш қийин бўлганда

8. Якка тартибдаги тадбиркорлик учун тайёргарлик қилиш, жумладан, ишга реклама бериш, фаолият юритиш учун жой қидириш ёки жойга контракт тузиш (жумладан, дастлабки контракт), бозорни ўрганиш ва тегишли маҳкамалардан консультация олиш

9. Бандлик маркази кўмагида иш излаш ҳаракатлари режасини тузиш

10. Юқоридаги 1-дан 9-гача бўлган пунктларда айтилган ҳолатларга ўхшаш ва қуйида баён қилинган категориялардан бирига тегишли бўлган ҳолатлар:

1) Бандлик маркази томонидан бериладиган ишга жойлашиш бўйича кўмак, муваффақиятларга эришиш дастури, касб танлаш бўйича йўл-йўриқлар, қайта ишга жойлашишга кўмак бериш дастури ёки бошқа касбий тайёргарлик дастурларига мувофиқлик (*8 соатдан ортиқ бўлмаган мана шундай дастурларда иштирок этиш 2 ҳафтагача бўлган иш излаш ҳаракатлари сифатида қабул қилинади.)

2) Давлат ёки хусусий бандликка кўмаклашиш ташкилотлари томонидан бандликни таъминлаш маркази дастурига мувофиқ ташкил этиладиган касб танлаш бўйича йўл-йўриқлар дастурлари ва бошқа дастурларда иштирок этиш (фақат агар уларда давомадни бошқариш мумкин бўлса)

3) Бандликни таъминлаш марказининг касбий тайёргарликка оид йўриқларига риоя қилиш (агар тегишли шахс тайёрлов курсини ташлаб кетмасдан унга қатнаган бўлса, ишсизликни эътироф эттириш ҳуқуқига эгаликнинг тўлиқ даври учун ишсизлик эътироф этиладиган)

4) Оролда яшайдиган ёки ногирон (ҳаракатланиш имконияти чекланган) бўлган, шахслар ишсизликни эътироф этишнинг алоҳида ҳолатлари сифатида эътироф этиладиган ва бандлик маркази воситачилигида ишга жойлашиш бўйича иш таклиф қилувчи билан телефон ёки бошқа алоқа воситалари ёрдамида суҳбатдан ўтадиган шахслар

5) Бандлик ва меҳнат Вазирлиги рухсати билан ёки денгизчилик билан боғлиқ ишларни таклиф этувчи/изловчиларни рўйхатга олиш агентлигида рўйхатдан ўтган ишчилар жўнатиш фаолияти билан шуғулланувчи компанияга ариза тақдим этган (ишсизлик мақоми этироф этиладиган давр давомида) шахслар

6) Ишсизлик мақоми этироф этиладиган давр давомида "Бандлик суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қоидаларнинг 92 (3)-моддасига кўра ҳақ тўланадиган меҳнат фаолиятига жалб бўлган кунбай ишчилар

7) Ишсизлик эътироф этиладиган санадан бошқа санада иштирок этиш ва бандликни таъминлаш маркази раҳбари кўрсатмалари асосида ишга жойлашиш бўйича маслаҳат, касбий йўл-йўриқлар ва ҳоказо дастурларда иштирок этиш

8) Юқоридаги 1) дан 7) гача бўлган пунктларда айтилган ҳолатларга ўхшаш ва бандлик маркази раҳбари томонидан иш излаш бўйича ижобий ҳаракатлар сифатида (шунингдек, ишчининг ишлаш нияти ва қобилияти борлиги ҳам) эътироф этиладиган бошқа ҳолатлар.

Иш излаш ҳаракатлари сифатида эътироф этилмайдиган ҳолатлар

- Қуйидаги ҳолатлар кузатилса, талабларни қаноатлантирадиган нафақа олувчи шахс ишлаш ниятида ва ишлаш қобилиятига эга ҳолатда иш ишлаш бўйича ижобий ҳаракатларга (бу эса ишсизликнинг эътироф этилмаслиги англатади) жалб бўлмаган, ҳисобланади ("Бандлик суғуртаси тўғрисидаги қонун ижроси тўғрисида”ги Қоидаларнинг 87 ② моддаси; Ишсизликни эътироф этиш ва қайта ишга жойлашишга кўмаклашишга оид Қоидаларнинг 10 ⑤ моддаси).

1. Ишчи хомиладорлик, туғиш, болага қараш, кексаларга ёки жисмоний ожизларга қараш туфайли ишдан бўшаган, аммо бу сабаблар кўринишдан ҳали ҳам бартараф бўлмаганда

2. Касаллик ёки жароҳат каби ақлий/жисмоний носоғлом ҳолат туфайли ишчи меҳнат қила олмайди, деб ҳисобланганда

3. Ишчи вақтинчалик ногиронлик учун товон нафақаларини олиш ҳуқуқига эга бўлса ("Иш жойидаги бахтсиз ҳодиса учун товон суғуртаси тўғрисида"ги Қонуннинг 52-моддаси)

4. Бандлик маркази раҳбари томонидан белгиланган санада ишга таклиф масаласида ёки касбий йўл-йўриқлар олиш учун асосли сабабларсиз келмаслик (ишсиз шахс келмаганлиги билан боғлиқ давр давомида)

5. Юқоридаги 1-дан 4-гача бўлган пунктларда айтилган ҳолатларга ўхшаш ва қуйида баён қилинган категориялардан бирига тегишли бўлган ҳолатлар:

1) Иш излаш ҳаракатлари битта соҳа ва бир иш берувчи билангина чекланган шахслар

2) Иш излаш ҳаракатлари фақат телефон ёки интернет орқали саволлар сўраш билангина чекланган шахслар

3) Ишсиз шахснинг иш тажрибаси, ёши, малакаси, шунингдек, меҳнат бозоридаги вазиятни ҳисобга олганда, иш берувчидан қабул қилиш жуда қийин бўлган меҳнат фаолияти шартларини талаб қиладиган шахслар

4) Якка тартибдаги тадбиркорликка тайёргарлик ҳаракатлари тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш жойини излаш ёки бозорни ўрганиш билан чекланган шахслар

5) Якка тартибдаги тадбиркорликка тайёргарлик ҳаракатлари билан шуғулланмаслик; “Кўчама-кўча ёки уйма-уй юриб сотиш ва ҳоказолар тўғрисида”ги Қонунда назарда тутилган тадбиркорлик фаолияти ёки суғурта агентлиги ёки фирма савдо агенти сифатида хизмат кўрсатиш бўйича тайёрлов/ўқув-машғулотларидагина иштирок этишr (*Нафақа олиш даври давомида 1 марта тайёрлов/ўқув-машғулотларига қатнашиш иш излаш ҳаракатлари ҳисобланади.)

6) Олувчининг ишга топширган аризаси реклама берилган бизнес туридан, иш ўрни, таълим, малака, ёки бошқалар борасидаги талаблардан мутлақо фарқ қилади

7) Олувчи иш қидириш фаолиятини бандлик марказининг раҳбари томонидан кўрсатилганидек олиб бормаган ёки ишга киришга доир бошқа фаолиятни бажармаган

8) Бандлик сиёсатига оид умумий қонуннинг 15-бандига кўра, олувчи Worknet орқали камида тўртта электрон ариза (нафақа муддати 120 кундан ошмайдиган олувчилар) ёки олтита электрон ариза (нафақа муддати 150 кундан ошмайдиган олувчилар) юборган (бандлик марказининг кўрсатмасига биноан ишга ариза топширилган ҳоллардан ташқари)

9) Олувчи ишга қабул қилмайдиган жойнинг ташриф қоғозини тақдим этади (агар олувчи таниши орқали ишга қабул қилмайдиган жойга юборилган бўлса, олувчининг ишга кириш ҳаракатлари ишхона томонидан берилган интервью сертификатига асосланиб текширилиши мумкин)

10) Юқоридаги 1) дан 9) гача бўлган пунктларда айтилган ҳолатларга ўхшаш ҳолатлар