Gia đình đơn thân là gia đình chỉ có mẹ và con hoặc gia đình chỉ có cha và con. 
Thế nào là gia đình đơn thân?
- “Gia đình đơn thân” là gia đình chỉ có mẹ và con hoặc gia đình chỉ có cha và con và là gia đình đang nuôi con nhỏ dưới 18 tuổi (hoặc dưới 22 tuổi đối với con còn đang đi học, nhưng đối với trường hợp con đang đi học sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự theo Luật Nghĩa vụ quân sự, tuổi của con phải dưới độ tuổi đã cộng thêm thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự) và có số tiền được công nhận là thu nhập phải từ 60% trở xuống của thu nhập trung bình tiêu chuẩn(và từ 52% trở xuống của mức thu nhập trung bình tiêu chuẩn đối với tiêu chuẩn được trợ cấp tiền phúc lợi) [Điểm 2, Điểm 5 Điều 4 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân, Điều 3 Quy tắc thi hành Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân,
Phạm vi đối tượng được hỗ trợ theo diện gia đình đơn thân năm 2023 (Thông tư số 2022-57 của Bộ Bình đẳng giới và Gia đình ban hành và có hiệu lực ngày 1.1.2023), tham khảo trang 19
Huớng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023, <1.2023>, Bộ Bình đẳng giới và Gia đình].
· Gia đình chỉ có mẹ và con là gia đình trong đó người mẹ là chủ hộ (bao gồm cả người không phải chủ hộ nhưng trên thực tế là người chăm sóc cho các thành viên trong hộ gia đình) (Điểm 3 Điều 4 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân).
· Gia đình chỉ có cha và con là gia đình trong đó người cha là chủ hộ (bao gồm cả người không phải chủ hộ nhưng trên thực tế là người chăm sóc cho các thành viên trong hộ gia đình) (Điểm 4 Điều 4 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân).
- Về nguyên tắc, các thành viên trong gia đình là đối tượng được hỗ trợ phải cùng sinh hoạt và chung sống với nhau (cùng địa chỉ đăng ký thường trú và cùng hộ gia đình) (Tham khảo trang 41, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
· Tuy nhiên, trong trường hợp mẹ (cha) khác địa chỉ đăng ký thường trú hay khác hộ gia đình với con, vẫn có thể được hỗ trợ theo diện gia đình đơn thân trong trường hợp được công nhận là con cái vẫn đang tiếp tục được nuôi dưỡng.
※ Trường hợp không có nơi ở, phải sống cách xa nhau tại nhà cha mẹ, họ hàng, người quen, v.v.
· Căn cứ vào Luật hỗ trợ gia đình đơn thân, gia đình đơn thân được chọn theo đơn vị là hộ gia đình, do đó hộ gia đình đơn thân không có nơi ở phải sống tại nhà của cha mẹ, họ hàng, người quen. v.v. vẫn sẽ được hỗ trợ theo diện hộ gia đình riêng biệt (Tham khảo trang 51, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
· Tuy nhiên, giống với trường hợp trẻ nhỏ có cha mẹ đều bị mất do tai nạn giao thông nên phải sống ở nhà cô của mình, do người cô và trẻ không phải gia đình chỉ có mẹ và con hay gia đình chỉ có cha và con nên không thể được hỗ trợ theo diện gia đình đơn thân. Trong trường hợp như vậy, có thể được hỗ trợ theo chế độ chăm sóc thay thế tại gia đình (trẻ có thể trở thành người được hưởng sự đảm bảo về sinh hoạt cơ bản với theo diện một hộ gia đình riêng biệt) (Tham khảo trang 216, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
<Trường hợp ví dụ>
Q. Gia đình có con là học sinh tiểu học, người cha gặp khó khăn trong việc vừa nuôi con vừa phải đi làm với công việc là làm tài xế lái thay vào ban đêm, trường hợp người cha gửi con cho em gái thì có được xét là hộ gia đình chỉ có cha và con hay không?
A. Về nguyên tắc, gia đình đơn thân được công nhận trong trường hợp cha hoặc mẹ có cùng địa chỉ và sống cùng hộ gia đình với con mình. Nhưng trong trường hợp khác địa chỉ và hộ gia đình do đặc thù công việc v.v. không thể trực tiếp nuôi con mà bất đắc dĩ phải gửi con cho người thân, vẫn có thể được hỗ trợ sau khi được xác định là vẫn có ý chí và ý định nuôi con (Ví dụ: người giám hộ hỗ trợ tiền nuôi con thường xuyên hoặc gián đoạn, gặp mặt con v.v.).
< Nguồn: Tham khảo trang 220, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023 >
“Mẹ” hoặc “cha” trong gia đình đơn thân là người nuôi con một mình do chồng hoặc vợ đã qua đời hoặc ly hôn v.v.
Phạm vi của mẹ hoặc cha trong gia đình đơn thân
- “Mẹ” hoặc “cha” trong gia đình đơn thân là người nuôi con là trẻ nhỏ thuộc một trong những trường hợp sau (Điểm 1 Điều 4 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân và tham khảo trang 43-46, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
· Người góa chồng hoặc vợ hoặc đã ly hôn, hoặc bị chồng hoặc vợ bỏ rơi
※ Theo phán lệ của Tòa án Tối cao, “bỏ rơi” có nghĩa là “trường hợp người vợ hoặc chồng từ bỏ nghĩa vụ vợ chồng là phải cùng chung sống, chăm sóc, hỗ trợ lẫn nhau mà không có lý do chính đáng và rời bỏ người còn lại (Phán quyết số 96 Meu 1434 của Tòa án Tối cao ngày 10.4.1998).
· Người có vợ hoặc chồng bị mất khả năng lao động (làm việc) trong thời gian dài từ 6 tháng trở lên do bị khuyết tật về tinh thần hoặc thể chất (ngoại trừ trường hợp có thu nhập từ hoạt động kinh tế)
· Mẹ hoặc cha chưa lập gia đình (ngoại trừ người có mối quan hệ hôn nhân trên thực tế)
· Người không rõ vợ hoặc chồng còn sống hay đã mất
√ Trường hợp người có vợ hoặc chồng đang trong quá trình bị tuyên bố mất tích, hoặc đã được người đứng đầu quận, huyện, thành phố xác nhận sự thật đã bỏ nhà đi hoặc không rõ tung tích (người được đăng ký không rõ nơi thường trú, bị hủy đăng ký thường trú theo thẩm quyền v.v.).
· Người đã bỏ nhà đi do bất hòa với vợ hoặc chồng, hoặc với gia đình của vợ hoặc chồng vì bạo lực gia đình v.v.
· Người không được chăm sóc do vợ hoặc chồng phục vụ trong quân ngũ
· Người không được chăm sóc do vợ hoặc chồng bị phạt tù dài hạn
· Người nước ngoài đang lưu trú tại Hàn Quốc (người đã đăng ký người nước ngoài theo Điều 31 Luật Quản lý xuất nhập cảnh) đáp ứng đủ điều kiện trên theo diện kết hôn với người Hàn và đang nuôi con nhỏ mang quốc tịch Hàn Quốc (trừ mẹ hoặc cha chưa lập gia đình)
※ Bất kể có kết hôn với người Hàn Quốc hay không, người nước ngoài là cha hoặc mẹ đang nuôi con nhỏ mang quốc tịch Hàn Quốc có thể được chọn làm đối tượng được hỗ trợ
※ Liên quan đến ly hôn
Q. Hiện tôi đã hoàn tất việc ly hôn với chồng, nhưng điều này chưa được ghi trên sổ đăng ký quan hệ gia đình. Liệu tôi có được hỗ trợ chỉ với bản án ly hôn thôi được không?
A. Vâng, bạn có thể được hỗ trợ. Về mặt giấy tờ, dù thủ tục chưa kết thúc, nhưng trên bản án ly hôn có nêu rõ nội dung chỉ định về quyền giám hộ và quyền nuôi con v.v. để có thể xác định gia đình đơn thân. Do đó, có thể dùng bản án ly hôn để làm căn cứ xác định gia đình đơn thân.
< Nguồn: Tham khảo trang 221, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023 >
※ Sự bỏ rơi của vợ hoặc chồng
Q. Hiện chồng của tôi đang làm công việc xây dựng ở khắp các tỉnh thành. Mỗi khi bắt đầu công trình thường đi khoảng vài tháng, nhưng lần này sau khi đi từ 6 tháng trước thì đã ngừng gọi điện, nhà cũng không về và cũng không gửi sinh hoạt hoạt phí. Trường hợp này có thể được hỗ trợ không?
A. Vâng, bạn có thể được hỗ trợ. Trong trường hợp người chồng đi khắp các tỉnh thành để làm việc thì có thể thấy không hề cố ý rời bỏ vợ. Tuy nhiên, nếu người chồng cố tình che giấu hành tung, ngắt liên lạc và không gửi chi phí sinh hoạt vì không muốn sống với vợ, đây là việc cố ý làm trái lại nghĩa vụ chung sống, hỗ trợ và chăm sóc và bạn đã bị bỏ rơi với ác ý.
< Nguồn: Tham khảo trang 224, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023 >
※ Có được chọn là gia đình đơn thân với lý do bệnh trầm cảm v.v. hay không
Q. Mẹ tôi hiện đang mắc bệnh trầm cảm do bị thất nghiệp, tôi đã đổi sang địa chỉ nhà bà tôi và sinh sống ở đó. Như vậy có được chọn là gia đình đơn thân hay không?
A. Không thể cho rằng không thể nuôi con chỉ với lý do mẹ hoặc cha bị bệnh trầm cảm. Về mặt thực tế, trong trường hợp mẹ hoặc cha cho thấy có đủ ý chí và ý muốn nuôi con nhỏ, có thể được chọn là hộ gia đình chỉ có mẹ và con hoặc hộ gia đình chỉ có cha và con và có thể được hỗ trợ. Tuy nhiên, trong trường hợp có bằng chứng khách quan cho thấy việc không thể nuôi con nhỏ do vấn đề về tâm lý v.v., có thể được hỗ trợ theo diện hộ gia đình chỉ có ông bà và cháu.
< Nguồn: Tham khảo trang 217, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023 >
※ Trường hợp mẹ chưa lập gia đình nuôi con
Q. Do đăng ký con của mẹ chưa lập gia đình lên sổ đăng ký quan hệ gia đình của cha ruột, mối quan hệ của mẹ và con không xuất hiện trên giấy xác nhận quan hệ gia đình, liệu người mẹ có được hỗ trợ theo diện gia đình đơn thân đang nuôi con hay không?
A. Trước tiên, cần phải xác nhận không có mối quan hệ hôn nhân giữa cha ruột và mẹ ruột qua các dữ liệu của nhà nước như sổ đăng ký quan hệ gia đình, đăng ký thường trú, bản trích lục v.v., sau đó cần phải xác minh không có quan hệ hôn nhân thật sự trên thực tế bằng cách đến nhà điều tra. Ngoài ra, phải xác nhận lần cuối cùng về người “mẹ” trên giấy khai sinh, sau đó mới có thể công nhận sự việc. Xin lưu ý rằng nếu không có giấy khai sinh, kết quả xét nghiệm di truyền đơn giản mà không có phán quyết của tòa án cũng sẽ không có hiệu lực về mặt pháp lý.
< Nguồn: Tham khảo trang 215, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023 >
Gia đình đơn thân đa văn hóa
- Người nước ngoài đang lưu trú tại Hàn Quốc (người đã hoàn tất đăng ký người nước ngoài) là mẹ hoặc cha đang nuôi con nhỏ mang quốc tịch Hàn Quốc nếu thuộc phạm vi là mẹ hoặc cha của gia đình đơn thân, sẽ có thể được hỗ trợ theo diện gia đình đơn thân (Khoản 3 Điều 5.2 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân và Điều 10 Nghị định thi hành Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân).
Gia đình cha mẹ đơn thân tuổi thanh thiếu niên
- Trường hợp cha hoặc mẹ của gia đình đơn thân từ 24 tuổi trở xuống, người cha hoặc mẹ đó sẽ thuộc diện gia đình cha mẹ đơn thân tuổi thanh thiếu niên, và ngoài hỗ trợ dành cho gia đình đơn thân còn có thể được hỗ trợ thêm như hỗ trợ giáo dục, hỗ trợ sống tự lập v.v. (Điểm 1.2 Điều 4 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân, Phạm vi đối tượng được hỗ trợ theo diện gia đình đơn thân năm 2022, tham khảo trang 39, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
Gia đình đơn thân phải là gia đình đang nuôi con nhỏ dưới 18 tuổi (hoặc dưới 22 tuổi trong trường hợp còn đang đi học).
Phạm vi trẻ nhỏ (người con) là đối tượng được hỗ trợ
- Trẻ nhỏ được hỗ trợ là người dưới 18 tuổi, hoặc là người dưới 22 tuổi trong trường hợp đang đi học trung học phổ thông hoặc đại học v.v., nhưng đối với trường hợp con đang đi học sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự theo Luật Nghĩa vụ quân sự, tuổi của con phải dưới độ tuổi đã cộng thêm thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự) (Điểm 5 Điều 4 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân, Phạm vi đối tượng được hỗ trợ theo diện gia đình đơn thân năm 2023, tham khảo trang 47, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
Tiêu chí tính tuổi
- Tuổi của trẻ nhỏ là đối tượng được hỗ trợ được tính căn cứ theo ngày sinh, độ tuổi của đối tượng được hỗ trợ được tính như sau (Tham khảo trang 47-48, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
· Trường hợp dưới 18 tuổi: Tính đến tháng trước của tháng sinh nhật tròn 18 tuổi (Tuy nhiên, đối với trường hợp đã qua 18 tuổi nhưng vẫn còn đang học trung học phổ thông, tính đến tháng có ngày tốt nghiệp phổ thông trung học)
· Trường hợp dưới 22 tuổi: Tính đến tháng trước của tháng sinh nhật tròn 22 tuổi
- Trường hợp gia đình đơn thân có con vượt quá độ tuổi của trẻ nhỏ trong số các đối tượng được hỗ trợ, các thành viên còn lại trong gia đình sẽ trở thành đối tượng được hỗ trợ trừ người con đã vượt quá độ tuổi (Khoản 2 Điều 5 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân).
· Đối với các thành viên còn lại trong gia đình, vẫn phải có trẻ nhỏ đang được nuôi dưỡng là đối tượng được hỗ trợ. Trường hợp không có trẻ nhỏ cần phải được nuôi dưỡng là đối tượng được hỗ trợ ngoài trẻ nhỏ đã vượt quá độ tuổi, gia đình đó sẽ bị loại khỏi đối tượng được hỗ trợ theo diện gia đình đơn thân.
Tiêu chí công nhận đang đi học
- Đối với trường hợp đang đi học trung học phổ thông hoặc đại học v.v., có thể được hỗ trợ đến dưới 22 tuổi (Tham khảo trang 48, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
· Trường hợp đang học tại các trường đại học từ xa, đại học kỹ thuật, đại học bách khoa Hàn Quốc, đại học thông tin truyền thông hoặc các cơ sở giáo dục trọn đời trong đó có các trường đại học, đại học công nghiệp, đại học sư phạm, cao đẳng, đại học truyền thông, đại học thông tin hoặc đại học mở, đại học trực tuyến v.v. (giới hạn ở các cơ sở công nhận trình độ học lực từ cao đẳng trở lên) (Điều 2 Luật Giáo dục đại học và Điều 31 Luật Giáo dục trọn đời).
√ Được hỗ trợ cho đến cuối năm của tuổi 22 bất kể có đang bảo lưu hay đã quay trở lại học hay không.
√ Được hỗ trợ theo diện thành viên hộ gia đình được hỗ trợ trong trường hợp người con dưới 22 tuổi còn đang đi học và đang tại ngũ, hoặc làm việc dưới hình thức là nhân viên dịch vụ công ích, quân nhân dự bị toàn thời gian.
· Trường hợp đang học trung học phổ thông (Điều 2 Luật Giáo dục tiểu học, trung học và Điều 31 Luật Giáo dục trọn đời)
· Trường hợp đang học đại học ở nước ngoài (trong trường hợp này, bắt buộc phải đính kèm giấy tờ có thể chứng minh việc đang đi học đã được dịch và công chứng ).
- Trường hợp đang học trung học cơ sở hoặc đại học v.v. sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, sẽ được xem là đối tượng được hỗ trợ đến dưới độ tuổi đã được tính thêm thời hạn thực hiện nghĩa vụ quân sự (Điểm 5 Điều 4 Luật Hỗ trợ gia đình đơn thân).
· Sau khi được hỗ trợ đến cuối năm 22 tuổi bất kể có đang bảo lưu hay đã quay trở lại học hay không, sau khi tạm ngưng và phục vụ trong quân ngũ, thời hạn thực hiện nghĩa vụ quân sự sẽ được gia hạn tính từ thời điểm quay trở lại học. Trong trường hợp này, thời hạn thực hiện nghĩa vụ quân sự có thể được gia hạn tối đa đến cuối năm 25 tuổi (Trang 49, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023).
※ Có phải trẻ nhỏ thuộc đối tượng được hỗ trợ hay không
Q. Con lớn của tôi 17 tuổi đã nghỉ học trung học phổ thông giữa chừng và hiện đang đi làm, vậy có được công nhận là gia đình đơn thân hay không?
A. Việc công nhận là gia đình đơn thân hay không đang được hỗ trợ căn cứ vào độ tuổi của con, nên dù con đã đi làm nhưng vẫn có thể được tính là thành viên được nhận hỗ trợ đến trước thời điểm vượt quá độ tuổi (18 tuổi hoặc 22 tuổi nếu đang đi học). Tuy nhiên, con lớn không thể được hỗ trợ học phí, và tiêu chuẩn hỗ trợ sẽ được áp dụng theo tiêu chuẩn thu nhập sau khi tra cứu tất cả thu nhập kể cả thu nhập của con.
< Nguồn: Tham khảo trang 226, Hướng dẫn về dự án hỗ trợ gia đình đơn thân năm 2023 >