सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण सुविधाहरूका लागि क्षतिपूर्ति
नियन्त्रण सुविधाहरूको क्षतिका लागि क्षतिपूर्ति
- स्वास्थ्य तथा कल्याण मन्त्री, विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर, विशेष स्वशासित सहरको नगरप्रमुख, नगरप्रमुख/Do गभर्नर वा Si/Gun/Gu को प्रमुख सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 70-2 अन्तर्गत स्थापना भएका सान्दर्भिक क्षतिपूर्ति विचार-विमर्श समितिद्वारा गरिएको विचार-विमर्श र समाधानको नतिजाअनुसार निम्न मध्ये कुनै पनि क्षतिहरूबाट पीडित भएको व्यक्तिलाई क्षतिपूर्ति भुक्तान गर्न सक्छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 70(1)):
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 36 अन्तर्गत नियुक्ति सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण संस्थाबाट हुने क्षति;
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथामको धारा 37 अन्तर्गत आइसोलेसस वार्ड इत्यादिको स्थापना र सञ्चालनबाट हुने क्षति;
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 39-3 अन्तर्गत सङ्क्रामक रोगको सम्पर्कमा आएका शंकास्पद व्यक्तिहरूलाई क्वारेन्टाइनमा राख्ने सुविधास्थलहरू स्थापना र सञ्चालनबाट हुने क्षति;
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनअन्तर्गत अपनाएको कुनै पनि मापन अनुरूप सङ्क्रामक रोगका बिरामी, सङ्क्रामक रोगका सम्भाव्य बिरामीहरूलाई चिकित्सा उपचार प्रदान गर्ने चिकित्सा संस्थाले भोगेको क्षति;
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनअन्तर्गत भएको व्यवसाय बन्द, स्थगन इत्यादि कारणले चिकित्सा संस्थाले भोगेको क्षति;
- क्षतिका लागि क्षतिपूर्ति खोज्ने कुनै पनि चिकित्सा संस्थाका व्यवस्थापकले क्षतिको क्षतिपूर्तिका लागि लिखित दाबीमा सान्दर्भिक कागजातहरू संलग्न गरेर स्वास्थ्य तथा कल्याण मन्त्रालय, विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर, विशेष स्वशासित नगरप्रमुख, नगरप्रमुख/Do गभर्नर वा सान्दर्भिक Si/Gun/Gu को प्रमुख समक्ष क्षतिपूर्तिको लागि दाबी दायर गर्ने छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 70(2) र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको फाराम नं. 31 मा संलग्न)।
- क्षतिपूर्तिको रकम निर्धारण गर्दा, सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐन वा सान्दर्भिक कानुन वा नियमहरू अन्तर्गतका उपायहरू अपनाउने दायित्वको उल्लङ्घन गरी क्षति भएको वा विस्तारको पीडित भएमा, सान्दर्भिक क्षतिपूर्ति भुक्तान नगर्न वा रकम घटाउन सकिन्छ र क्षतिका लागि क्षतिपूर्ति तिर्न वा कटौती गर्न नसकिने दुराचारका प्रकारहरू निम्नानुसार छन् (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रणको धारा 70(3) र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको नवर्तन नियमको धारा 28-2(1)):
· रिपोर्ट गर्नमा लापरवाही वा हस्तक्षेप गर्ने वा गलत तरिकाले रिपोर्ट बनाउने;
· एउटै धाराको अनुच्छेद (1) को उपअनुच्छेदमा तोकिएअनुसार रिपोर्ट गर्न बाध्य व्यक्तिहरूलाई रिपोर्ट गर्नमा हस्तक्षेप गर्ने वा रिपोर्ट गर्ने दायित्वमा लापरवाही गर्ने;
· महामारी विज्ञान अनुसन्धान सञ्चाल हुने दुराचारमा संलग्न;
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण सुविधास्थलहरू स्थापना गर्नमा असफल;
· सहयोग प्रदान गर्ने कर्तव्य उल्लङ्घन गर्ने;
· निर्देशन तथा आदेशहरू उल्लङ्घन गर्ने;
· यस्ता कर्तव्यहरू विशेषगरी उपायहरू अपनाउनका वैधानिक कर्तव्यहरू मध्ये महत्त्वपूर्ण छन् भनी उपायहरू अपनाउन कर्तव्यहरू उल्लङ्घन गर्दै स्वास्थ्य तथा कल्याण मन्त्रीले सार्वजनिक रूपमा घोषणा गर्नुहुन्छ।
सङ्क्रामक रोगका रोगजनकहरूद्वारा दूषित भवनहरू
सङ्क्रामक रोगका रोगजनकहरूद्वारा दूषित भवनहरूबाट हुने क्षतिको क्षतिपूर्ति
- स्वास्थ्य तथा कल्याण मन्त्री, विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर, विशेष स्वशासित सहरको नगरप्रमुख, नगरप्रमुख/Do गभर्नर वा Si/Gun/Gu को प्रमुख सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 70-2 अन्तर्गत स्थापना भएका सान्दर्भिक क्षतिपूर्ति विचार-विमर्श समितिद्वारा गरिएको विचार-विमर्श र समाधानको नतिजाअनुसार निम्न मध्ये कुनै पनि क्षतिहरूबाट पीडित भएको व्यक्तिलाई क्षतिपूर्ति भुक्तान गर्न सक्छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 70(1)):
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐन धारा 36 वा 37 बमोजिम सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण संस्थाको पदनाम वा आइसोलेसन वार्ड, इत्यादिको सञ्चालनबाट हुने क्षति;
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐन बमोजिम अपनाएको कुनै पनि उपाय अनुसार बिरामी वा सङ्क्रामक रोगका सम्भावित बिरामीहरूलाई चिकित्सा उपचार दिने चिकित्सा संस्थाले भोगेको क्षति;
· सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनअन्तर्गत भएको व्यवसाय बन्द, स्थगन इत्यादि कारणले चिकित्सा संस्थाले भोगेको क्षति;
· अस्थायी रूपमा बन्द हुँदा, सर्वसाधारणको प्रवेश निषेध, सम्बन्धित ठाउँमा आवतजावतमा प्रतिबन्ध, सङ्क्रामक रोगका बिरामी रहेको स्थान वा सङ्क्रामक रोग इत्यादिको रोगजनकबाट सङ्क्रमित भएको ठानिएको ठाउँमा बाटो अवरुद्ध गर्ने अन्य उपायहरूबाट हुने हानी (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 47 को उप-अनुच्छेद 1);
· सङ्क्रामक रोगजनकहरूद्वारा सङ्क्रमित वा सङ्क्रमित भएको आशंका गरिएका वस्तुहरू प्रयोग गर्ने, प्राप्त गर्ने, सार्ने, खारेज गर्ने वा सफा गर्ने वा त्यस्ता वस्तुहरूलाई जलाउने वा जलाउने कार्यमा रोक लगाउनबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 47 को उपअनुच्छेद 4);
· सङ्क्रामक रोगजनकहरूद्वारा सङ्क्रमित भएको स्थानहरूमा कीटाणुरहित वा अन्य आवश्यक उपायहरू अपनाउने आदेशबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 47 को उपअनुच्छेद 5);
· मेडिकल चिकित्सक, मुखको मेडिकल चिकित्सक वा सम्बन्धित सार्वजनिक अधिकारीका अनुसार, सङ्क्रामक रोग आदि भएका बिरामीहरू भएका ठाउँहरू वा सङ्क्रामक रोगको रोगजनकद्वारा संक्रमित हुने आशंका गरिएका स्थानहरूमा कीटाणुनाशक वा अन्य आवश्यक उपायहरूबाट उत्पन्न हुने हानी (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 48(1));
· सङ्क्रामक रोग सर्ने जोखिम भएका खाद्यान्नको बिक्री वा प्राप्त गर्न निषेध गर्ने आदेशबाट उत्पन्न हुने नोक्सानी वा त्यस्ता खाद्यान्न वा अन्य आवश्यक निष्काशनलाई त्याग्ने उपायहरू (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप-अनुच्छेद 4);
· सङ्क्रामक रोगहरू, वा त्यस्ता वस्तुहरूको विनाश, भस्म, वा अन्य आवश्यक नष्ट गर्न सक्ने सामग्रीहरूको कब्जा र स्थानान्तरणको प्रतिबन्ध वा निषेधको आदेशबाट उत्पन्न हुने हानी (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप-अनुच्छेद 6);
· जहाज, विमान र रेल, व्यापार गर्ने ठाउँ वा अन्य सार्वजनिक स्थानहरू जस्ता यातायातका कुनै पनि साधनहरूमा मेडिकल चिकित्सकहरूका नियुक्तिको आदेश वा उक्त ठाउँहरूमा सङ्क्रामक रोगको रोकथामका लागि आवश्यक सुविधाहरू स्थापना गर्न आदेश दिने उपायहरूबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप-अनुच्छेद 7);
· सार्वजनिक सरसफाइसम्बन्धी सुविधास्थल वा स्थानहरूका लागि कीटाणुरहित वा अन्य आवश्यक उपायहरू अपनाउन, वा वाटरवर्क, ढल, इनार, फोहोरको थुप्रो र शौचालयहरूको स्थापना, पुन: निर्माण, परिवर्तन, दुरुपयोग, वा प्रयोग निषेध गर्ने आदेशबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप-अनुच्छेद 8);
· मुसा, कीरा वा सङ्क्रामक रोगहरू सार्ने अन्य जनावरहरूलाई नष्ट गर्न वा तिनीहरूलाई नष्ट गर्ने सुविधास्थलहरू स्थापना गर्न आदेशबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप- अनुच्छेद 9);
· पानीको निर्दिष्ट स्थानमा माछा मार्न वा पौडी खेल्न प्रतिबन्ध लगाउन वा निषेध गर्न वा निर्दिष्ट इनार प्रयोग गर्न उपायबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप- अनुच्छेद 10);
· सङ्क्रामक रोगको महामारीको अवधिमा चिकित्सा व्यक्ति, चिकित्सा चिकित्सक र अन्य आवश्यक चिकित्सा कर्मचारीहरूको परिचालनबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप-अनुच्छेद 12);
· सङ्क्रामक रोगको महामारीको बेलामा चिकित्सा संस्थाहरूमा बिरामी ओछ्यानहरू, प्ररीक्षण संस्थाहरू र आवास सुविधाहरू जस्ता सुविधास्थलहरूको परिचालनबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप-अनुच्छेद 12-2);
· सङ्क्रामक रोगजनकबाट संक्रमित भवनहरूका लागि कीटाणुरहित वा अन्य आवश्यक उपायहरू अपनाउने आदेशबाट उत्पन्न हुने क्षति (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 49(1) को उप-अनुच्छेद 13);
· राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमा ऐनको धारा 42 मा परिभाषित स्वास्थ्य सेवा संस्थाले कुनै संक्रामक रोगको बिरामीको घटना वा भेटघाटको कारण, आदि वा कोरिया रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम एजेन्सी, विशेष स्वशासित प्रान्तका गभर्नर, विशेष स्वशासित सहरका नगरप्रमुख, नगरप्रमुख/Do गभर्नर वा Si/Gun/Gu का प्रमुखले गरेको खुलासाका कारण र संक्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 70-2 अन्तर्गत स्थापना गरिएको सम्बन्धित क्षतिपूर्ति विचारविमर्श समितिद्वारा विचार-विमर्श र समाधानका लागि क्षतिपूर्तिका कारणले भोगेको नोक्सानीको बराबरको क्षति।
- हानीको क्षतिपूर्ति खोज्ने कुनै पनि भवनको मालिकले क्षतिको क्षतिपूर्तिका लागि लिखित दाबीमा सान्दर्भिक कागजातहरू संलग्न गरेर स्वास्थ्य तथा कल्याण मन्त्री, विशेष स्वशासित प्रदेश गभर्नर, विशेष स्वशासित नगरप्रमुख, नगरप्रमुख/Do गभर्नर, वा सम्बन्धित Si/Gun/Gu का प्रमुख समक्ष क्षतिपूर्तिका लागि दाबी दायर गर्नुहुने छ (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 70(2), सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमहरूको धारा 46(1) र सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको प्रवर्तन नियमको संलग्न फाराम नं 31)।
- क्षतिपूर्तिको रकम निर्धारण गर्दा, सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐन वा सम्बन्धित ऐन वा नियमहरू अन्तर्गतका उपायहरू अवलम्बन गर्ने दायित्व उल्लङ्घन गरी नोक्सान भएको वा विस्तार गरेको व्यक्ति भएमा, क्षतिपूर्ति भुक्तान हुन सक्दैन वा यसको रकम घटाउन सकिँदैन (सङ्क्रामक रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम ऐनको धारा 70(3)।