Эмчилгээний зардлыг олгох
Эмчилгээний зардлыг олгох
- БНСУ-ын Хөдөлмөр, нийгмийн халамжийн газар нь үйлдвэрлэлийн ослын улмаас хохирсон ажилтан (цаашид "үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан" гэх)-г үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарах эмнэлгийн байгууллагад эмчлүүлэхийг оронд түүнд дараах эмчилгээний зардлыг шууд олгож болно [Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 40 (2)-р заалт, Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 38 (1)-р заалт, Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний дүрэм]:
- Ажилтан нь үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарахгүй эмнэлгийн байгууллагаас яаралтай эмнэлгийн тусламж авсан эсвэл эмчилгээ хийлгэсэн бөгөөд дараах аль нэг тохиолдолд эмчилгээний зардал гарсан. Үүнд:
1. Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан нь тухайн осол гарсан газрын ойр орчимд үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарах эмнэлгийн байгууллага байхгүй байсны улмаас үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарахгүй эмнэлгийн байгууллагаас гарцаагүй байдлаар эмнэлгийн тусламж авсан нөхцөлд эмчилгээний зардал гарсан;
2. Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтны гэмтэл, өвчний нөхцөл байдал нь эмчилгээний тусгай төхөөрөмж, технологи шаардахаар байсан бөгөөд ойр орчимд байрлах үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарах эмнэлгийн байгууллагад тэрхүү шаардлагатай тоног төхөөрөмж, технологи байхгүйгээс үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарахгүй эмнэлгийн байгууллагад яаралтай эмчилгээ хийлгэсний дараа тус эмчилгээний зардлыг тухайн ажилтан төлсөн;
3. Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарахгүй эмнэлгийн байгууллагад дээрх 1 ба 2-р заалтын дагуу мэс засал, хагалгаа хийлгэсэн бөгөөд гэмтэл, өвчний байдлыг шинжлүүлэх зорилгоор тус эмнэлгийн байгууллагад амбулаторийн эмчилгээ хийлгэснээс үүдэн эмчилгээний зардал гарсан;
4. Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарахгүй эмнэлгийн байгууллагад яаралтай эмчилгээнд орсны дараа тухайн эмнэлгийн байгууллага эсвэл эмийн санд эмчилгээний төлбөр төлсөн тохиолдолд дээрх 1 ба 2-р заалттай ижил тохиолдол.
- Даатгалаас олгох доорх аль нэг эрүүл мэндийн тусламж, тэтгэмжтэй холбоотойгоор зардал гарсан (үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарахгүй эмнэлгийн байгууллагаар эмчилгээ хийлгэсэн тохиолдол үүнд хамаарахгүй). Үүнд:
· Хиймэл эрхтэн;
· Асаргаа, сувилгаа;
· Өөр газарт шилжих, зөөвөрлөх.
- Дараах тохиолдлуудад эмчилгээний зардал гарсан. Үүнд:
· Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан эрүүл мэндийн эрүүл мэндийн 1-р тусламж, тэтгэмжийг тогтоохоос өмнө тухайн ослын хүндрэлийн улмаас эмчилгээ хийлгэж, эмчилгээний зардал гарсан;
·Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан даатгалын гэрээний харилцаа үүссэнийг мэдээлэх ёстой өдрийн дараагийн өдрөөс даатгалын гэрээний харилцаа үүссэнийг мэдээлсэн өдрийн хооронд осолд өртсөнөөс эмчилгээ хийлгэсэн нөхцөлд эмчилгээний зардал гарсан;
· Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан нэмэлт гэмтэл, өвчлөл эсвэл нэмэлт эмчилгээг тогтоохоос өмнө тухайн нэмэлт гэмтэл, өвчин эсвэл нэмэлт эмчилгээний улмаас зайлшгүй эмчилгээ хийлгэсэн нөхцөлд эмчилгээний зардал гарсан;
· Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан эрүүл мэндийн тусламж, тэтгэмж олгох эсэхийг тогтоох хугацаанд үйлдвэрлэлийн ослын даатгалд хамаарахгүй эмнэлгийн байгууллагад эмчилгээ хийлгэсэн нөхцөлд эмчилгээний зардал гарсан.
Эмчилгээний зардлыг нэхэмжлэх
Эмчилгээний зардлыг нэхэмжлэх
- Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан зайлшгүй шалтгааны улмаас эмчилгээний зардлыг өөрөө төлсөн бөгөөд тэрхүү зардлыг нэхэмжлэн гаргуулах тохиолдолд тус ажилтан бичгээр үйлдсэн нэхэмжлэл болон зардлын тайланг БНСУ-ын Хөдөлмөр, нийгмийн халамжийн газарт хүргүүлнэ (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 38 (2)-р заалт, Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний дүрмийн 21 (1)-р зүйл болон 10-р маягт).
※ Үйлдвэрлэлийн ослоос хохирсон ажилтан эмчилгээний зардлыг БНСУ-ын Хөдөлмөр, нийгмийн халамжийн газраас цахим бус аргаар нэхэмжилж болохоос гадна БНСУ-ын Хөдөлмөр, нийгмийн халамжийн газрын Хөдөлмөр эрхлэлт/Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын нэгдсэн үйлчилгээ -ээр дамжуулан цахим хэлбэрээр нэхэмжилж болно.
Эмчилгээний зардлыг нэхэмжлэх, эмчилгээний зардлыг нэхэмжлэх эрхийн хүчинтэй хугацаа дуусгавар болох
- Хүчинтэй хугацаа
· Эмчилгээ хийлгэсний дараагийн өдрөөс хойш 3 жилийн дотор эмчилгээ хийлгэсэн зардлыг нэхэмжлэх эрхээ эдлээгүй тохиолдолд тус эрхийг эдлэх хугацаа дуусгавар болсонд тооцно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 112 (1)-р заалтын 1-р дэд зааалт).
- Хүчинтэй хугацааг түр хугацаагаар хойшлуулах
· Ажилтан эрүүл мэндийн тусламж, тэтгэмжийг нэхэмжлэх (эмчилгээний зардлын нэхэмжлэл үүнд хамаарна) хүсэлт гаргаснаар Эрүүл мэндийн тусламж, тэтгэмжийг нэхэмжлэх эрхийн хүчинтэй хугацааг хойшлуулах боломжтой (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 113-р зүйлийн эхний хэсэг).
· Эмчилгээний зардлыг нэхэмжэлхээс өмнө 3 жилийн хугацаанд эрүүл мэндийн тусламж, тэтгэмжийг нэхэмжлэх эрхээ эдлээгүй тохиолдолд тус эрх нь хүчингүй болно. Хэдий тийм ч, өнгөрсөн гурван жилийн болон ирээдүйн эрүүл мэндийн тусламж, тэтгэмжийг нэхэмжлэх эрхийн хүчинтэй хугацааг эмчилгээний зардлын хүсэлт гаргаснаар хойшлуулна (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 113-р зүйлийн эхний хэсэг, Дээд шүүхийн 1989 оны 11-р сарын 14-ний өдрийн 89Nu 2318 тоот шийдвэр ).
·Эмчилгээний төлбөрийг нэхэмжлэх эрхийн хүчинтэй хугацааг хойшлуулсан тэрхүү эмчилгээний төлбөрийн хүсэлт нь тухайн ослыг үйлдвэрлэлийн осолд хамаарах эсэхийг тогтоох анхны хүсэлт байх тохиолдолд тус хүсэлтийн үр дүнд хүчинтэй хугацааг хойшлуулах нь даатгалын бусад нөхөн олговорт нөлөөлнө (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 113-р зүйлийн 2-р хэсэг).
Эмчилгээний зардлыг нөхөн төлөх
Эмчилгээний зардлыг нөхөн төлөх
- Эмчилгээний зардлыг олгох шийдвэр гарснаас хойш 14 хоногийн дотор тус зардлыг нөхөн олгоно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 82 (1)-р зүйл).
- Эрүүл мэндийн тусламж, тэтгэмж хэлбэрээр олгох мөнгө болон түүнтэй дүйцэх үнэт зүйлсэд Засгийн газар, орон нутгийн удирдлагаас татвар, хураамж ногдуулахгүй (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 91-р зүйл).
Нөхөн төлөгдөөгүй эмчилгээний зардлыг нэхэмжлэх, нөхөн олгох
- Нөхөн төлөгдөөгүй эмчилгээний зардлыг хэнд олгох талаар шийдвэрлэх
· Нөхөн төлөгдөөгүй эмчилгээний зардлыг авах эрхтэй нас барсан ажилтны ар гэрийн хүмүүст дараах дэс дарааллын дагуу тус зардлыг нөхөн авах давуу эрхийг олгох ба ингэхдээ нэг мөрөнд бичигдсэн ар гэрийн хүмүүсийн хувьд мөн тухайн мөрөнд бичигдсэн дэс дарааллын дагуу эмчилгээний зардлыг нөхөн авах давуу эрхтэй. Тухайн эмчилгээний зардлыг нөхөн авах эрхтэй 2 ба түүнээс дээш хүн доорх дэс дараалалд ижил байр суурь эзэлж байгаа тохиолдолд тус зардлыг тэдгээрт тэнцүү хуваан олгоно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 65 (1)-р заалт, Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 77-р зүйл):
√ Тухайн ажилтныг нас барах үед түүнээс амьжиргаа нь хамааралтай байсан эхнэр/нөхөр, үр хүүхэд, эцэг/эх, ач/зээ, өвөө/эмээ;
√ Тухайн ажилтныг нас барах үед түүнээс амьжиргаа нь хамааралгүй байсан эхнэр/нөхөр, үр хүүхэд, эцэг/эх, ач/зээ, өвөө/эмээ, тухайн ажилтныг нас барах үед түүнээс амьжиргаа нь хамааралтай байсан төрсөн ах/эгч/дүү;
√ Ах/эгч/дүү.
· Үрчилж авсан эцэг/эх нь төрсөн эцэг/эхээс давуу эрхтэй, үрчилж авсан эцэг/эхийн эцэг эх нь төрсөн эцэг эхийн эцэг/эхээс эрхтэй, аливаа эцэг/эхийг үрчилж авсан эцэг/эх нь тухайн эцэг/эхийн төрсөн эцэг/эхээс давуу эрхтэй (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 65 (2)-р заалт, Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 77-р зүйл).
· нас барсан ажилтны ар гэрийн хүмүүсийн дэс дарааллыг үл харгалзан, тухайн ажилтан нөхөн төлөгдөөгүй эмчилгээний зардлыг нөхөн авах эрхийг өөрийн хүсэлтээр ар гэрийнхээ аль нэг этгээдэд тусгайлан олгосон тохиолдолд ар гэрийн тус этгээд нь тухайн даатгалын нөхөн олговрыг авах давуу эрхтэй (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 65 (4)-р заалт, Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөх тухай тогтоолын 77-р зүйл).
- Нөхөн олгогдоогүй эмчилгээний зардлыг нэхэмжлэх
· Эмчилгээний зардлыг нөхөн авах эрхтэй ажилтан нас барсан тохиолдолд түүнээс хамааралтай ар гэрийн хүн БНСУ-ын Хөдөлмөр, нийгмийн халамжийн газарт тухайн төлөгдөөгүй эмчилгээний зардлыг тухайн нас барсан ажилтны өмнөөс бичгээр нэхэмжилж авна [Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 81-р зүйл, Нөхөн олговор олгох тухай дүрэм-ийн 49-р зүйл, 29-р маягт].
- Нөхөн олгогдоогүй эмчилгээний зардлыг олгох
· Тухайн нөхөн төлбөрийг төлөх шийдвэр гарснаас 14 хоногийн дотор тус нөхөн олгогдоогүй эмчилгээний зардлыг нөхөн төлнө (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 82 (1) -р зүйл).
Эмчилгээний зардлыг нөхөн авах эрхийг бусдад шилжүүлэх, барьцаалахыг хориглох тухай
- Эмчилгээний зарлыг нөхөн авах тухайн ажилтны эрх нь түүнийг тэтгэвэрт гарснаар дуусгавар болохгүй (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 88 (1)-р заалт).
- Эмчилгээний зардлыг нөхөн авах эрхийг бусдад шилжүүлэх, барьцаалахыг хориглоно (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 88 (2)-р заалт).
Шударга бусаар нөхөн олговор авсан этгээдэд хүлээлгэх хариуцлага
- Эмчилгээний зардлыг аливаа этгээд хууран мэхлэх замаар эсвэл зүй бус аргаар нөхөн авсан тохиолдолд тухайн этгээдэд тухайн эмчилгээний зардлыг хоёр дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний торгууль ногдуулна (Үйлдвэрлэлийн ослын даатгалын тухай хуулийн 84 (1)-р заалтын эхний хэсэг).