VIETNAMESE

Phân loại

Khái niệm

Loại bệnh truyền nhiễm

Bệnh truyền nhiễm cấp 1

Bệnh truyền nhiễm khủng bố sinh học hay có tỉ lệ tử vong cao, hoặc có nguy cơ lây theo nhóm, do đó phải khai báo ngay lập tức khi xuất hiện hoặc xảy ra dịch, bệnh truyền nhiễm cần mức độ cách ly cao như cách ly phòng áp lực âm (cũng bao gồm các bệnh truyền nhiễm được Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật thảo luận cùng Bộ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi để ra quy định và được dự đoán sẽ xâm nhập, lan nhanh trong nước, do đó cần phòng ngừa, quản lý cấp bách)

Sốt xuất huyết do vi rút Ebola, Lassa hoặc Marburg, sốt xuất huyết Crimean–Congo, sốt siêu vi Nam Mỹ, sốt thung lũng Rift, đậu mùa, dịch hạch, bệnh than, ngộ độc thịt do botulinum, bệnh sốt thỏ, hội chứng bệnh truyền nhiễm mới nổi, hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS), hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS), cúm gia cầm ở người, cúm A H1N1 và bạch hầu

Bệnh truyền nhiễm cấp 2

Dựa theo khả năng lây lan, là bệnh truyền nhiễm phải khai báo trong vòng 24 giờ khi phát sinh hoặc xảy ra dịch cần cách ly (cũng bao gồm các bệnh truyền nhiễm được Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật thảo luận cùng Bộ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi để ra quy định và được dự đoán sẽ xâm nhập, lan nhanh trong nước, do đó cần phòng ngừa, quản lý cấp bách)

Lao phổi, thủy đậu, sởi, dịch tả, thương hàn, phó thương hàn, bệnh lỵ trực khuẩn, xuất huyết đường ruột (E-coli), viêm gan A, ho gà, quai bị, bệnh sởi Đức (Rubella), bại liệt, viêm màng não mô cầu khuẩn, bệnh Haemophilus influenzae tuýp b, nhiễm phế cầu khuẩn, bệnh phong, sốt tinh hồng nhiệt (ban đỏ), tụ cầu vàng kháng vancomycin (VRSA) và nhiễm vi khuẩn đường ruột kháng carbapenem (CRE), Viêm gan E, COVID-19 và bệnh thủy đậu

Bệnh truyền nhiễm cấp 3

Bệnh truyền nhiễm cần được giám sát liên tục khi phát sinh, cần phải khai báo trong vòng 24h khi phát sinh hoặc có dịch (cũng bao gồm các bệnh truyền nhiễm được Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật thảo luận cùng Bộ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi để ra quy định và được dự đoán sẽ xâm nhập, lan nhanh trong nước, do đó cần phòng ngừa, quản lý cấp bách)

Uốn ván, viêm gan B, viêm não Nhật Bản, viêm gan C, sốt rét, bệnh lê dương (legionella), nhiễm khuẩn Vibrio vulnificus, sốt phát ban, sốt phát ban do chuột, bệnh Sốt mò (Orientia tsutsugamushi), bệnh xoắn khuẩn vàng da, bệnh do brucella, bệnh dại, sốt xuất huyết kèm theo suy thận do virus Hanta, hội chứng nhiễm virus làm suy giảm miễn dịch ở người (AIDS), bệnh Creutzfeldt-Jakob, bệnh Creutzfeldt-Jakob biến thể, sốt vàng, sốt xuất huyết, sốt Q, sốt Tây sông Nin, bệnh Lyme, viêm não do ve truyền, bệnh Melioidosis (bệnh Whitmore), sốt chikungunya, hội chứng sốt giảm tiểu cầu (SFTS), nhiễm virus Zika

Bệnh truyền nhiễm cấp 4

Là những bệnh không thuộc bệnh truyền nhiễm từ cấp 1 đến cấp 3, cần điều tra, khảo sát lấy mẫu để biết có dịch hay không

Cúm, giang mai, bệnh giun đũa, bệnh giun tóc, bệnh giun kim, bệnh sán lá gan, bệnh sán lá phổi, bệnh sán lá ruột, bệnh tay chân miệng, bệnh lậu, bệnh do chlamydia, bệnh hạ cam, mụn rộp sinh dục, sùi mào gà, nhiễm khuẩn cầu ruột kháng Vancomycin (VRE), tụ cầu vàng kháng methicillin (MRSA), nhiễm trực khuẩn mủ xanh đa kháng (MRPA), nhiễm vi khuẩn acinetobacter baumannii đa kháng (MRAB), nhiễm trùng đường ruột, nhiễm trùng hô hấp cấp tính, nhiễm ký sinh trùng du nhập từ hải ngoại, nhiễm enterovirus, nhiễm HPV sinh dục

Bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng

Bệnh truyền nhiễm phát sinh do bị nhiễm ký sinh trùng

Bệnh giun đũa, bệnh giun tóc, bệnh giun kim, bệnh sán lá gan, bệnh sán lá phổi, bệnh sán lá ruột và nhiễm ký sinh trùng du nhập từ hải ngoại

Bệnh truyền nhiễm thuộc đối tượng giám sát của Tổ chức y tế thế giới (WHO)

Là bệnh được Tổ chức y tế thế giới quy định là đối tượng cần theo dõi để đề phòng tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế, được Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật công bố

Đậu mùa, bại liệt, cúm A H1N1, hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS), dịch tả, dịch hạch thể phổi, sốt vàng, sốt xuất huyết do virus, sốt Tây sông Nin

Bệnh truyền nhiễm khủng bố sinh học

Bệnh truyền nhiễm phát sinh do mầm bệnh được dùng vì mục đích khủng bố hay do cố ý, được Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật công bố

Bệnh than, ngộ độc thịt do botulinum, dịch hạch, bệnh sốt xuất huyết do vi rút Ebola, Lassa hoặc Marburg, đậu mùa, bệnh sốt thỏ

Bệnh lây truyền qua đường tình dục

Bệnh truyền nhiễm lây lan do tiếp xúc đường tình dục, được Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật công bố

Giang mai, lậu, bệnh do chlamydia, bệnh hạ cam, mụn rộp sinh dục, sùi mào gà

Bệnh truyền nhiễm từ động vật

Bệnh truyền nhiễm phát sinh do mầm bệnh lây lan giữa người và động vật, được Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật công bố

Xuất huyết đường ruột (E-coli), viêm não Nhật Bản, bệnh do brucella, bệnh than, bệnh dại, cúm gia cầm, hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS), bệnh Creutzfeldt-Jakob biến thể, sốt Q, lao

Bệnh truyền nhiễm liên quan đến y tế

Bệnh truyền nhiễm phát sinh trong quá trình bệnh nhân hay sản phụ đang được chăm sóc y tế, do đó cần được giám sát, và được Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật công bố

Tụ cầu vàng kháng vancomycin (VRSA), nhiễm khuẩn cầu ruột kháng Vancomycin (VRE), tụ cầu vàng kháng methicillin (MRSA), nhiễm trực khuẩn mủ xanh đa kháng (MRPA), nhiễm vi khuẩn acinetobacter baumannii đa kháng (MRAB), vi khuẩn đường ruột kháng carbapenem (CRE)

Tên bệnh truyền nhiễm

Triệu chứng ban đầu

COVID-19

· Xuất hiện các triệu chứng viêm nhiễm đường hô hấp từ nhẹ đến nặng như: sốt, uể oải, ho, rối loạn hô hấp, viêm phổi, hội chứng suy hô hấp cấp

· Số ít có thể xuất hiện đờm, đau họng, đau đầu, tiêu chảy, ho ra máu, buồn nôn

Lao

· Ho (giai đoạn đầu lao phổi có ho khan không đờm, sau đó dần dần ho có đờm. Tuy nhiên, ho không chỉ là triệu chứng của lao mà còn là triệu chứng của đa số các bệnh đường hô hấp như cảm, viêm phế quản hay do hút thuốc, do đó nếu ho trên 2 tuần thì phải nghi ngờ bị lao.)

· Mệt mỏi, chán ăn, giảm cân (vi khuẩn lao nhân đôi rất chậm, tiêu hao dinh dưỡng trong cơ thể chúng ta, phá hoại mô và nội tạng. Vì vậy, rất nhiều bệnh nhân lao phổi thường thấy uể oải, chán ăn và trọng lượng cơ thể giảm.)

· Sốt (Khác với cảm thông thường, lao ít khi gây ra sốt cao 39-40 độ. Thay vào đó, vào buổi chiều xuất hiện sốt nhẹ khiến người hơi mệt mỏi, ra mồ hôi lạnh, rồi giảm sốt, lặp đi lặp lại, người bệnh lao phổi điển hình thường ra mồ hôi lạnh khi ngủ, nhiều đến mức ướt gối)

Bệnh tay chân miệng

· Bắt đầu với sốt, đau họng, chán ăn

· Ngày thứ nhất đến ngày thứ hai sau khi phát sốt, xuất hiện mụn nước ở lòng bàn tay, ngón tay, lòng bàn chân

· Tổn thương bên trong miệng xuất hiện ở niêm mạc má, lợi hay lưỡi

· Thỉnh thoảng cũng xuất hiện ở mông, nhưng nhiều trường hợp không phải mụn nước mà là phát ban

· Đa phần có triệu chứng như cảm, nhưng số ít trẻ sơ sinh dưới 2 tuần hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh có thể tử vong nếu mắc phải

Virus Ebola

· Sau khi bị nhiễm, trong vòng nhiều ngày có triệu chứng sốt cao, đau đầu, đau cơ, đau dạ dày, ruột, mệt mỏi, tiêu chảy, đau họng, nấc cụt, phát ban, xung huyết mắt, nôn ra máu

· Sau khi nhiễm trong vòng 1 tuần có thể gây ra đau ngực, sốc, tử vong, mù, xuất huyết

· Tỷ lệ tử vong cao từ 22~90%

Cúm

· Thời gian ủ bệnh từ 1~4 ngày (trung bình 2 ngày), lây truyền bệnh từ người qua người bằng tia nước bài tiết ra từ đường hô hấp khi ho hay hắt hơi trong vòng 1 ngày trước khi bắt đầu có triệu chứng đến 5 ngày sau khi phát bệnh

· Các triệu chứng toàn thân: sốt cao đột ngột trên 38℃, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi; các triệu chứng đường hô hấp: đau họng, ho, đờm; số ít có thể đau bụng, ói mửa, co giật

Thương hàn

· Thời gian ủ bệnh thông thường từ 1 đến 3 tuần, tuy nhiên có thể khác tùy theo số lượng vi khuẩn. Triệu chứng và dấu hiệu chính là sốt, đau đầu, uể oải, chán ăn, nhịp tim khá chậm, lá lách lớn, sốt phát ban, ho khan. Có đặc trưng là sốt tăng dần và kéo dài, chuyển thành sốt từng cơn rồi hết sốt. Nếu không điều trị, bệnh kéo dài khoảng 3 đến 4 tuần

· Thông thường táo bón nhiều hơn tiêu chảy. Bạch cầu đặc biệt là bạch cầu ái toan giảm, triệu chứng nhẹ phổ biến hơn nhưng cũng có khi xuất hiện triệu chứng nặng không điển hình. Nếu không điều trị vết loét có thể xuất hiện ở màng nhầy dịch vị của hồi tràng, dẫn đến xuất huyết từng đợt hoặc thủng. Trường hợp nặng có thể xuất hiện triệu chứng ở trung khu thần kinh.

· Ngoài ra cũng có thể bị sốt liên tục, mặt không cảm xúc, thính lực giảm nhẹ, quai bị. Các biến chứng ngoại khoa gồm có: thủng ruột, tắc ruột, viêm khớp, viêm tủy, viêm túi mật cấp, viêm mủ màng phổi. Tỷ lệ tử vong là 10% nhưng nếu điều trị kháng sinh ở giai đoạn đầu thì có thể giảm xuống 1%.

Sởi

· Sốt cao, ho, chảy nước mũi, viêm kết mạc, xuất hiện hạt Koplik trên niêm mạc miệng rồi phát mề đay ban đỏ đặc trưng.

· Tiêu chảy, viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi yết hầu/phế quản

Sốt vàng

· Có các triệu chứng như: sốt, đau cơ, cảm lạnh, đau đầu, chán ăn, ói. Thông thường, triệu chứng biến mất sau 3 đến 4 ngày nhưng có đến 15% bệnh nhân chuyển sang giai đoạn nguy kịch.

· Bệnh nhân giai đoạn nguy kịch bị sốt trở lại, xuất hiện nhanh chóng các triệu chứng như vàng da, đau bụng, ói mửa. Ngoài ra, có thể xuất huyết ở mắt, mũi, miệng, đường ruột, cũng có thể bị suy thận cấp.