ការទាមទារបែងចែកប្រាក់
ការទាមទារបែងចែកប្រាក់
- ការទាមទារបែងចែកប្រាក់ សំដៅចំពោះសំណើដែលធ្វើឡើងដោយម្ចាស់បំណុល ដើម្បីទទួលបានសំណងមកវិញពីតម្លៃលក់ទ្រព្យសម្បត្តិ តាមរយៈការចូលរួមក្នុងនីតិវិធីប្រតិបត្តិដែលបានចាប់ផ្តើមដោយម្ចាស់បំណុលផ្សេងទៀត។
នីតិវិធីទាមទារបែងចែកប្រាក់
ម្ចាស់បណុលដែលអាចទាមទារបែងចែកប្រាក់
- អ្នកជួលផ្ទះណាដែលបានទទួលសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្ត ហើយដែលបានបង់ប្រាក់កក់តិចតួច អាចទាមទារបែងចែកប្រាក់តាមរយៈការចូលរួមក្នុងនីតិវិធីប្រតិបត្តិដែលបានចាប់ផ្តើមដោយម្ចាស់បំណុលផ្សេងទៀត (មាត្រា 88 (1) នៃច្បាប់ស្តីពីការវិនិច្ឆ័យទោសរដ្ឋប្បវេណី និងមាត្រា 3-2 (2) និង 8 នៃច្បាប់ស្តីពីការការពារកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ)។
ការកំណត់ពេលវេលាសម្រាប់ការទាមទារបែងចែកប្រាក់ និងរយៈពេលបញ្ចប់
- អ្នកជួលផ្ទះត្រូវទាមទារបែងចែកប្រាក់នៅចន្លោះកាលបរិច្ឆេទ នៅពេលការរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិចូលជាធរមាន និងរយៈពេលបញ្ចប់នៃការទាមទារបែងចែកប្រាក់ដែលកំណត់ដោយការអនុវត្តសាលក្រមតុលាការ (មាត្រា 91 (1) នៃបទបញ្ជាស្តីពីការវិនិច្ឆ័យទោសរដ្ឋប្បវេណី)។
· ករណីអ្នកជួលផ្ទះបានដាក់ពាក្យសុំការលក់ដេញថ្លៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ម្ចាស់ផ្ទះជួលនោះ គាត់អាចទទួលបានការបែងចែកប្រាក់ បើទោះជាគាត់មិនបានទាមទារបែងចែកប្រាក់ក៏ដោយ។ ក្នុងករណីបែបនេះ នៅពេលអ្នកជួលផ្ទះ មិនបានទទួលការបែងចែកប្រាក់ ប៉ុន្តែបុគ្គលមិនមានសិទ្ធិទទួលបានការបែងចែកប្រាក់នោះ បានទទួលវានោះ គាត់មានសិទិ្ធប្តឹងទាមទារសំណងសម្រាប់ការសងមកវិញពីការទទួលបានប្រាក់ចំណេញដោយចៃដន្យជំទាស់នឹងបុគ្គលបែបនេះ (សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូល ចុះនៅថ្ងៃទី 10 ខែតុលា ឆ្នាំ 2000, សំណុំរឿងលេខ No. 99Da 53230)។
ការដាក់ពាក្យសុំការទាមទារបែងចែកប្រាក់
- អ្នកជួលផ្ទះត្រូវរាយការណ៍អំពីសិទ្ធិ និងស្នើសុំការបែងចែកប្រាក់ពីតុលាការអនុវត្តសាលក្រម ដោយមានឯកសារបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុ និងចំនួនទឹកប្រាក់ទាមទារ។ ក្នុងករណីដូចនេះការពន្យល់ដែលមិនទាន់អនុវត្ត ឬឯកសារថតចម្លងរបស់ខ្លួន និងឯកសារផ្សេងទៀតដែលបញ្ជាក់អំពីលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់របស់ខ្លួនសម្រាប់ការទាមទារបែងចែកប្រាក់ (ឯកសារថតចម្លងកិច្ចសន្យាជួលជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ឯកសារថតចម្លងដែលបានបញ្ជាក់ពីការចុះបញ្ជីស្នាក់នៅ ជាដើម) ត្រូវភ្ជាប់ជាមួយពាក្យសុំ (មាត្រា 48 នៃបទបញ្ជាស្តីពីការវិនិច្ឆ័យទោសរដ្ឋប្បវេណី)។
ចំនួនទឹកប្រាក់បែងចែកអ្នកជួលផ្ទះ
- អ្នកជួលផ្ទះដែលបានទទួលសិទ្ធិជំទាស់ និងកាលបរិច្ឆេទកំណត់
· ករណីអ្នកជួលផ្ទះដែលបានទទួលសិទ្ធិជំទាស់ និងកាលបរិច្ឆេទកំណត់ បានទាមទារបែងចែកប្រាក់ មិនត្រូវយឺតជាងរយៈពេលបញ្ចប់នៃការទាមទារបែងចែកប្រាក់នោះ ការបង្គាប់បញ្ជារបស់គាត់ចំពោះការបែងចែកប្រាក់ត្រូវបានកំណត់ដោយអាស្រ័យលើការបង្គាប់បញ្ជារបស់ម្ចាស់បំណុលបែងចែកប្រាក់ផ្សេងទៀត ដូចជាសិទ្ធិធានាវត្ថុបញ្ចាំ ជាដើម ដោយផ្អែកលើកាលបរិច្ឆេទនៅពេលសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្តបានចូលជាធរមាន ហើយចំនួនទឹកប្រាក់ដែលបានបែងចែក ត្រូវបានកំណត់សមហេតុផល (មាត្រា 3-2 (2) នៃច្បាប់ស្តីពីការការពារកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ)។
- អ្នកជួលផ្ទះដែលបានបង់ប្រាក់កក់តិចតួច ដែលបានទទួលសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្តដែលមានអាទិភាពខ្ពស់
· ករណីអ្នកជួលផ្ទះដែលបានបង់ប្រាក់កក់តិចតួច បានបំពេញតាមតម្រូវការទាមទារចំពោះសិទ្ធិជំទាស់មុនការចុះបញ្ជីសម្រេចលើការចាប់ផ្តើមដាក់លក់ដេញថ្លៃលើកទី 1 ហើយបានទាមទារបែងចែកប្រាក់ មិនត្រូវយឺតជាងរយៈពេលបញ្ចប់ទាមទារបែងចែកប្រាក់នោះ គាត់ត្រូវទទួលបានចំនួនទឹកប្រាក់កក់ដែលបានបញ្ជាក់តាមចំណូលចិត្តចំពោះបុគ្គលផ្សេងទៀតដែលមានសិទ្ធិធានា (មាត្រា 8 (1) នៃច្បាប់ស្តីពីការការពារកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ)។
- អ្នកជួលផ្ទះដែលបានបំពេញការចុះបញ្ជីកាន់កាប់កិច្ចសន្យាជួល
· អ្នកជួលផ្ទះណាដែលបានបំពេញការចុះបញ្ជីកាន់កាប់កិច្ចសន្យាជួល មុនការសម្រេចលើការចាប់ផ្តើមលក់ដេញថ្លៃ ត្រូវទទួលបានការបែងចែកប្រាក់ ទោះជាគាត់មិនបានទាមទារបែងចែកប្រាក់ក៏ដោយ (កថាខ័ណ្ឌរង 3 នៃមាត្រា 148 នៃច្បាប់ស្តីពីការវិនិច្ឆ័យទោសរដ្ឋប្បវេណី)។
· អ្នកជួលផ្ទះណាដែលបានបំពេញការចុះបញ្ជីកាន់កាប់កិច្ចសន្យាជួល ក្រោយការសម្រេចលើការចាប់ផ្តើមលក់ដេញថ្លៃ អាចចូលរួមការទារបែងចែកប្រាក់តែនៅពេលណាគាត់មិនបានទាមទារបែងចែកប្រាក់ មិនត្រូវយឺតជាងរយៈពេលបញ្ចប់ការទាមទារបែងចែកប្រាក់ (កថាខ័ណ្ឌរង 2 នៃមាត្រា 148 នៃច្បាប់ស្តីពីការវិនិច្ឆ័យទោសរដ្ឋប្បវេណី និងមាត្រា 91 (1) នៃបទបញ្ជាស្តីពីការវិនិច្ឆ័យទោសរដ្ឋប្បវេណី)។
ការរៀបចំបែងចែកប្រាក់
- ករណីមិនមានការជំទាស់ស្របច្បាប់ដែលបានលើកឡើងដោយម្ចាស់បំណុល ឬកូនបំណុលណាម្នាក់ ឬករណីម្ចាស់បំណុលបានខកខានបង្ហាញកាលបរិច្ឆេទនៃការបែងចែកប្រាក់ទេ តុលាការត្រូវបែងចែកប្រាក់ ដូចមានចែងនៅក្នុងកម្មវិធីគ្រោងទុកសម្រាប់បែងចែកប្រាក់សំណៅដើម (មាត្រា 153 (1) នៃច្បាប់ស្តីពីការវិនិច្ឆ័យទោសរដ្ឋប្បវេណី។
ត្រូវការក្សាសិទ្ធិជំទាស់ និងសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្ត
ការរក្សាសិទ្ធិជំទាស់ និងសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្ត
- អ្នកជួលផ្ទះណាដែលបានបំពេញតាមតម្រូវការទាមទារចំពោះសិទ្ធិជំទាស់ (ការប្រគល់ផ្ទះ + ការចុះបញ្ជីលំនៅដ្ឋាន) និងបានទទួលកាលបរិច្ឆេទកំណត់ក្នុងកិច្ចសន្យាជួលជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ត្រូវមានសិទ្ធិទទួលបានការទូទាត់សំណងប្រាក់កក់ទៅតាមចំណូលចិត្តចំពោះកូនបំណុលណាម្នាក់ និងម្ចាស់បំណុលផ្សេងទៀត តាមរយៈការចូលរួមនៅក្នុងការដាក់លក់ដេញថ្លៃ និងការលក់ជាសាធារណៈ។ អ្នកជួលផ្ទះណាដែលបានបង់ប្រាក់កក់តិចតួច អាចបង់សងមកវិញតាមចំណូលជាអាទិភាពខ្ពស់ (មាត្រា 3-2 (2) និង 8 នៃច្បាប់ស្តីពីការការពារកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ)។
ការអនុវត្តសិទ្ធិជំទាស់ដែលមានជម្រើស និងសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្ត
អ្នកជួលផ្ទះណាដែលបានទទួលសិទ្ធិជំទាស់ និងសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្ត អាចអនុវត្តសិទ្ធិជំទាស់ និងសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្តតាមជម្រើស។
- អ្នកជួលផ្ទះអាច ① ទទួលបានការទូទាត់សំណងប្រាក់កក់តាមចំណូលចិត្តពីតម្លៃដែលបានផ្ទេរផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួលតាមរយៈការអនុវត្តសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្តរបស់ខ្លួន តាមរយៈការចូលរួមចំណែកក្នុងការបែងចែកប្រាក់ ឬ ② ទាមទារឱ្យមានទំនាក់ទំនងកិច្ចសន្យាជួលរហូតដល់គាត់ទទួលបានការទូទាត់សំណងប្រាក់កក់តាមរយៈការអនុវត្តសិទ្ធិជំទាស់ចំពោះអ្នកដេញថ្លៃដែលទទួលបានជោគជ័យនៃផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួល ដោយមិនគិតពីការចូលរួមក្នុងការបែងចែកប្រាក់ឡើយ (មាត្រា 3 (1) និង 3-2 (2) នៃច្បាប់ស្តីពីការការពារកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ) ។
ការទាមទារបែងចែកប្រាក់របស់អ្នកជួលផ្ទះ និងការបញ្ចប់កិច្ចសន្យាជួល
ករណីអ្នកជួលផ្ទះ បានទទួលចំនួនប្រាក់កក់ទាំងអស់
- ករណីផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួល ត្រូវបានដាក់លក់ដេញថ្លៃនោះ ទំនាក់ទំនងនៃកិច្ចសន្យាជួលត្រូវបានបញ្ចប់ដោយការលុបចោលនៅពេលតុលាការដេញថ្លៃជូនដំណឹងដល់ម្ចាស់ផ្ទះជួលអំពីការទារមទាបែងចែកប្រាក(សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូល ចុះនៅថ្ងៃទី 18 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1998, សំណុំរឿងលេខ No. 97Da 28407)។
ករណីអ្នកជួលផ្ទះ មិនបានទទួលចំនួនប្រាក់កក់ទាំងអស់
- ក្នុងករណីមានការដាក់លក់ដេញថ្លៃ ត្រូវបានធ្វើឡើងចំពោះផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួលនោះ សិទ្ធិនៃកិច្ចសន្យាជួលត្រូវបាត់បង់តាមរយៈការលក់ឡាយឡុងផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួល។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏សិទ្ធិនៃកិច្ចសន្យាជួលដែលកាន់កាប់សិទ្ធិជំទាស់ដែលក្នុងនោះ ចំនួនប្រាក់កក់ទាំងអស់មិនត្រូវបានសងមកឡើងវិញនោះ មិនត្រូវបាត់បង់ឡើយ (មាត្រា 3-5 នៃច្បាប់ស្តីពីការការពារកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ)។
- ករណីអ្នកជួលផ្ទះណាដែលបានទាមទារបែងចែកប្រាក់តាមចំនួនប្រាក់កក់ទាំងអស់ តាមរយៈការចូលរួមក្នុងការបែងចែកប្រាក់ ដែលមិនបានទទួលចំនួនប្រាក់កក់ទាំងអស់ ដោយត្រូវរុញច្រានថយក្រោយទៅក្នុងបញ្ជីអាទិភាពនោះ គាត់អាចទាមទារទូទាត់សំណងប្រាក់ជំពាក់នៃប្រាក់កក់ពីអ្នកដេញថ្លៃដែលទទួលបានជោគជ័យ ឬប្រើផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួល និងទទួលយកប្រាក់ចំណេញពីផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួលតាមរយៈការទាមទារឱ្យមានការទាក់ទងនឹងកិច្ចសន្យាជួលរហូតដល់គាត់ទទួលបានការទូទាត់សំណងចំនួនប្រាក់កក់ទាំងអស់ (សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូល ចុះនៅថ្ងៃទី 26 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 1998, សំណុំរឿងលេខ No. 98Da 2754)។
ការប្រគល់ផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួល
ការប្រគល់ផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួល
- អ្នកជួលផ្ទះដែលមានសិទ្ធិទូទាត់សំណងតាមចំណូលចិត្ត មានកាតព្វកិច្ចផ្តល់កម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យាជួលនៅពេលគាត់ទទួលបានការទូទាត់សំណងប្រាក់កក់ពីតម្លៃផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួលតាមចំណូលចិត្តម្ចាស់បំណុលផ្សេងទៀត (មាត្រា 3-2 ( 2) នៃច្បាប់ស្តីពីការការពារកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ និងមាត្រា 536 នៃច្បាប់រដ្ឋប្បវេណី)។
- អ្នកជួលផ្ទះដែលមានបំណងទទួលបានប្រាក់កក់ក្នុងការលក់ដេញថ្លៃ ឬការលក់ជាសាធារណៈ ត្រូវបញ្ជាក់អំពីការប្រគល់ផ្ទះមានកិច្ចសន្យាជួល។ មិនចាំបាច់ដែលថា កាតព្វកិច្ចរបស់អ្នកជួលផ្ទះត្រូវប្រគល់ផ្ទះ ត្រូវបំពេញមុនកាតព្វកិច្ចរបស់អ្នកជួលផ្ទះ ត្រូវសងប្រាក់កក់មកវិញ (មាត្រា 3-2 (3) នៃច្បាប់ស្តីពីការការពារកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ និង សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ កំពូល ចុះនៅថ្ងៃទី 22 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1994, សំណុំរឿងលេខ No. 93Da 55241)។