Қаршилик кўрсатиш хуқуқи
Қаршилик кўрсатиш хуқуқи талқини ва талаблари
- "Қаршилик кўрсатиш хуқуқи" ибораси деганда ижарачи учинчи томондан ижара шартномасининг шартларини талаб қилиш юридик кучи тушунилади, яъни ижара уйининг вакилидан, ижарага бериш хуқуқига эга бўлган шахсдан ва ижарага берилган уйга алоқаси бўлган ҳар бир шахсдан ("Уй-жой Ижараси Химояси хақида"ги қонун 3 (1) Моддаси).
- Рўйхатга қўйилмаган бўлса да, агар ижарачига ① уй берилган бўлса ва ② у резидент қайдини амалга оширса, ижарачида қаршилик кўрсатиш хуқуқи кейинги кундан бошлаб пайдо бўлади ("Уй-жой Ижараси Химояси хақида"ги қонун 3 (1) Моддаси).
Уйни топшириш
- "Уйни топшириш" деганда ижарага берилган уйни фойдаланиш учун топшириш тушунилади. Бошқа сўзлар билан айтилганда, уйдан амалда фойдаланиш хуқуқи ижарага берувчидан ижарачига ўтади.
Резидент қайди ва кўчиб кириш
- Резидент қайди кўчиб кириш аризаси тўлдирилганда қилиниши керак ("Уй-жой Ижараси Химояси хақида"ги қонун 3 (1) Моддаси).
- Агар уйнинг барча ёки баъзи бир истиқоматчилари яшаш жойини ўзгартирса, уй эгаси ёки бошқа шахс тегишли худудга маъсул Си/Гун/Гу бошлиғига кўчиб кириш кунидан бошлаб 14 кун ичида билдиришнома тақдим этиши шарт ("Резидентлар Қайди хақида"ги қонун 10, 11 , ва 16 (1) Моддалари).
Қаршилик кўрсатиш хуқуқи кучга кириш вақти
- Агар ижарачига уй топширилган бўлса ва у резидент қайдини амалга оширган бўлса, қаршилик кўрсатиш хуқуқи қайд кунининг эртасидан бошлаб учинчи томонга нисбатан кучга киради ва резидент қайди кўчиб кириш билдиришномаси тўлдирилган вақтда амалга ошган хисобланади ("Уй-жой Ижараси Химояси хақида"ги қонун 3 (1) Моддаси).
Имтиёзли Тўлов Хуқуқи
Имтиёзли тўлов хуқуқи тушунчаси ва талаблари
- "Имтиёзли тўлов хуқуқи"га эга ҳар қандай ижарачи ким-ошди савдоси ёки очиқ савдо довомида депозит тўловини ижарага берилган уйнинг нархига боғлиқ равишда ўзгартирилган миқдорда, бошқа кичик кредиторларга нисбатан имтиёзли равишда олиши тушунилади ("Уй-жой Ижараси Химояси хақида"ги қонун 3-2 (2) Моддаси).
- Ижарачи имтиёзли тўлов хуқуқини олиш учун ① қаршилик кўрсатиш хуқуқи талабларини қондириши (уйни топшириши ва кўчиб кириш билдиришномаси) ва ② ёзма ижара шартномасида сана қўйилган бўлиши керак ("Уй-жой Ижараси Химояси хақида"ги қонун 3-2 (2) Моддаси).
Белгиланган санани қўйиш
- "Белгиланган сана" ибораси деганда ёзма шартнома тайёрланган кунда уй-жой ижараси ёзма шартномаси мавжуд бўлганлиги ва унинг санаси юридик жихатдан тан олинган сана тушунилади (Олий Суднинг 2 октябрь, 1998 йилдаги, Иш №. 98Да 28879 Қарори).
- Белгиланган сана таалуқли уй, туман суди, суд ваколатхонаси ёки рўйхатга олиш бўлими ёки нотариал идора жойлашган худудга тегишли Еуп/Мёон идораси, Донг фуқаролик хизмат маркази, ёки махаллий Си идораси (Махсус Метрополитан шаҳар, Метрополитан шаҳар, ва Автоном Метрополитан Шахарлар мустасно, лекин Махсус Ўзини Бошқариш Туманларига тегишли)/Гун/Гу (автоном Гу маъносида) томонидан берилади ("Уй-жой Ижараси Химояси хақида"ги қонун 3-6 (1) Моддаси).
Белгиланган санани тайинлаш тартиби
- Имтиёзли тўлов учун белгиланган санани олмочқи бўлган ижарачи ижара шартномасининг асл ёки кўчирма нусхаси билан уй-жой, туман суди, суд бўлими, рўйхатга олиш идораси ёки халқ нотариуси жойлашган Эуп/Мйеон идораси, Донг жамият хизмати маркази, ёки Си (Махсус Метрополитан Шаҳар, Метрополитан Шаҳарлар, ва Метрополитан Автоном Шаҳарлардан ташқари лекин Ўз Ўзини Бошқариш Махсус Туманларга тегишли)/Гун/Гу (автоном Гу маъносида) бориши лозим ("Ёзма Уй Ижараси Шартномаси ва Ижара Маълумотлари Қарорлари асосида Белгиланган Сана Олиш Қоидалари хақида"ги қонуннинг 2 (1) Моддаси).
- Ижарачи маълумотлар тахлили тизимидан фойдаланиб уй ижараси шартномаси тузганда, тегишли уйнинг ижарачиси электрон шартноманинг белгиланган санасини олиш учун маълумотлар тахлили тизимига ариза бериши мумкин ("Ёзма Уй Ижараси Шартномаси ва Ижара Маълумотлари Қарорлари асосида Белгиланган Сана Олиш Қоидалари хақида"ги қонуннинг 2-2 Моддаси).
Имтиёзли тўлов хуқуқи кучга кириш вақти
- Имтиёзли тўлов хуқуқи ижарачига уй топширилганда ва кўчиб кириш билдиришномасини тўлдирганда, ёки ёзма ижара шартномасида белгиланган сана қўйилиб уй топширилиб ва кўчиб кириш билдиришномаси тўлдирган куннинг тунги соат 12:00 дан кучга киради (Олий Суднинг 23 Март, 1999 йилдаги Иш № 98Да 46938 Қарори).
- Имтиёзли тўлов хуқуқини талаб қилиш ким-ошди савдоларидаги тақсимлаш жараёни бекор қилинган кунгача ўз кучида қолади (Олий Суднинг 10 Октябрь, 1997 йилдаги Иш № 95Да 44597 Қарори).