Мэргэжлийн бус ажил эрхлэгч(E-9) эрхтэй гадаад ажилчны эрхлэх ажлын хүрээ, ажлын төрөл
Хөдөлмөрийн яамнаас жил бүр гадаад ажилчин ажиллуулах ажлын хүрээ, ажлын төрлийг тусгасан「Гадаад ажилчин ажиллуулах төлөвлөгөө」-г албан ёсны мэдээ болон өдөр тутмын сонин, интернэтээр зарладаг(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 5-р зүйлийн 1-р заалт болон 「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зарлиг」 3-р зүйл).
Гадаадад оршин сууж буй Мэргэжлийн бус ажил эрхлэгч(E-9) эрхтэй гадаад ажилчин анх удаа Солонгос улсад ажиллах гэж байгаа тохиолдолд мөрдөх журам
Ажил хайгч гадаадын иргэдийн бүртгэлд бүртгүүлэх
- Ажил олгогч нь ажил хайгч гадаадын иргэдийн бүртгэлд бүртгүүлсэн гадаад ажилчдаас тохирсон ажилчныг сонгон ажиллуулдаг. Мэргэжлийн бус ажил эрхлэгч(E-9) эрхтэй гадаад ажилчин БНСУ-д ажиллах гэж байгаа бол заавал ажил хайгч гадаадын иргэдийн бүртгэлд бүртгүүлсэн байх ёстой(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 8-р зүйлийн 3-р заалт).
Ажил олгогчийн хүсэлт болон Хөдөлмөрийн биржийн даргын санал
- Гадаад ажилтан нь ажил олгогчийн хүсэлт болон Хөдөлмөрийн биржийн даргын санал болгосон тодорхойлолтыг бүрдүүлсний дараа ажилд орох боломжтой.
- Ажил олгогч нь санал болгосон гадаад ажилчдаас тохиромжтой хүнийг сонгон авсан тохиолдолд тэр даруй ажиллуулах зөвшөөрөл олгогдоно.
Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах
- Стандарт гэрээ байгуулах
· Хөдөлмөрийн биржийн дарга санал болгосноор БНСУ-ын ажил олгогчид сонгогдсон гадаад ажилчин нь тухайн ажил олгогчтойгоо хөдөлмөрийн гэрээ байгуулна. Ингэхдээ Хөдөлмөрийн стандарт гэрээг ашиглан байгуулна(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 9-р зүйлийн 1-р заалт).
· Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан гадаад ажилчин гэрээний нэг хувийг өөртөө авна(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зарлиг」 16-р зүйл).
- Хөдөлмөрийн гэрээний хугацаа
· Гадаад ажилчин болон ажил олгогч нь 3 жил дотроо харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах буюу сунгаж болно(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 9-р зүйлийн 3-р заалт болон 18-р зүйлийн 1-р заалт).
※ Энэ тохиолдолд хөдөлмөрийн гэрээ нь гадаад ажилчныг Солонгос улсад ирсэн өдрөөс эхлэн хүчинтэй болно(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зарлиг」 17-р зүйлийн 1-р заалт).
· Харин ажиллах 3 жилийн хугацаа нь дуусан Солонгосулсаас явахын өмнө ажил олгогч нь Хөдөлмөрийн яамны сайдаас тус ажилчинг дахинажиллуулах зөвшөөрөл хүссэн бол тэрхүү гадаад ажилчин зөвхөн нэг удаа 2 хүртэлжилээр ажиллах хугацаагаа сунгуулж, тухайн хугацаагаар хөдөлмөрийн гэрээбайгуулж болно(「Гадаадажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 18-рзүйлийн 2-ын 1-р заалт).
√ Ажиллах хугацааг нь сунгуулах хүсэлтийг хүлээн авсан харьяалах Хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг хангах байгууллагын дарга хугацаа сунгах хүсэлт бүхий бичиг баримтыг шалгаж үзээд зохих шаардлагыг хангаж байвал хүсэлтийг хүлээн авсан өдрөөс хойш 7 хоногийн дотор ажиллах хугацаа нь дуусч байгаа ажилчны ажиллах хугацааг сунгасан тодорхойлолтыг олгоно(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх журам」 14-р зүйлийн 22-р заалт болон хавсралтын 12-н 4 дэх маягт).
Виз хүсэх
- Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан гадаад ажилчин нь ажил олгогчоосоо Виз олгохыг зөвшөөрсөн бичгийг хүлээн авч БНСУ-ын элчин сайдын яам болон Консулын газарт Мэргэжлийн бус ажил эрхлэгч(E-9) эрхтэй визийг мэдүүлнэ(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 10조, 「Гадаадын иргэн, харьяатын тухай хууль」 8-р зүйл болон 「Гадаадын иргэн, харьяатын тухай хуулийг хэрэгжүүлэх журам」 9-р зүйл).
※ Зарим улс орнуудад Виз олгохыг зөвшөөрсөн бичгийн оронд Виз олгохыг зөвшөөрсөн дугаар олгодог. Тус дугаар нь цахим виз олгодог орнуудад хүлээн зөвшөөрөгддөг.
※ Виз олгохыг зөвшөөрсөн дугаар олгодог улсуудын талаар гадаад иргэдэд зориулсан Цахим засаглал цахим хуудаснаас(
www.hikorea.go.kr) уншина уу.
Солонгост ирэх
- Гадаад ажилчин нь хүчин төгөлдөр гадаад паспорт болонвизтэйгээр хилээр нэвтэрнэ. Харин БНСУ-ын Хууль зүйн яамны сайдаас дахиннэвтрэх зөвшөөрөл авсан юм уу дахин нэвтрэх зөвшөөрөл шаардагдахгүй,хөнгөлөгдсөн хүн тухайн зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас өмнө визгүйгээр нэвтэрчболно(「Гадаадыниргэн, харьяатын тухай хууль」 7-р зүйлийн 1-р заалт,7-р зүйлийн 2-н 1-р заалт).
Гадаадын иргэн ажилд ороход бэлтгэх сургалтанд сурч төгсөх
- Гадаад ажилчин нь Солонгост ирснийхээ дараа 15 хоногийн дотор Солонгосын хүний нөөцийн хөгжлийн агентлаг болон Олон улсын хөдөлмөрийн хамтын ажиллагааны хүрээлэнгээс зохион байгуулдаг Гадаадын иргэнийг ажилд ороход бэлтгэх сургалтанд хамрагдах ёстой(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 11-р зүйлийн 1-р заалт болон 「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх журам」 10-р зүйл).
Эрүүл мэндийн үзлэг оношлогоо
- Ажил олгогч нь ажилчныг эрүүл мэндийн даатгалд даатгуулахын өмнө холбогдох хууль тогтоомж(「Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн тухай хууль」-н 129 болон 130-р зүйл)-н дагуу эрүүл мэндийн ерөнхий, тусгай үзлэгт заавал хамруулна.
※ Эрүүл мэндийн үзлэг, оношлогоонд тэнцээгүй хүнийг дараагийн удаад нарийн шинжилгээнд хамруулна. Дараагийн шинжилгээний хариу гартал Гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхлэх албатай хэлэлцэн тусгаарласны дараа ямар нэг асуудал байхгүй бол ажлын байранд нь хуваарилан ажиллуулна. Хэрэв эрүүл мэндийн хувьд тэнцэхгүй бол эх оронд нь буцаана.
Гадаадын иргэний бүртгэл
- Гадаад ажилчин нь Солонгост ирснээс хойш 90 хоногийн дотор оршин суух газрыг харьяалдаг Гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхэлсэн албаны дарга(цаашид “албаны дарга” гэнэ), Гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхэлсэн хэлтсийн дарга(цаашид “хэлтсийн дарга” гэнэ), Гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхэлсэн алба болон Гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхэлсэн хэлтсийн салбарын даргад гадаадын иргэнээр бүртгүүлэх ёстой(「Гадаадын иргэн, харьяатын тухай хууль」-ийн 31-р зүйлийн 1- р заалт).
Оршин суух хугацааг сунгах хүсэлт гаргах
- Хөдөлмөрийн гэрээг сунгах тохиолдолд, тухайлбал 1 жилийн оршин суух хугацааг сунгах гэж байгаа бол уг хугацааг дуусахаас өмнө оршин суугаа газрыг харьяалдаг албаны дарга, хэлтсийн дарга, салбарын даргад оршин суух хугацаагаа сунгах хүсэлт гаргана「Гадаадын иргэн, харьяатын тухай хууль」-ийн 25-р зүйл),, (「Гадаадын иргэн харъяатын тухай хуулийг хэрэгжүүлэх тогтоол」-н 31-р зүйлийн 1).
Солонгост улсад ажиллаж байгаа Мэргэжлийн бус ажил эрхлэгч(E-9) эрхтэй гадаад ажилчин ажлын газраа өөрчилж, өөр газар ажиллах гэж байгаа тохиолдолд мөрдөх журам
Аж ахуйн нэгж болон ажлын байраа өөрчлөх хүсэлт гаргах
- Гадаад ажилчин нь дор дурдсан нөхцөл байдал үүсч,тухайн аж ахуйн нэгж болон ажлын байрандаа хэвийн хөдөлмөрийн харьцаагааүргэлжлүүлэхэд бэрхшээлтэй болсон тохиолдолд хөдөлмөрийн гэрээ дууссанаас 1сарын дотор Хөдөлмөрийн биржид очин аж ахуйн нэгж болон ажлын байраа өөрчлөххүсэлт гаргана[「Гадаадажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 25-р зүйлийн 1-р заалт·3заалт, 「Гадаадажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зарлиг」 30зүйлийн 1-р заалт болон 「Гадаад ажилчнаас хамааралгүй ажлын байр өөрчлөх шалтгаан」(Хөдөлмөрийняамны мэдэгдэл 2021-30)].
1. Ажил олгогч нь тодорхой шалтгаанаар хөдөлмөрийн гэрээний хугацаа дуусаагүй байхад гэрээгээ цуцлах гэх буюу гэрээ дууссаны дараа гэрээг сунгахаас татгалзсан тохиолдолд
2. Аж ахуйн нэгж болон ажлын байр(цаашид “ажлын байр” гэнэ) ажлаа зогсоох, хаах болсонтой холбоотойгоор үргэлжлүүлэн ажиллах боломжгүй гэдэг нь батлагдсан тохиолдолд
3. Ажил олгогч нь хөдөлмөрийн нөхцлийг зөрчсөн болон шударга бусаар хандсанаас үүдэн үргэлжлүүлэн ажиллах боломжгүй гэдгийг нь хүлээн зөвшөөрсөн тохиолдолд
4. Бэртэл гэмтэл зэргээс болж гадаад ажилчин тухайн Аж ахуйн нэгж болон ажлын байрны нэгж болон ажлын байранд үргэлжлүүлэн ажиллах нь тохиромжгүй гэдгийг нь хүлээн зөвшөрсөн тохиолдолд
Ажлын газраа өөрчлөх зөвшөөрөл хүсэх
- Гадаад ажилчин нь дээрх шалтгаанаар шинэ ажлын байранд ажиллах болсон тохиолдолд Хөдөлмөрийн биржид ажлын байраа өөрчлөх хүсэлт гаргахаас гадна ажиллаж эхлэхээсээ өмнө 「Гадаадын иргэн харъяатын тухай хуулийг хэрэгжүүлэх тогтоол」-н 26-д заасны дагуу Хууль зүйн яамнаас урьдчилан зөвшөөрөл авна(「Гадаадын иргэн харъяатын тухай хууль」-н 21-р зүйлийн 1-р заалт).
- Аж ахуйн нэгж болон ажлын байр өөрчлөх хүсэлт гаргасан өдрөөс хойш 3 сарын дотор ажлын газраа өөрчлөх зөвшөөрөл авч чадахгүй бол Солонгос улсаас албадан гаргах шаардлагатай болно. Харин ажлаас болж гэмтсэн, өвдсөн эсвэл жирэмсэн болсон, амаржсан гэсэн шалтгаанаар ажлын газраа өөрчлөх зөвшөөрөл авч чадахгүй болсон буюу зөвшөөрөл хүсэх боломжгүй байх тохиолдолд тухайн шалтгаан арилсан өдрөөс хойш 3 сарын дотор ажлын газраа өөрчлөх зөвшөөрөл авах юм уу 1 сарын дотор ажлын газраа өөрчлөх зөвшөөрөл хүсэх хүсэлтээ гаргах хэрэгтэй(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 25-р зүйлийн 3-р заалт).
Аж ахуйн нэгж болон ажлын байраа өөрчлөх хүсэлтэнд тавигдах хязгаарлалт
- Гадаад ажилчны аж ахуйн нэгж болон ажлын байраа Солонгос улсад ирснээс хойш 3 жилийн туршид 3 удаа л өөрчлөх боломжтой.(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 25-р зүйлийн 4-р заалт).
- Солонгост ажиллах 3 жилийн хугацаа нь дуусаад эх орон руугаа явахын өмнө, ажил олгогчийн хүсэлтээр ажиллах хугацаа нь сунгагдсан гадаад ажилчин сунгагдсан хугацааны туршид аж ахуйн нэгж болон ажлын байраа 2 удаа л өөрчлөх боломжтой(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 25-р зүйлийн 4-р заалт).
※ Ажлаа зогсоох, хаах болон гадаад ажилчинтай хамааралгүй бусад шалтгаанаас үүдэн тухайн ажлын байранд үргэлжлэн ажиллах боломжгүй болсон гэдэг нь батлагдсан тохиолдолд, энэхүү шалтгаанаар аж ахуйн нэгж болон ажлын байрыг өөрчлөх тохиолдолд дээр заасан хязгаарлалт хамаарахгүй(「Гадаад ажилчны ажил эрхлэлтийн тухай хууль」 25-р зүйлийн 4-р заалт).
Оршин суух газар өөрчлөгдсөнийг мэдэгдэх
- Ажлын байр өөрчлөгдсөнөөс үүдэн гадаад ажилчны оршин суух хаяг ч бас өөрчлөгдөх тохиолдолд тухайн гадаад ажилчин нь шинэ хаяг руу нүүж ирснээс хойш 15 хоногийн дотор шилжин суусан газрын харъяа хот, дүүрэг, сум(биеэ даасан дүүрэг биш байсан ч энд багтана) болон хороо, багийн дарга юм уу шинээр нүүж ирсэн газрыг харьяалах албаны дарга, хэлтсийн дарга, салбарын даргад шилжин ирсэн тухайгаа мэдэгдэнэ(「Гадаадын иргэн, харьяатын тухай хууль」-ийн 36-р зүйлийн 1- р заалт).
Бусад журам
- Аж ахуйн нэгж болон ажлын байр өөрчлөх хүсэлт гаргасан гадаад ажилчин ажилд орохдоо ① ажил хайгч гадаадын иргэдийн бүртгэлд бүртгүүлэн, ② хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах бөгөөд ③ ажил хийж эхлэхтэй холбоотой бусад зүйлс нь гадаадад оршин сууж буй гадаад ажилчин анх ажилд орж байгаатай адил журмаар явагдана.